THEPOWERGAME
Οι μεγάλες εντάσεις στις τεράστιες εργοστασιακές εγκαταστάσεις της Foxconn στην Τσεντσόου, γνωστές και ως «πόλη των iPhones», πέρσι τον Νοέμβριο έφεραν ξανά στο προσκήνιο την εξάρτηση της Apple στην Κίνα. Και ενώ οι συσκευές της Apple έθεσαν νέα δεδομένα στην αμεσότητα των επικοινωνιών ανά τον κόσμο, ο ίδιος ο όμιλος δεν ανοίγεται για τις σχέσεις του με την Κίνα την ώρα που δέχεται τα πυρά Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων στις ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος της επιτροπής πληροφοριών της Γερουσίας, Μάρκ Γουόρνερ, των Δημοκρατικών, είχε εκφράσει προ μηνών στο Bloomberg την απογοήτευση του για εταιρείες σαν την Apple ή την Tesla, οι οποίες κηρύσσουν τις καλές προθέσεις τους ως προς τη βιωσιμότητα αλλά παραβλέπουν περιβαλλοντικά ζητήματα ή ανθρωπίνων δικαιωμάτων όσο οι εφοδιαστικές αλυσίδες και οι πωλήσεις τους εξαρτώνται από την Κίνα. Ο Ρεπουμπλικάνος, Τζος Χόουλεϊ, είχε δηλώσει επιγραμματικά πως «η σχέση της Apple με την Κίνα είναι μη βιώσιμη τόσο από οικονομική, όσο και από ηθική σκοπιά».
Η Apple δέχεται πιέσεις από την Ουάσιγκτον και τους επενδυτές για να μειώσει την εξάρτηση της από την Κίνα, όπου η Foxconn συναρμολογεί το 70% των iPhone. Οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις από την πολιτική μηδενικών κρουσμάτων του Πεκίνου αλλά και οι σφοδρές συγκρούσεις αστυνομικών και εργαζομένων της Foxconn θέτουν εν αμφιβόλω το άνοιγμα της Apple στη δεύτερη ισχυρότερη οικονομία του κόσμου.
Ένας πρώην μηχανικός της Apple, ωστόσο, αποκαλύπτει στους Financial Times πως ο όμιλος τεχνολογίας επιδιώκει τη διαφοροποίηση της παραγωγής του από το 2014. Είναι, όμως, δύσκολο. Μια επιλογή είναι η Ινδία, η οποία ήδη αντιπροσωπεύει το 16% της παγκόσμιας παραγωγής των έξυπνων τηλεφώνων. Αν και εταιρείες, όπως η Foxconn, μπορούν να μεταφέρουν μονάδες εκεί, τα εξαρτήματα θα συνεχίσουν να προέρχονται από την Κίνα. Η Κίνα θα παίζει κυρίαρχο ρόλο στην τεχνολογική παραγωγή την επόμενη 20ετία, σύμφωνα με τον πρώην μηχανικό της Apple και τη βρετανική εφημερίδα.
Παρομοίως, η Morgan Stanley ανέφερε πως η Tesla Motors είναι τόσο εξαρτημένη στην Κίνα που θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως εγχώρια εταιρεία τεχνολογίας. «Υπολογίζουμε πως η Tesla εξασφαλίζει έως και το ήμισυ της κερδοφορίας της από την κινέζικη αγορά» αναφέρεται σε ανάλυση της Morgan Stanley που παραθέτει η ειδησεογραφική ιστοσελίδα Business Insider.
Ο Μασκ και οι θέσεις του σε ακανθώδη πολιτικά θέματα
Σε τόσο μεγάλη επιχειρηματική κλίμακα, ιδίως κάτω από τις σημερινές συνθήκες πόλωσης μεταξύ ισχυρών παικτών της παγκόσμιας οικονομίας, είναι δύσκολο να μην τεθούν οι CEOs ισχυρών ομίλων στο στόχαστρο του πολιτικού γίγνεσθαι. Αναπόφευκτα οι επιλογές τους έχουν πολιτικές προεκτάσεις, ενώ οι ίδιοι σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν τα προσόντα των διπλωματών ή των κυβερνητικών αξιωματούχων.
Ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος, Έλον Μασκ, επικεφαλής της Tesla και της εταιρείας αεροδιαστημικής SpaceX όπως και ιδιοκτήτης του Twitter, έχει βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα με τις θέσεις που παίρνει πάνω σε κρίσιμα ζητήματα γεωπολιτικής.
Πέρσι τον Οκτώβριο είχε δηλώσει στους Financial Times πως η Ταϊβάν θα πρέπει να μετατραπεί σε ειδική διοικητική ζώνη της Κίνας, μια θέση που ικανοποίησε το Πεκίνο αλλά εξόργισε την Ταϊπέι. Εκείνη την περίοδο, ο Μασκ είχε επίσης προτείνει μέσω Twitter να παραιτηθεί η Ουκρανία από τα σχέδια ανάκτησης της Κριμαίας και να γίνουν εκλογές στις περιοχές που προσάρτησαν οι Ρώσοι υπό την εποπτεία του ΟΗΕ.
Μετά την μεγάλη αντίδραση της κοινής γνώμης και των Ουκρανών, ο Μασκ επανήλθε τον ίδιο μήνα και δήλωσε την πρόθεσή του να σταματήσει τη δωρεάν παροχή των δορυφόρων Starlink, ζητώντας από το Πεντάγωνο να αναλάβει τα έξοδα. Και αμέσως μετά έγραψε πάλι στο Twitter πως θα συνεχίσει η SpaceX να καλύπτει τις δαπάνες.
Οι Starlink είναι πια αναπόσπαστο κομμάτι της στρατιωτικής άμυνας της Ουκρανίας στον πόλεμο, με την SpaceX να συμφωνεί τον Δεκέμβριο πως θα παράσχει στην Ουκρανία ακόμη 10.000 κεραίες για να συνδέεται με το δορυφορικό σύστημα της. «Ο Μασκ μας διαβεβαίωσε πως θα συνεχίζει να υποστηρίζει την Ουκρανία», είχε δηλώσει ο Μιχάιλο Φεντόροφ, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός ψηφιακού μετασχηματισμού της Ουκρανίας.
Εντούτοις οι πιέσεις που δέχεται η Apple για να μειώσει την εξάρτησή της από την Κίνα και τα πολιτικά ολισθήματα του Έλον Μασκ αντανακλούν την μεγάλη γεωπολιτική αστάθεια του σημερινού κόσμου. Θολώνουν τα νερά μεταξύ επιχειρηματικότητας και εξωτερικής πολιτικής, επαναφέροντας έναν κόσμο όπου και τα δυο λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία.