THEPOWERGAME
Ανοίγοντας το μεγαλύτερο πολεμικό μέτωπο στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έφερε τον άνθρακα πάλι στο προσκήνιο και ανέτρεψε τις προσπάθειες της ΕΕ να επιταχύνει τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Με τις ροές από τη ρωσική Gazprom να έχουν συρρικνωθεί από το 40% στο 12% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου στην ΕΕ, το 22% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας το πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου έγινε με άνθρακα και λιγνίτη. Πρόκειται για αισθητή άνοδο από το 17% που ίσχυε ακριβώς έναν χρόνο πριν και τον μέσο όρο του 15% καθ’ όλη τη διάρκεια του 2021, σύμφωνα με το ερευνητικό κέντρο Ember και την αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal.
Εκτός της δραματικής μείωσης των προμηθειών φυσικού αερίου από την Gazprom, η ΕΕ πάγωσε εδώ και πεντάμηνο τις εισαγωγές άνθρακα από τη Ρωσία, η οποία εξήγαγε πάνω από το 25% της παραγωγής της στη Γηραιά Ήπειρο το 2021. Σε αυτήν τη φάση η Ευρώπη εισάγει άνθρακα από πιο μακρινούς προορισμούς, όπως την Κολομβία και την Ινδονησία.
Οπότε, αν και εντείνονται οι πιέσεις για τη μείωση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων, η ρήξη των σχέσεων ανάμεσα στη Δύση και το Κρεμλίνο αναμένεται να οδηγήσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα την κατανάλωση άνθρακα μέσα στο 2022.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) προβλέπει πως η παγκόσμια ζήτηση δεν θα υποχωρήσει πριν από το 2025. Κατά συνέπεια, «το κάρβουνο θα συνεχίσει να είναι η μεγαλύτερη πηγή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στο παγκόσμιο σύστημα ενέργειας», υπογράμμισε πρόσφατα ο ΙΕΑ.
Η μεγάλη ανάγκη για άνθρακα απεικονίζεται στην άνοδο των τιμών στις διεθνείς αγορές. Στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης Newcastle, τα οποία αποτελούν σημείο αναφοράς στην Ασία και τον Ειρηνικό, οι τιμές έχουν καταγράψει άνοδο πάνω από 150%, στα 400 δολάρια τον τόνο, λόγω της ισχυρής ζήτησης από την Ευρώπη αλλά και της αύξησης των εισαγωγών από την Ινδία, όπου επικρατεί καύσωνας και η οικονομική δραστηριότητα έχει επιταχύνει τον βηματισμό της.
Χαμηλή προσφορά από την Αυστραλία λόγω Λα Νίνια
Από την πλευρά της προσφοράς, οι βροχοπτώσεις και οι πλημμύρες που προκλήθηκαν από το καιρικό φαινόμενο Λα Νίνια στην Αυστραλία έπληξαν την παραγωγή άνθρακα των μεγάλων ομίλων εξόρυξης, δηλαδή των Glencore, BHP και Aglo-American. Κατά συνέπεια, οι εξαγωγές άνθρακα για την παραγωγή θερμότητας (thermal coal) από την Αυστραλία αναμένεται να έχουν υποχωρήσει κατά 13 εκατ. τόνους, στα 183 εκατ. κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους. Η Αυστραλία ανήκει στην πεντάδα των χωρών με τη μεγαλύτερη παραγωγή άνθρακα, μαζί με την Κίνα, την Ινδία, την Ινδονησία και τις ΗΠΑ.
Επανεκκίνηση των εργοστασίων ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα
Την τελευταία δεκαετία οι κυβερνήσεις της Ευρώπης έκλειναν σταδιακά τα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής από άνθρακα, καθώς στρέφονταν σε ένα μείγμα φυσικού αερίου, Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και σε ορισμένες περιπτώσεις πυρηνικής ενέργειας, ιδιαίτερα στη Γαλλία, για την τροφοδοσία των οικονομιών τους.
Όμως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ανάγκασε ακόμη και τον κυβερνητικό συνασπισμό των Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Φιλελευθέρων στη Γερμανία να αλλάξει πορεία. Τέλη Ιουνίου, ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς έδωσε το «πράσινο φως» για την επανεκκίνηση 27 μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα. Τον περασμένο Απρίλιο η Πολωνία ανακάλεσε την απαγόρευση λιγνίτη και χαμηλής ποιότητας άνθρακα.
Σε ανάλογο μήκος κύματος, η Αυστρία, η Ιταλία, η Ολλανδία και η Γαλλία ανακοίνωσαν φέτος σχέδια για την επανεκκίνηση ή την παράταση λειτουργίας μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα. Ο Σιμόνε Ταλιαπιέτρα του ινστιτούτου ερευνών Bruegel είχε περιγράψει την επιστροφή στο κάρβουνο ως ένα «αναπόφευκτο κακό», που θα μπορούσε να μετριαστεί αν γίνει περιστασιακά και σε μικρές δόσεις.
Όσο μειώνονται οι θερμοκρασίες τον χειμώνα και αυξάνεται η ανάγκη για θέρμανση, ίσως να είναι δύσκολο να επιτευχθεί μια εξισορροπημένη χρήση άνθρακα. Μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου, παραδείγματος χάριν, η ηλεκτροπαραγωγή από άνθρακα στη Γερμανία ενισχύθηκε κατά 49% συγκριτικά με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία EnAppSys.
Με το ευρωπαϊκό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο να έχει, επίσης, τεθεί σε εφαρμογή από τις αρχές Δεκεμβρίου, η ΕΕ και ιδιαίτερα η βιομηχανία της εκτιμάται πως θα στραφεί στον άνθρακα, ώστε να περιορίσει τη διαταραχή στην παραγωγή της, που έχει προκληθεί από την κατάρρευση των σχέσεων της Ρωσίας με την ΕΕ.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
