Μολονότι η Ρωσία έχει αποφύγει ακόμη ένα καίριο πλήγμα από τις δυτικές κυρώσεις, οι οποίες έχουν σκοπό να κάμψουν την επιθετικότητα του Κρεμλίνου εναντίον της Ουκρανίας, η υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές από τον Ιούνιο και η μεγάλη μείωση των ροών φυσικού αερίου από την Gazprom στην Ευρώπη από το καλοκαίρι έχουν άμεσο αντίκτυπο στην οικονομία της. Το πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της Ρωσίας έχει σχεδόν εξανεμιστεί μέσα σε διάστημα μηνών.
Σύμφωνα με πληροφορίες του πρακτορείου Bloomberg, η ύφεση στη ρωσική οικονομία μπορεί να κινηθεί στο 8,3% ή ακόμη και το 11,9% από τα επίπεδα του 2021. Είναι μια αρκετά πιο δυσοίωνη προοπτική για τη Ρωσία από την εικόνα που παρουσιάζουν οι υψηλοί αξιωματούχοι της χώρας, οι οποίοι προβάλουν τον ενεργειακό πλούτο της Ρωσίας και το ενδιαφέρον αγοραστών από την Ασία.
Ινδία και Κίνα αποστασιοποιούνται από τη Ρωσία
Η ουδετερότητα της Κίνας και της Ινδίας, δυο χώρες που απέφυγαν να καταδικάσουν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, φαίνεται να μην είναι ανεξάντλητη. Μετά την ανάκτηση εδαφών στην ανατολική Ουκρανία, οι ηγέτες των δύο μεγάλων αγοραστών ρωσικού πετρελαίου αποστασιοποιήθηκαν από το Κρεμλίνο.
Στη Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, η οποία έλαβε χώρα την περασμένη εβδομάδα στο Ουζμπεκιστάν, ο Σι Τζινμπίνγκ, πρόεδρος της Κίνας, δήλωσε πως έχει «απορίες και ανησυχίες για την εισβολή». Παράλληλα, ο Ινδός πρωθυπουργός, Ναρέντρα Μόντι, είπε δημόσια πως η «σημερινή εποχή δεν είναι εποχή πολέμου» παρόλο που η Ρωσία είναι βασικός προμηθευτής αμυντικού εξοπλισμού στη χώρα του.
Οι συζητήσεις της ΕΕ αποκλιμακώνουν τις πιέσεις στο φυσικό αέριο
Συν τοις άλλοις, η ΕΕ κινητοποιείται και αντιδρά στην ενεργειακή κρίση που προκάλεσε η Ρωσία με τη χειραγώγηση της προσφοράς φυσικού αερίου εδώ και έναν χρόνο. Ναι μεν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθυστέρησε να αναγγείλει τις προτάσεις της για ένα κοινό μέτωπο των «27» στην καταπολέμηση της κρίσης αυτής αλλά έστω και έτσι παρατηρείται μια αποκλιμάκωση των ανοδικών πιέσεων στις τιμές του φυσικού αερίου. Από τα 335 ευρώ τη μεγαβατώρα που έφθασαν στα τέλη Αυγούστου, οι τιμές του φυσικού αερίου υποχώρησαν προς τα 170 ευρώ στην προθεσμιακή αγορά της Ολλανδίας, αγγίζοντας το χαμηλό διμήνου.
Εάν οι υπουργοί Ενέργειας της Ε.Ε καταλήξουν στη λήψη ενιαίων μέτρων ως προς την καταπολέμηση της ενεργειακής ανεπάρκειας της Ευρώπης τότε ίσως οι αγορές να αποσυμπιεστούν περαιτέρω. Κρίσιμη θα είναι η συνάντηση που έχει δρομολογηθεί για τα τέλη Σεπτεμβρίου. Βέβαια το κόστος θέρμανσης και ηλεκτροδότησης θα παραμείνει υψηλό όσο η Ευρώπη είτε από κοινού, είτε μεμονωμένα, αναζητά εναλλακτικούς προμηθευτές από τη Ρωσία.
Οι επόμενες προκλήσεις της Ρωσίας
Μακροχρόνιες αναμένεται να είναι επίσης οι συνέπειες για τη Ρωσία καθώς αναμένεται να παραμείνει εκτός ενεργειακού χάρτη της Δύσης για αρκετό καιρό ακόμα. Περίπου το ήμισυ των εσόδων στον προϋπολογισμό προέρχονται από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο. Τον επόμενο Δεκέμβριο, στο μεταξύ, θα έχει τεθεί σε εφαρμογή το ευρωπαϊκό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο.
Πηγές του διεθνούς Τύπου θέλουν οι επιλογές του Κρεμλίνου να εξαντλούνται για τη συνέχιση μιας «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» όπως αποκαλεί τον πόλεμο που έχει κηρύξει εναντίον της Ουκρανίας.
«Παίζει ένα πολύ επικίνδυνο παιχνίδι» δηλώνει ο Αλέξεϊ Βενέντικοφ του φιλελεύθερου ραδιοφωνικού σταθμού Ekho Moskvy, ο οποίος σταμάτησε να λειτουργεί τον Μάρτιο. Μιλώντας στους Financial Times, ο ίδιος προσθέτει πως «είναι μια μάχη πόρων και ο πιο σημαντικός είναι ο χρόνος. Ή θα περιμένει περισσότερο από την Ευρώπη (κατά τη διάρκεια του χειμώνα) ή θα κουραστεί ο ρωσικός λαός». Καταλήγει δε στο ότι «είναι αβέβαιο τι θα καταρρεύσει πρώτο – ο Πούτιν ή όλοι οι υπόλοιποι».
Η Ρωσία ήδη αναζητά υποψηφίους για στρατολόγηση από καταδίκους με αντάλλαγμα την απαλλαγή τους από το ποινικό μητρώο όπως έδειξαν βίντεο την περασμένη εβδομάδα. Παράλληλα πληροφορίες αποκαλύπτουν πως εκφράζεται όλο και μεγαλύτερη δυσαρέσκεια στο εσωτερικό της Ρωσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία και την απομόνωση της χώρας από τη Δύση.
Η Κίνα, ο πιο σημαντικός συνέταιρος της Ρωσίας σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, απεύχεται μια ήττα της Ρωσίας στο μέτωπο της Ουκρανίας διότι έτσι θα εκτεθεί η ίδια, παρατηρούν αναλυτές. Επισημαίνουν δε πως η Κίνα παρακολουθεί τη συσπείρωση της Δύσης με τη δυναμική παρέμβαση των ΗΠΑ, ενώ το ΝΑΤΟ όχι μόνον επανέρχεται δριμύτερο αλλά διευρύνεται μετά τις αιτήσεις ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας. Αν και η Κίνα προμηθεύεται πετρέλαιο αλλά και άλλα εμπορεύματα σε ελκυστικό αντίτιμο από τη Ρωσία, δεν επιθυμεί να καλλιεργήσει συναλλαγές που θα την εγκλωβίσουν σε ένα καθεστώς δευτερευόντων κυρώσεων από τη Δύση.
