Καθώς η Ρωσία επικεντρώνει τις δυνάμεις στο πολεμικό μέτωπο, που άνοιξε με την Ουκρανία, οι χώρες που ανήκουν στη σφαίρα επιρροής της δεν είναι ανεπηρέαστες στην αλλαγή ισορροπιών από τη ρήξη των σχέσεων ανάμεσα στη Μόσχα και τη Δύση. Οι συγκρούσεις των ενόπλων δυνάμεων στα τεταμένα σύνορα της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν μέσα στην εβδομάδα, με την απώλεια πάνω από 100 στρατιωτών και από τις δυο πλευρές, φέρει μεγαλύτερο βάρος σήμερα σε σχέση με μόλις προ ενός επτάμηνου.
Σήμερα η ΕΕ έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Τον περασμένο Ιούλιο, η ΕΕ συμφώνησε με το Μπακού για τον διπλασιασμό των εισαγωγών φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν σε μια ευρύτερη στρατηγική για τη διαφοροποίηση των προμηθειών ενέργειας, καθώς κάθε συνεργασία με τη Ρωσία έχει περιοριστεί στο ελάχιστο. Η Μόσχα έχει παγώσει τις ροές από τον αγωγό Nord Stream 1 και η ΕΕ έχει δρομολογήσει ένα εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο μέχρι τα τέλη του έτους.
Διαφοροποίηση των ενεργειακών προμηθειών της Ευρώπης
Απώτερος στόχος της συμφωνίας με το Αζερμπαϊτζάν είναι να φθάσουν οι εισαγωγές φυσικού αερίου μέσα από το σύμπλεγμα των αγωγών Southern Gas Corridor, το οποίο ξεκινά από την Κασπία, τουλάχιστον στα 20 δισ. κυβικά μέτρα, ετησίως, μέχρι το 2027. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Αζερμπαϊτζάν πρόκειται να στείλει ήδη 12 δισ. κ.μ. το 2022 από τα 8,1 δισ. κ.μ. το 2021. Προ διμήνου, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είχε εκφράσει την ικανοποίηση της για τη σύναψη της συμφωνίας και κατ’ επέκταση τη διαφοροποίηση των ενεργειακών προμηθειών της Ευρώπης σε πιο αξιόπιστους και φερέγγυους προμηθευτές από τη Ρωσία. Στο πλαίσιο της συμφωνίας αυτής ενσωματώνεται η μελλοντική αξιοποίηση «πράσινης» ενέργειας από το Αζερμπαϊτζάν έπειτα από την ολοκλήρωση έργων με θαλάσσια αιολικά πάρκα και τις υποδομές του πράσινου υδρογόνου.
Η Τουρκία διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στο σύμπλεγμα Southern Gas Corridor
Η Άγκυρα είναι στενός σύμμαχος του Αζερμπαϊτζάν, ενώ η Τουρκία διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στο σύμπλεγμα Southern Gas Corridor, καθώς αποτελεί τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην Κασπία και την Ιταλία. Οι αγωγοί του Southern Gas Corridor έχουν μήκος 3.500 χιλιομέτρων και ενώνουν επτά χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας μέσω του ΤΑΡ. Η Ρωσία, από την άλλη πλευρά, είναι σύμμαχος της Αρμενίας, μέσω του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) και έχει υπογραμμίσει πως διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ των δυο χωρών. Αναλυτές, ωστόσο, εικάζουν πως σήμερα η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποσπά την προσοχή του Κρεμλίνου ως προς την αποπεράτωση ενός σταθεροποιητικού ρόλου στην ευρύτερη περιοχή.
Τόσο η Ρωσία, όσο και η Δύση έσπευσαν να παρέμβουν με τη Μόσχα, καλώντας ακόμα και σε έκτακτη σύσκεψη τον CSTO. Παράλληλα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, απηύθυνε έκκληση για αυτοσυγκράτηση, ενώ ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ζήτησε άμεση παύση των εχθροπραξιών. Η Τουρκία εξέφρασε την αποφασιστικότητά της σταθεί στο πλευρά του Αζερμπαϊτζάν, με την κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αναγνωρίζει μια ευκαιρία να επεκτείνει την επιρροή της στην κεντρική Ασία ως γέφυρα της Ευρώπης στον Καύκασο. Με αυτά τα δεδομένα, Ρωσία παραμένει μια ισχυρή δύναμη στην ευρύτερη περιοχή αλλά είναι αντιμέτωπη με μεγαλύτερο ανταγωνισμό ως προς την άσκηση επιρροής.
