THEPOWERGAME
H απόφαση του κρατικού μονοπωλίου Gazprom να διακόψει επ’ αόριστον τις κάνουλες του NordStream 1 στις αρχές του μήνα ακολούθησε τη συναίνεση της ομάδας των G7, των επτά ισχυρότερων οικονομιών του ανεπτυγμένου κόσμου, για την επιβολή πλαφόν στις τιμές του ρωσικού πετρελαίου. Τα έσοδα της Ρωσίας από το πετρέλαιο ξεπερνούν αυτά που λαμβάνει από το φυσικό αέριο.
Εάν πράγματι υλοποιηθεί ευρέως η απόφαση των G7 για ένα συντονισμένο πλαφόν στις τιμές του ρωσικού πετρελαίου τότε μαζί με το εμπάργκο της ΕΕ θα περιορίσουν τη δυνατότητα του Κρεμλίνου να συνεχίζει να χρηματοδοτεί το πολεμικό μέτωπο της Ουκρανίας, εικάζουν αναλυτές. Το εμπάργκο της ΕΕ στις διά θαλάσσης εισαγωγές του πετρελαίου και των διυλισμένων πετρελαϊκών προϊόντων αναμένεται να τεθεί τμηματικά σε εφαρμογή τον Δεκέμβριο και μετά τον Φεβρουάριο. Και σε μεμονωμένη βάση αναμένεται να εξασθενίσει την πετρελαϊκή παραγωγή της Ρωσίας.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) ανακοίνωσε την Τετάρτη πως η πετρελαϊκή παραγωγή της Ρωσίας προβλέπεται πως θα μειωθεί κατά 17% από τον Φεβρουάριο, δηλαδή μόλις θα έχει δρομολογηθεί πλήρως το εμπάργκο της ΕΕ. Αν και πρόκειται για μια πτώση της τάξεως των 1,9 εκατ. βαρελιών, ημερησίως, και άρα είναι μικρότερη από τα 3 εκατ. βαρέλια που είχαν προβλεφθεί τον Μάρτιο, οι επικείμενες επιπτώσεις των κυρώσεων της Ε.Ε δεν θα είναι αμελητέες ακόμη και αν η Ρωσία διοχετεύσει την παραγωγή της σε άλλες αγορές.
Αν και η Δύση επέβαλε μια σειρά κυρώσεων εις βάρος της ρωσικής οικονομίας για να αναχαιτίσει την επιθετικότητα της Μόσχας εναντίον της Ουκρανίας, τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου είχαν εκτοξευθεί στα ύψη λόγω της μεγάλης ανόδου των τιμών στις διεθνείς αγορές των ορυκτών καυσίμων. Σύμφωνα με στοιχεία του Center for Research on Energy and Clean Air της Φιλανδίας υπολογίζεται η Ρωσία αποκόμισε έσοδα 93 δισ. ευρώ από τις εξαγωγές πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα τις πρώτες 100 ημέρες της εισβολής στην Ουκρανία. Σχεδόν τα δυο τρίτα των εσόδων αυτών εκτιμάται πως προήλθαν από το πετρέλαιο και τα υπόλοιπα κυρίως από το φυσικό αέριο.
Από τα τέλη Φεβρουαρίου, η Ρωσία κατάφερε έως έναν βαθμό να αντισταθμίσει τις απώλειες από την υποχώρηση των εξαγωγών στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα κατά 2 εκατ. βαρέλια, ημερησίως, επεκτείνοντας τη συνεργασία της με την Ινδία, την Κίνα και την Τουρκία. Ωστόσο η Ρωσία πουλά φθηνότερα το πετρέλαιο της σε αυτές τις χώρες, με πληροφορίες να κάνουν λόγο προ μηνών για 34 δολάρια το βαρέλι αντί της τιμής του Μπρεντ που κινείται στα 93 δολάρια το βαρέλι.
Η επίδραση του εμπάργκο της Ε.Ε στις εξαγωγές του ρωσικού πετρελαίου θα εξαρτηθεί από το πώς θα εφαρμοστεί επίσης το πλαφόν στις τιμές που αποφασίστηκε από τους G7. Οι ΗΠΑ επιθυμούν χώρες εκτός των G7 να συνταχθούν με την πρωτοβουλία αυτή, η οποία ουσιαστικά απαιτεί από τους εισαγωγείς ρωσικού πετρελαίου να ακολουθήσουν ένα ανώτατο όριο στις τιμές για να αποκτήσουν πρόσβαση σε ασφαλιστική κάλυψη και λοιπές υπηρεσίες.
Πάντως, η υποχώρηση της τιμής του πετρελαίου Μπρεντ από τα 140 δολάρια το βαρέλι τον περασμένο Μάρτιο έχει επηρεάσει τα πετρελαϊκά έσοδα της Ρωσίας, τα οποία συρρικνώθηκαν στα 17,7 δισ. δολάρια τον Αύγουστο. Πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο τουλάχιστον από τον Μάρτιο, παρά την αύξηση των εξαγωγών. Βέβαια, η Μόσχα υποβαθμίζει το επικείμενο εμπάργκο της Ε.Ε, με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πέσκοφ, να δηλώνει πως άλλοι αγοραστές μπορούν να αναπληρώσουν αυτό το κενό.