Τον κίνδυνο κρίσης αντιμετωπίζουν οι αγρότες της Ουκρανίας εάν δεν απεγκλωβιστούν οι εξαγωγές σίτου από τη Μαύρη Θάλασσα διότι δεν θα έχουν τη ρευστότητα να εφοδιαστούν με τις απαραίτητες ποσότητες λιπασμάτων, σπόρων, ζιζανιοκτόνων και καυσίμων για να προχωρήσουν στη χειμερινή σοδειά. Έτσι δήλωσε ο υπουργός Γεωργίας της Ουκρανίας, Μικόλα Σολσκίι, όσο οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία με διαμεσολαβητές την Τουρκία και τον ΟΗΕ δεν έχουν ακόμη καταλήξει σε ένα πρακτικό αποτέλεσμα. Όλη προσοχή είναι στραμμένη στη συνάντηση ανάμεσα στον Ρώσο πρόεδρο και τον Τούρκο ομόλογο του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, την Τρίτη στην Τεχεράνη όπου ενδεχομένως να υπάρξει πρόοδος.
Οι εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία έχουν παγώσει λόγω του πολέμου που της κήρυξε η Ρωσία. Οι ένοπλες δυνάμεις του Κρεμλίνου έχουν μπλοκάρει τα λιμάνια της Ουκρανίας, η οποία αποτελεί βασικό προμηθευτή τροφίμων για τις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου συσσωρεύονται ανησυχητικές ελλείψεις τροφίμων και ανοδικές πιέσεις στις τιμές τους καθώς οι δυο χώρες αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής σιταριού. Είναι ένας από τους λόγους που ελλοχεύει κίνδυνος μιας γενικότερης κρίσης στις αναδυόμενες αγορές με το παράδειγμα της Σρι Λάνκα, όπου επικράτησε κοινωνική αναταραχή και κατέρρευσε η κυβέρνηση, να προκαλεί βαθύ προβληματισμό στη διεθνή κοινότητα.
Έως το 2023 οι ελλείψεις σιταριού και καλαμποκιού
«Οι αγρότες θα μειώσουν τη χειμερινή σοδειά του σιταριού και του κριθαριού από το 30% στο 60%» είπε ο Μικόλα Σολσκίι στους Financial Times. Ένα παρατεταμένο μπλοκάρισμα των λιμανιών της Ουκρανίας θα στερούσε από τους αγρότες μια αναγκαία ρευστότητα και θα «έσπαγε τον οικονομικό κύκλο» στην αγροτικό κλάδο της χώρας, οδηγώντας σε μεγάλη πτώση τις εξαγωγές. Ο Ουκρανός υπουργός τόνισε επίσης πως η πτώση της παραγωγής σιταριού και καλαμποκιού το 2023 θα οδηγήσει σε παρατεταμένες ελλείψεις σιτηρών, παγκοσμίως, και έτσι θα διατηρήσει σε υψηλά επίπεδα τις τιμές των αγροτικών εμπορευμάτων.
Αν και η αγροτική παραγωγή της Ρωσίας είναι πλούσια -και έτσι μπορεί να εξυπηρετήσει ορισμένες αγορές και να περιοριστούν οι κίνδυνοι μιας διευρυμένης επισιτιστικής κρίσης- το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας (USDA) τονίζει στην τελευταία έκθεση του πως η παγκόσμια παραγωγή σιταριού τον Ιούλιο έχει υποχωρήσει από πέρσι. Βασικός λόγος είναι ότι η χαμηλότερη παραγωγή στην Ουκρανία, την Ε.Ε και την Αργεντινή δεν μπορεί να αντισταθμιστεί πλήρως από τη Ρωσία και τον Καναδά.
Η παρουσία του πολεμικού ναυτικού της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα παρεμποδίζει τη διέλευση εμπορικών πλοίων. Το Κίεβο παρέμενε μέχρι πρότινος δύσπιστο ως προς τις δεσμεύσεις του Κρεμλίνου πως δεν θα επιτεθεί τα λιμάνια της νότιας Ουκρανίας εάν απομακρυνθούν οι νάρκες που αποτελούν γραμμή άμυνας. Η Ρωσία φαίνεται να εποφθαλμιά κυρίως το λιμάνι της Οδησσού καθώς η κατάκτησή του θα παρέπεμπε στο μεγαλείο της τσαρικής περιόδου, με τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να έχει κάνει εκτενείς ιστορικές αναφορές.
Την περασμένη εβδομάδα, όμως, φάνηκε πως υπήρξε πρόοδος στις συνομιλίες μεταξύ Ουκρανίας, Ρωσίας, Τουρκίας και ΟΗΕ, συναινώντας αρχικά στη δημιουργία ενός συντονιστικού κέντρου στην Κωνσταντινούπολη όπου εκπρόσωποι των τεσσάρων πλευρών θα επέβλεπαν τις μεταφορές των φορτίων με σιτηρά.
