THEPOWERGAME
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να χαρακτηριστεί η πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο ως «πράσινες» επενδύσεις την περασμένη εβδομάδα καθρεπτίζει τη δραματική αλλαγή των συνθηκών μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ειδικότερα τη μεγάλη ανασφάλεια που έχει καλλιεργηθεί για την ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης.
Αν μη τι άλλο το «κεφάλαιο» της πυρηνικής ενέργειας θεωρούνταν λήξαν στη Γερμανία και αποτελεί εκεί ακόμη «πολιτικό ταμπού». Η Γαλλία, αντίθετα, τονίζει τις μηδενικές εκπομπές άνθρακα από τα πυρηνικά εργοστάσια. Παράλληλα, όμως, η χρηματοδότηση επενδύσεων στο φυσικό αέριο, το οποίο είναι η επικρατέστερη πηγή ενέργειας στη Γερμανία, εκτιμάται πως θα στερήσει κεφάλαια σε έργα για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και νέων «πράσινων» τεχνολογιών.
Η τρέχουσα συγκυρία, όμως, απαιτεί τη λήψη άμεσων μέτρων στον τομέα της ενέργειας. Οι επιλογές δεν είναι εύκολες, ούτε πολλές. Ήδη εφαρμόζονται μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας στη Γερμανία, την ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης, αφού η Gazprom έχει περικόψει τις ροές φυσικού αερίου από τον Nord Stream 1, επικαλούμενη εργασίες συντήρησης των αγωγών. Είτε αυτό αληθεύει απόλυτα, είτε όχι, η Γερμανία και γενικότερα η Ε.Ε χρειάζονται επειγόντως νέους σταθμούς για την υποδοχή και επεξεργασία υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ, το Κατάρ ή άλλου.
Είναι πια σαφές πως οι σχέσεις Ρωσίας και Δύσης έχουν διαταραχθεί πλήρως μετά την απόφαση του Κρεμλίνου να εισβάλει στην Ουκρανία. Η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι ενεργειακά εξαρτώμενη από τη Ρωσία.
Ολλανδία και Αυστρία αντιδρούν έντονα
Εκτός από μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενστάσεις για τον χαρακτηρισμό της πυρηνικής ενέργειας και του φυσικού αερίου ως επενδύσεις φιλικές ως προς το περιβάλλον εκδηλώθηκαν επίσης από την Ολλανδία και την Αυστρία. Οι κυβερνήσεις τους δεν αποκλείουν να προσφύγουν στη δικαιοσύνη εάν δοθεί το πράσινο φως από τα κοινοβούλια των κρατών-μελών. Η ένταξη του φυσικού αερίου και της πυρηνικής ενέργειας στην ταξινομία της Ε.Ε, μια πρόταση που παρουσίασε αρχικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Δεκέμβριο, πρακτικά σημαίνει πως εντάσσονται στην κατηγορία των επενδύσεων που είναι φιλικές ως προς το περιβάλλον.
Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ήταν υπέρ ανήλθαν σε 328 έναντι 278 που τάχθηκαν εναντίον και των 33 που απείχαν από τη ψηφοφορία. Η μεγαλύτερη υποστήριξη προήλθε από το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα που είναι η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Θα πρέπει να αντιταχθούν σε αυτήν την πρόταση τα 20 από τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε για να μην θεσμοθετηθεί νομικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Κατηγορίες για «greenwashing» από περιβαλλοντικές οργανώσεις
Περιβαλλοντικές οργανώσεις θεώρησαν πως έτσι επισφραγίζεται θεσμικά το «greenwashing», ένας όρος που αντανακλά μια επίπλαστη περιβαλλοντική συνείδηση. «Είναι βρώμικη πολιτική και ένα εξωφρενικό αποτέλεσμα να χαρακτηρίζονται η πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο ως πράσινες επενδύσεις, με αποτέλεσμα να συνεχίζονται οι ροές κεφαλαίων στη πολεμική μηχανή του Πούτιν», είχε σχολιάσει η υπεύθυνη εκστρατείας για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, Αριάντνα Ροντρίγκο, προ ημερών στην Deutsche Welle. «Θα δώσουμε μάχη στα δικαστήρια», πρόσθεσε η ίδια.
Ο άνθρακας επιστρέφει χωρίς περιστροφές και ενδοιασμούς
Με τη ρήξη Ρωσίας και Δύσης να συνεχίζεται, όμως, η Γερμανία και η Αυστρία ανακοίνωσαν πως θέτουν σε επαναλειτουργία εργοστάσια άνθρακα για να αποφύγουν ελλείψεις στην προσφορά ενέργειας καθώς τα αποθέματα φυσικού αερίου μπορεί να μην φθάσουν στα επιθυμητά επίπεδα μέχρι τον χειμώνα. Η δυσάρεστη αλήθεια είναι πως τα κράτη-μέλη της Ε.Ε χρειάζονται ιδιωτικές επενδύσεις στο φυσικό αέριο και την πυρηνική ενέργεια για να αποστασιοποιηθούν από το κάρβουνο.
Οι δικλείδες ασφαλείας για την ενεργειακή και την περιβαλλοντική ασφάλεια της Ευρώπης, με προτεραιότητα την ανάπτυξη νέων πράσινων τεχνολογιών για το μέλλον, είναι δυο παράμετροι που θα πρέπει να «τρέχουν» παράλληλα και όχι αντίθετα. Αρκεί να υπάρχει ρεαλισμός και διορατικότητα. Εκτός από τα τραγικά ατυχήματα του Τσερνόμπιλ και της Φουκουσίμα, η Ε.Ε μπορεί να αντλήσει μαθήματα από χώρες που μέχρι σήμερα τολμούν στην πυρηνική ενέργεια χωρίς να είναι παράτολμες.