THEPOWERGAME
Ανέκαθεν στην πολιτική υπήρχαν ομιχλώδη τοπία που καθιστούσαν δύσκολη τη λήψη αποφάσεων. Αλλά πολιτικές αποφάσεις δεν λαμβάνονται κάτω από ιδανικές συνθήκες, όπως έχει διδάξει η ιστορία. Ναι μεν η Ουκρανία δεν ικανοποιεί σήμερα τις προϋποθέσεις για να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πλην όμως έχει σημειώσει πρόοδο σε αποπεράτωση μεταρρυθμίσεων από το 2014, δηλαδή ύστερα από την αποπομπή του Βίκτορ Γιανουκόβιτς από την προεδρία της Ουκρανίας που άνοιξε το δρόμο για την προσέγγιση της χώρας προς την Ευρώπη. Μείζον ζήτημα είναι πια εάν η Ουκρανία μπορεί και θέλει να προσβλέπει στην εξέλιξη της σε μια σύγχρονη δημοκρατία αντί να τελεί υπό ένα καθεστώς στην σκιά της Μόσχας.
Εκτός των σφοδρών στρατιωτικών επιχειρήσεων της Μόσχας στην Ουκρανία, η Ευρώπη συνειδητοποιεί πώς η Ρωσία αξιοποιεί την ισχύ της για να ασκήσει ασφυκτικές πιέσεις στην επάρκεια ενέργειας και τροφίμων σε παγκόσμια κλίμακα, οδηγώντας σε μεγάλη άνοδο τις τιμές των αγροτικών εμπορευμάτων, των καυσίμων και της ηλεκτροδότησης. Όσο οι ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ιταλίας επισκέπτονταν το Κίεβο την Πέμπτη για να συμπαρασταθούν στην Ουκρανία, η Gazprom μείωνε τις προμήθειες φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, με αποτέλεσμα οι τιμές να αναρριχηθούν 25% στα 150 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Μεγάλη άνοδο παρουσίαζαν επίσης οι τιμές του φυσικού αερίου στις ΗΠΑ και τη Βρετανία.
Πληροφορίες θέλουν την Gazprom να έχει περικόψει τις ροές φυσικού αερίου προς τη Γερμανία μέσω του αγωγού Nord Stream κατά 60% και προς την Ιταλία κατά 15%. Η ανασφάλεια για την επάρκεια ενέργειας είναι μεγάλη, δεδομένης και της έκρηξης στον τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου της Freeport LNG στο Τέξας μια εβδομάδα πριν, όπου παράγεται περίπου το 68% του LNG που εξάγεται στη Βρετανία και τη ΕΕ.
Πέραν της στρατιωτικής εισβολής στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης που έχει πυροδοτήσει στην Ευρώπη, η παρουσία της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα έχει μπλοκάρει περίπου 20 εκατ. τόνους σιτηρών στο λιμάνι της Οδησσού, κορυφώνοντας την επισιτιστική ανασφάλεια στις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Οι πληθωριστικές πιέσεις που πηγάζουν από φόβους για μια ανεπάρκεια ενέργειας και βασικών τροφίμων ωθούν τις κεντρικές τράπεζες να επιταχύνουν τα σχέδια τους για τη περιστολή της νομισματικής πολιτικής, με κίνδυνο να επιβραδυνθεί αρκετά η ανάπτυξη των οικονομιών.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ θα θωράκιζε την ευρύτερη περιοχή από την επιθετικότητα της Ρωσίας έτσι όπως αποκρυσταλλώνεται στις βλέψεις του Κρεμλίνου να αναβιώσει το τσαρικό παρελθόν. Οι αιτήσεις ένταξης στο ΝΑΤΟ της Φιλανδίας και της Σουηδίας ενισχύουν αυτούς τους φόβους. Αναμφισβήτητα η Ρωσία μπορεί να ασκήσει την ισχύ της σε πολλά επίπεδα και όχι μόνον στρατιωτικά. Ενδεχομένως οι ελπίδες της Μολδαβίας και της Γεωργίας να αναπτερωθούν από την ευρωπαϊκή προοπτική της Ουκρανίας. Έχοντας αντλήσει τα διδάγματα από την πρόσφατη ένταξη άλλων χωρών, οι Βρυξέλλες έχουν τη δυνατότητα να θέσουν τα κατάλληλα κριτήρια για μεταρρυθμίσεις ιδιαίτερα για την καταπολέμηση της διαφθοράς, όπως επισημαίνουν πολιτικοί και οικονομικοί αναλυτές.
Είναι πια σαφές πως η Ρωσία, δίνοντας βάρος στον γεωπολιτικό προσανατολισμό της και όχι στην ωρίμανση της οικονομίας της, κινείται σε ένα παράλληλο κόσμο. Την ώρα που ο Γάλλος πρόεδρος Μανουέλ Μακρόν πορεύονταν με αμαξοστοιχία στο Κίεβο μαζί με τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι και τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, διεξαγόταν το Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης. Εκεί ο Ντενίς Πουσίλιν, αρχηγός της μη αναγνωρισμένης Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, δήλωσε πως «οι νέες προμήθειες όπλων στην Ουκρανία αναγκάζουν τα στρατεύματα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ να μην σταματήσουν στα σύνορα», ενισχύοντας φόβους πως το πολεμικό μέτωπο δεν θα περιοριστεί στην ανατολική Ουκρανία, ούτε θα λήξει άμεσα.