THEPOWERGAME
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε πως προτίθεται να διευκολύνει τις εξαγωγές σιτηρών και λιπασμάτων σε μια περίοδο που κλιμακώνονται φόβοι για μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση από τη μείωση της προσφοράς με βασικά τρόφιμα και την αύξηση των τιμών στα αγροτικά εμπορεύματα. Αρκεί, τόνισε ο ίδιος, να αρθούν οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί εις βάρος της ρωσικής οικονομίας, καταφεύγοντας σε ανάλογη ρητορική με πέρσι το φθινόπωρο. Τότε ο Πούτιν υποστήριζε πως η Ρωσία μπορεί να αυξήσει τις ροές φυσικού αερίου στην Ευρώπη αλλά μέσα από τον αγωγό Nord Stream 2 που ήθελε άμεσα να τεθεί σε λειτουργία.
Έκτοτε, το Κρεμλίνο κήρυξε πόλεμο στην Ουκρανία, ανεστάλη η άδεια λειτουργίας του Nord Stream 2 και η ρωσική οικονομία βρίσκεται στα πρόθυρα χρεοκοπίας. Λόγω των κυρώσεων της Δύσης, η οποία σύσσωμη καταδικάζει την εισβολή στην Ουκρανία, παραμένει αβέβαιη η καταβολή τόκων 100 εκατ. δολαρίων σε τίτλους χρέους της Ρωσίας μέχρι την Παρασκευή. Οι ΗΠΑ δεν έδωσαν αυτήν την εβδομάδα παράταση σε προσωρινή εξαίρεση των πληρωμών του ρωσικού κράτους από τις κυρώσεις καθώς είναι ξεκάθαρο πως η Ρωσία δεν προτίθεται να υπαναχωρήσει από την επιθετικότητα της στα εδάφη της ανατολικής Ουκρανίας. Οπότε, αν και η Μόσχα υποστηρίζει πως διαθέτει τα κεφάλαια σε ρούβλια, οι πληρωμές, δεν μπορούν να προωθηθούν σε ξένο νόμισμα στους κατόχους των ομολόγων.
Μεγάλη αβεβαιότητα για την επάρκεια τροφίμων
Την ίδια στιγμή, η επισιτιστική ασφάλεια των χωρών στη Μέση Ανατολή και την Αφρική τίθεται σε κίνδυνο όσο ο στρατός της Ρωσίας εμποδίζει τη διέλευση των εμπορικών πλοίων από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Ουκρανίας. Περίπου 20 εκατ. τόνοι σιτηρών της Ουκρανίας αδυνατούν να διοχετευθούν στις διεθνείς αγορές. Είναι μια μεγάλη ποσότητα εάν αναλογιστεί κανείς πως οι εξαγωγές την καλλιεργητική περίοδο 2020-21 είχαν διαμορφωθεί στους 44,1 εκατ. τόνους.
Μόνον το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων του ΟΗΕ (WFP) -το οποίο προσφέρει τρόφιμα σε χώρες με επισιτιστική κρίση όπως η Αιθιοπία, το Αφγανιστάν και η Υεμένη- εξασφαλίζει το 40% του σιταριού του από την Ουκρανία. Το Λίβανο εισάγει το 80% του σιταριού από την Ουκρανία και η Ινδία το 76% του ηλιέλαιου. Το μέγιστο της τροφοδοσίας της Αιγύπτου σε σιτάρι προέρχεται από την Ουκρανία και τη Ρωσία, οι οποίες μαζί ελέγχουν το 30% της παγκόσμιας παραγωγής.
Αν και το 80% της αγροτικής γης της Ουκρανίας παραμένει ανεξάρτητη, το γεγονός ότι οι εξαγωγές παραμένουν μπλοκαρισμένες θέτουν υπό αμφισβήτηση την επόμενη σπορά που ξεκινά αυτήν την περίοδο διότι οι παραγωγοί δεν διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους. Και εάν δεν αποκατασταθεί η αγροτική παραγωγή στην Ουκρανία τότε θα εξακολουθεί να επικρατεί επισιτιστική ανασφάλεια σε όλον τον κόσμο, διατηρώντας σε υψηλά επίπεδα τις τιμές των εμπορευμάτων. Η Βρετανία, η οποία έχει αυξήσει τις εισαγωγές τροφίμων από την Ουκρανία μετά το Brexit, βρίσκεται σε συζητήσεις με τους αρμόδιους αξιωματούχους του Κιέβου για να βρεθεί διέξοδος στις εξαγωγές σιτηρών.
Δεν υπάρχουν περιθώρια για ειρηνευτική συμφωνία λέει ο Ντράγκι
Αν και ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν διευκρίνισε εάν αναφέρονταν σε εξαγωγές σιτηρών από τη Ρωσία ή την Ουκρανία, δήλωσε πως προτίθεται να «διευκολύνει» την κατάσταση σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Ιταλό πρωθυπουργό, Μάριο Ντράγκι, αναφέρει το Bloomberg. Εκεί ο Ρώσος πρόεδρος είπε οι διαταραχές στην προμήθεια τροφίμων έχουν επιδεινωθεί από τις κυρώσεις που έχουν επιβάλλει οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους.
Ο Πούτιν είπε ότι η Μόσχα μπορεί να κάνει μια σημαντική συνεισφορά για να ξεπεραστεί η επισιτιστική κρίση με εξαγωγές σιτηρών και λιπασμάτων υπό τον όρο ότι θα αρθούν οι «κυρώσεις με πολιτικά κίνητρα της Δύσης», σύμφωνα με το αμερικανικό πρακτορείο. Μετά την τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του Πούτιν και του Μάριο Ντράγκι, ο τελευταίος είπε πως ζήτησε από τη Μόσχα να απεγκλωβίσει τα σιτηρά που βρίσκονται στα λιμάνια της Ουκρανίας. Ο Ιταλός πρωθυπουργός πρόσθεσε πως δεν βλέπει περιθώρια για μια ειρηνευτική συμφωνία με τον Πούτιν. Μεταξύ των κυρώσεων που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ, η Ε.Ε και οι σύμμαχοι τους είναι το πάγωμα των συναλλαγματικών αποθεμάτων της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας, με αποτέλεσμα να τίθεται εν αμφιβόλω η κάλυψη υποχρεώσεων σε ομόλογα της χώρας. Αν και είχε δοθεί προσωρινή εξαίρεση σε αυτές τις πληρωμές μέχρι τις 25 Μάιου, η Δύση δεν φαίνεται διατεθειμένη να άρει τις κυρώσεις αυτές όσο η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνεχίζεται για 4ο μήνα.
«Οι κυρώσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων και συνεταίρων μας στοχεύουν τη μηχανή πολέμου του Πούτιν» δήλωσε εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου. «Δεν αποτρέπουν τις εξαγωγές αγροτικών εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένων τροφίμων και λιπασμάτων, ούτε αποτρέπουν την ομαλή διεκπεραίωση συναλλαγών που είναι απαραίτητη για τις εξαγωγές αυτές, είτε σ΄ότι αφορά τις τράπεζες ή τη ναυτιλία». Ναι μεν το υπουργείο Αμύνης της Ρωσίας υποστήριξε την περασμένη Τετάρτη πως θα ανοίξει δυο ανθρωπιστικούς διαδρόμους από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας και της Θάλασσας Αζόφ, αλλά η Ουκρανία θέλει εγγυήσεις πως η Μόσχα δεν θα εκμεταλλευτεί τη ασφαλή διέλευση των εμπορικών πλοίων για να επιτεθεί την Οδησσό. Οι πιέσεις αναμένεται να ενταθούν σε στρατιωτικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, με τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, να τονίζει πως χρειάζεται να επιβληθούν σκληρότερες κυρώσεις για να αναχαιτιστεί η επιθετικότητα της Ρωσίας.