THEPOWERGAME
Μια δύσκολη αποστολή έχουν αναλάβει οι κεντρικοί τραπεζίτες, καθώς θα πρέπει να θέσουν υπό έλεγχο τον υψηλό πληθωρισμό, χωρίς να υποβαθμίσουν την πορεία ανάκαμψης των οικονομιών από την πανδημική κρίση του ιού SARS-CoV-2.
Την πιο δυσοίωνη προοπτική παρουσίασε ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Άντριου Μπάλεϊ για τη βρετανική οικονομία, προειδοποιώντας την περασμένη Πέμπτη πως οι ανατιμήσεις θα φθάσουν σε διψήφια νούμερα, ενώ η χώρα θα πρέπει να προετοιμαστεί για μια περίοδο παρατεταμένου στασιμοπληθωρισμού ή ακόμη και ύφεσης. Μια ημέρα πριν, ο Τζέι Πάουελ, επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), απέκλεισε μια μεγάλη αναπροσαρμογή των επιτοκίων στην επόμενη συνεδρίαση και ειδικότερα της τάξεως των 75 μονάδων βάσης.
H Τράπεζα της Αγγλίας και η Fed προχώρησαν αυτήν την εβδομάδα σε αύξηση του κόστους δανεισμού κατά 25 μονάδες βάσης στο 1% και κατά 50 μ.β. στο φάσμα 0,75% και 1%, αντίστοιχα. Στην περίπτωση της Μεγάλης Βρετανίας είναι η 4η διαδοχική αύξηση, οδηγώντας το κόστος δανεισμού της οικονομίας στο υψηλότερο επίπεδο από τις αρχές του 2009. Από την πλευρά της, η Fed προχώρησε στη 2η συναπτή αύξηση με τα επιτόκια να οδηγούνται σε υψηλό 21 ετών . Δεν έχουν και άλλη επιλογή. Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ έφθασε το 8,5% τον Μάρτιο, ένα ποσοστό που δεν έχει επαναληφθεί ξανά από τον Δεκέμβριο του 1981. Στη Μεγάλη Βρετανία έχει αναρριχηθεί στο 7%, αντίστοιχα, σκαρφαλώνοντας στο υψηλότερο επίπεδο από το 1992.
Κεντρικό ρόλο σε αυτές τις αλματώδεις ανατιμήσεις διαδραματίζει η μεγάλη αύξηση του κόστους ενέργειας και σε δεύτερο πλάνο των εμπορευμάτων, των λιπασμάτων και των τροφίμων λόγω του πολέμου που κήρυξε η Μόσχα στην Ουκρανία. Σήμερα οι καταναλωτές είναι αντιμέτωποι με υπέρογκους λογαριασμούς ρεύματος και θέρμανσης, με τους Βρετανούς να εκτιμάται πως βιώνουν τη μεγαλύτερη πτώση του βιοτικού επιπέδου από τη δεκαετία του 1950. Οι ανατιμήσεις εντείνονται από τις καθυστερήσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες που δεν επιτρέπουν στις εταιρείες να ανταπεξέλθουν στη ζήτηση.
«Αναγνωρίζω πως θα προκαλέσει κακουχίες για αρκετό κόσμο στη Μ. Βρετανία, ιδιαίτερα εκείνους με χαμηλότερα εισοδήματα», είπε ο κεντρικός τραπεζίτης της χώρας. «Κινητήριος δύναμη σε αυτό το σοκ των πραγματικών εισοδημάτων, το οποίο προέρχεται από την αλλαγή των ισορροπιών στο εμπόριο, πηγάζει κυρίως από τις τιμές ενέργειας». Σε ανάλογο μήκος κύματος κινήθηκαν τα σχέδια του ομολόγου του στη Fed, ο οποίος δεν έκρυψε πως θα είναι λίγο «επίπονο» να τεθεί υπό έλεγχο ο πληθωρισμός.
Η Τράπεζα της Αγγλίας διαβλέπει πως ο πληθωρισμός μπορεί να φθάσει το 10% τον Οκτώβριο, ενώ τα πραγματικά εισοδήματα θα υποχωρήσουν κατά 1,75%, αντανακλώντας τη μεγαλύτερη πτώση από το 1964. Εντούτοις, μια αύξηση των επιτοκίων είναι αναπόφευκτη. Διαφορετικά οι ανατιμήσεις θα είναι ανεξέλεγκτες, οδηγώντας σε μια ευρύτερη αστάθεια τις οικονομίες και τις κοινωνίες τους.