THEPOWERGAME
Εκτός της πρόσβασης που δίνουν τα νότια παράλια της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα και τα πλούσια κοιτάσματα φυσικού αερίου στα χωρικά ύδατα της Κριμαίας, η Ρωσία εποφθαλμιούσε προ πολλού τα εδάφη της γειτονικής χώρας για έναν ακόμη λόγο. Οι απέραντες εκτάσεις γόνιμης γης της Ουκρανίας είχαν μπει στο στόχαστρο της Ρωσίας από την εποχή των τσάρων.
Η Αικατερίνη Β’ ή Μεγάλη Αικατερίνη κατάφερε να υλοποιήσει τις φιλοδοξίες αυτές, μετατρέποντας τη Ρωσία σε μια παγκόσμια αγροτική δύναμη προς τα τέλη του 18ου αιώνα. Η Ρωσία τροφοδοτούσε με σιτάρι τις χώρες της Ευρώπης,που είχαν δεχτεί πλήγμα από τη Γαλλική Επανάσταση και τους Ναπολεόντειους Πολέμους, με το λιμάνι της Οδησσού να ξεπερνά σε εμπορική κίνηση τις προσδοκίες της Ρωσίδας αυτοκράτειρας.
Αυτήν την πτυχή της ιστορίας διαφωτίζει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Τζόρτζια στις ΗΠΑ Σκοτ Ρέιλοντς, απευθυνόμενος στον συνάδελφό του και αρθρογράφο του πρακτορείου Bloomberg Στέφεν Μίχν. Καθώς ο πόλεμος, που κήρυξε ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία, επικεντρώνεται στο ανατολικό σκέλος της χώρας, δείχνοντας κατά τον Σ. Ρέινολτς, πως οι βλέψεις της Μόσχας στη Μαύρη Θάλασσα είναι σαν να μην υπαναχώρησαν ποτέ. Εξάλλου, ο Πούτιν έχει συνδέσει την εισβολή στην Ουκρανία όχι μόνον με τα όρια της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά και της ρωσικής αυτοκρατορίας. Σήμερα, η Ρωσία διεκδικεί την ανατολική Ουκρανία, που μαζί με το νότιο τμήμα συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής σίτου.
«Την εποχή της Μεγάλης Αικατερίνης, οι εξαγωγές από το λιμάνι της Οδησσού αποτελούσαν τη βασική πηγή τροφοδοσίας στις πόλεις της Ευρώπης από το 1770 μέχρι το 1860» δηλώνει ο Ρέινολντς. Από το 1770 μέχρι το 1850, η Ρωσία ενεπλάκη σε διάφορα πολεμικά μέτωπα για να κατοχυρώσει μεγαλύτερες ποσότητες σιτηρών στα εδάφη κοντά στη Μαύρη Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας και της σημερινής δυτικής Ουκρανίας. Ο καθηγητής και συγγραφέας του βιβλίου «Oceans of Grain: How American Wheat Remade the World» (Ωκεανοί Σιτηρών: Πώς το Αμερικανικό Σιτάρι Ξαναέφτιαξε τον Κόσμο), τονίζει πως η Μεγάλη Αικατερίνη στήριξε την ευημερία της Ρωσίας στις εξαγωγές σιταριού από εδάφη που ανήκουν σήμερα στην Ουκρανία.
Η ενίσχυση και επέκταση της ρωσικής αυτοκρατορίας μέσα από τις πωλήσεις σιτηρών σήμαινε πως η Οδησσός ήταν βασικός εμπορικός κόμβος. Η Ρωσία στερήθηκε αυτόν τον πλούτο στα τέλη του Ά Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά αποκατέστησε την κυριαρχία της στην Ουκρανία με την ίδρυση της Σοβιετικής Ένωσης. Σήμερα, η γεωπολιτική ρητορική για την κυριαρχία της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα έχει επανέλθει δριμύτερη, θέτοντας σε κίνδυνο την ανεξαρτησία που διασφάλισε η Ουκρανία μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Μολονότι η ΕΕ επικεντρώνεται στην απεξάρτησή της από τον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αναδείξει εκ νέου τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζει η χώρα στον παγκόσμιο αγροτικό κλάδο. Η Γερμανία, την Αυστρία και την Ιταλία, οι οποίες είναι περισσότερο εξαρτημένες από το φυσικό αέριο της Ρωσίας σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, αναζητούν εναλλακτικές, καθώς με τους πόρους που παρέχουν στη Μόσχα διευκολύνουν τις επιθέσεις στην Ουκρανία.
Αλλά η Ουκρανία είναι, επίσης, ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς σιταριού, καλαμποκιού και ηλιέλαιου στον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας το 6% των θερμίδων που παράγονται στις διεθνείς αγορές τροφίμων. Μόνον το σιτάρι από την Ουκρανία αναλογεί στο 11,5% της παγκόσμιας προσφοράς και το καλαμπόκι καλύπτει το 16,8% των εξαγωγών σε όλον τον κόσμο. Οπότε, η Ουκρανία δεν είναι μόνον σημαντική για το Κρεμλίνο αλλά παίζει ουσιώδη ρόλο στην επισιτιστική ασφάλεια όλων των χωρών και ιδιαίτερα αυτών με χαμηλό εισόδημα.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
