Οι δυτικές κυρώσεις μαζί με την εν γένει εσωστρέφεια της οικονομίας της Ρωσίας προμηνύουν ακόμη μεγαλύτερη πτώση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ μέσα στα επόμενα χρόνια παρά τις συνεχιζόμενες εισροές κεφαλαίων από τις πωλήσεις πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα. Φοβούμενοι τη μακροπρόθεσμη προοπτική της χώρας τους, περίπου 300.000 Ρώσοι, κυρίως νέοι και μορφωμένοι, έχουν αποχωρήσει από τη χώρα μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Ανάμεσα σε αυτούς είναι ο διευθύνων σύμβουλος της Aeroflot, Αντρέι Πανόφ, ο οποίος έφυγε από τη Μόσχα δέκα ημέρες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, όντας αντίθετος με τον πόλεμο του Κρεμλίνου καθώς φοβάται πως η χώρα του θα μετατραπεί σε πολεμική οικονομία.
Φαίνεται πως μια οικονομία με μεγάλο πλούτο στα ορυκτά καύσιμα και τις πρώτες ύλες περιθωριοποιείται όλο και πιο πολύ από τη μια ημέρα στην άλλη.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της πώλησης του 99,98% που κατέχει η Societe Generale στη Rosbank καθώς η γαλλική τράπεζα είχε βρεθεί στο στόχαστρο για τη συνεχιζόμενη παρουσία της στη Ρωσία. Αγοραστής είναι η Interros Capital, μια επενδυτική εταιρεία που ανήκει στον Ρώσο δισεκατομμυριούχο Βλαντιμίρ Ποτάνιν, με την SocGen να υπολογίζει πως το οικονομικό πλήγμα θα φθάσει τα 3,1 δισ. ευρώ. Εναλλακτικές, όμως, δεν υπάρχουν λόγω δυτικών κυρώσεων και της οικειοθελούς αποχώρησης εκατοντάδων άλλων ξένων εταιρειών από τη Ρωσία όσο το Κρεμλίνο συνεχίζει τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο Ρασίρ Σάρμα, συγγραφέας του βιβλίου «Πώς Πετυχαίνουν τα Έθνη» και πρόεδρος της Rockfeller International, γράφει στους Financial Times την ψυχρή υποδοχή που εισέπραξε στη Μόσχα το 2010 όταν του ζητήθηκε να κάνει μια αποτίμηση της οικονομίας. Είχε προτείνει τη δραστηριοποίηση της Ρωσίας πέραν των αυστηρών ορίων του πετρελαϊκού κλάδου και τη μείωση της εξάρτησής της σε μεγάλες κρατικές εταιρείες εάν στόχος της Μόσχας είναι να εξελιχθεί σε μια χώρα μεσαίου εισοδήματος.
Ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, πάγωσε το μεταρρυθμιστικό έργο στην οικονομία του από τα τέλη της δεκαετίας του 2000. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 έλαβε μέτρα για να την οχυρώσει, μεταξύ άλλων, και με άφθονα συναλλαγματικά αποθέματα, μεγάλο μέρος των οποίων είναι σήμερα παγωμένα από τις κυρώσεις της Δύσης. Ως αποτέλεσμα, το κατά κεφαλήν εισόδημα στη Ρωσία υποχώρησε από το υψηλό των 16.000 δολαρίων στα 12.000 δολάρια πριν την εισβολή στην Ουκρανία. Πλέον εκτιμάται πως θα έχει κατρακυλήσει στα 10.000 δολάρια μέχρι τα τέλη του 2022, υπογραμμίζει ο Σάρμα.
Η ρωσική οικονομία φαίνεται να απομονώνεται όλο και πιο πολύ και από την αποχώρηση εκατοντάδων χιλιάδων Ρώσων από τη χώρα τους καθώς έχουν απογοητευτεί από τη εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία. Ιστορικοί μιλούν για τις μεγαλύτερες εκροές ανθρωπίνου δυναμικού από τη Ρωσική Επανάσταση του 1917. Από τα τέλη Φεβρουαρίου έως τα μέσα Μαρτίου υπολογίζεται πως περίπου 300.000 εργαζόμενοι εγκατέλειψαν τη χώρα τους, σύμφωνα με τη μη κερδοσκοπική οργάνωση OK Russians. Μέσα στο 2020 είχαν ήδη αποχωρήσει 500.000 πολίτες για να εγκατασταθούν σε άλλες χώρες, όπως δείχνουν τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της Ρωσίας.
Η πλειοψηφία είναι νέοι, μορφωμένοι και ικανοί εργαζόμενοι, αντιπροσωπεύοντας το πιο παραγωγικό σκέλος του πληθυσμού σε μια οικονομία που αναμένεται φέτος να συρρικνωθεί κατά 10%, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανοικοδόμησης και Ανάπτυξης.
Οι Ρώσοι που αποχαιρετούν τη χώρα τους δεν είναι παρά ένα μικρό κομμάτι ενός πληθυσμού 145 εκατ. ανθρώπων. Όμως, ο κλάδος της τεχνολογίας έχασε 50.000 με 70.000 εργαζόμενους από 1,7 εκατομμύρια, σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών της Ρωσίας που υπέβαλε στην αρμόδια επιτροπή της Κρατικής Δούμας στις 22 Μαρτίου. Υπολογίζεται πως θα ακολουθήσουν ακόμη 100.000 εργαζόμενοι τον Απρίλιο. Πολλοί μεταφέρουν, παράλληλα, τις επιχειρηματικές δραστηριότητες σε άλλες χώρες από τη Γαλλία μέχρι την Αρμενία, την Τουρκία ή την Γεωργία, επισημαίνεται στο σχετικό δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας.
Το πλήγμα στην οικονομία της Ουκρανίας είναι πολύ μεγαλύτερο με την Παγκόσμια Τράπεζα να υπολογίζει πως θα συρρικνωθεί κατά 45% λόγω της ρωσικής εισβολής και της «βαθιάς ανθρωπιστικής κρίσης». Πάνω από 10 εκατομμύρια Ουκρανοί έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους. Εντούτοις ήδη γίνεται εκτενής λόγος στη Δύση για ένα σχέδιο Μάρσαλ που θα βοηθήσει στην αναστύλωση της ουκρανικής οικονομίας όπως συνέβη στη δυτική Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
