THEPOWERGAME
Καθώς η Δύση σκληραίνει τη στάση απέναντι στο Κρεμλίνο εξαιτίας των εγκλημάτων πολέμου που αποκαλύφθηκαν στα περίχωρα του Κιέβου μετά την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων, η Κίνα φαίνεται πως διστάζει να δεσμευτεί με νέες συναλλαγές για την αγορά πετρελαίου από τη Μόσχα. Ισχυρή ένδειξη είναι η αποφυγή των κολοσσών διύλισης πετρελαίου της Κίνας να προχωρήσουν σε νέες παραγγελίες παρά τις ελκυστικότερες προσφορές από την πλευρά της Ρωσίας.
Αποκλειστικές πληροφορίες του πρακτορείου Reuters αποκάλυψαν πως οι κρατικές Sinopec, CNOOC, PetroChina και Sinochem τηρούν στάση αναμονής και δεν προχωρούν σε καινούργιες παραγγελίες για τη μεταφορά παραπάνω φορτίων από τον Μάιο και έπειτα. Αν και η Κίνα μαζί με την Ινδία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν υιοθετήσει μια ουδέτερη στάση απέναντι στον πόλεμο της Ουκρανίας, το Πεκίνο δεν επιθυμεί κρατικές εταιρείες να στηρίζουν ανοικτά τη Μόσχα με νέες συμβάσεις για την μελλοντική αγορά πετρελαίου. Βέβαια, οι πηγές του Reuters τονίζουν πως η Κίνα θα τιμήσει τις μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις και τις υφιστάμενες συμβάσεις με τη Ρωσία. Αντίθετα, η Ινδία έχει ήδη κλείσει τουλάχιστον 14 εκατ. βαρέλια από τη Ρωσία έναντι των 16 εκατ. που είχαν καταγραφεί μέσα σε όλο το 2021.
Μεγάλο το ρίσκο για την Κίνα η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία
Οι λανθασμένοι υπολογισμοί του Κρεμλίνου για τη διάρκεια του πολέμου που κήρυξε εναντίον της Ουκρανίας, ο οποίος έχει κρατήσει πάνω από έναν μήνα, εκθέτουν και την Κίνα στον κίνδυνο δευτερευόντων κυρώσεων από τη Δύση, δηλαδή το ενδεχόμενο διακοπής συναλλαγών με τις ΗΠΑ ή με την ΕΕ. Αν και καμία οριστική απόφαση δεν έχει ληφθεί προς αυτήν την κατεύθυνση, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι έχουν εκδηλώσει τη βαθύτατη δυσαρέσκεια τους για την άρνηση του Πεκίνου να καταδικάσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αρχές Φεβρουαρίου, οι πρόεδροι της Ρωσίας και της Κίνας Βλαντίμιρ Πούτιν και Σι Τζινπίνγκ δήλωσαν πως η διακρατική φιλιά τους είναι υπεράνω ορίων. Μέχρι σήμερα, όμως, η Κίνα δεν έχει βοηθήσει τη Ρωσία να αντισταθμίσει το κόστος των δυτικών κυρώσεων καθώς δεν επιθυμεί να μπει στο μικροσκόπιο της Δύσης ή να συνδεθεί πιο πολύ με μια ασταθή οικονομία. Εκτός των άλλων, η Sinopec πάγωσε επενδυτική συμφωνία που είχε συνάψει με τη Ρωσία.
Μετά την πρόσφατη τηλεδιάσκεψη ανάμεσα στον Σι Τζινπίνγκ, την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σάρλ Μισέλ, ήταν σαφές πως οι δυο οικονομικές δυνάμεις έχουν διαφορετικές απόψεις για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ο Σι Τζινπίνγκ είπε πως η ΕΕ θα έπρεπε να ακολουθήσει «μια ανεξάρτητη πολιτική απέναντι στην Κίνα», θίγοντας εμμέσως πλην σαφώς την αλληλεγγύη της Ευρώπης με τις ΗΠΑ ως προς την επιβολή κυρώσεων εις βάρος της Μόσχας, θεωρώντας πως ακολουθούν «μια ψυχροπολεμική λογική». Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξήγησε πως υπάρχει μεγάλη διάσταση απόψεων, τονίζοντας πως «η Κίνα ασκεί επιρροή στη Ρωσία και συνεπώς αναμένουμε από την Κίνα να αναλάβει ευθύνη».
Αναλυτές τονίζουν πως σκοπός του Πεκίνου είναι να μην εκτεθεί η κινεζική οικονομία σε μεγαλύτερους κινδύνους πέραν των νέων περιορισμών για την ανάσχεση των κρουσμάτων του ιού SARS-CoV-2 και τη μεγάλη άνοδο του παγκόσμιου πληθωρισμού, η οποία αποδίδεται και στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αν και η Ε.Ε έχει αποφύγει να επιβάλει εμπάργκο στο φυσικό αέριο και το πετρέλαιο από τη Ρωσία, οι ΗΠΑ έχουν διακόψει αυτόματα τις εισαγωγές. Συναλλαγές με ορυκτά καύσιμα από τη Ρωσία αποφεύγουν επίσης οι διαπραγματευτές, μεσάζοντες και οι ενεργειακοί όμιλοι της Δύσης. Η Ευρώπη αναζητά εναγωνίως εναλλακτικές πηγές ενέργειας όσο οι πιέσεις εντείνονται για να αποδεσμευτεί από τη Μόσχα.
Τα συμφέροντα της Κίνας και οι γεωπολιτικές φιλοδοξίες της Ρωσίας
Κάτω από αυτήν τη συγκυρία, με τη Ρωσία να ζητά τη στήριξη της Κίνας αλλά να αφομοιώνεται από συγκρούσεις στη Δύση, το Πεκίνο θα πρέπει να ζυγίσει το οικονομικό συμφέρον του. Αν και οι εμπορικές συναλλαγές με τη Ρωσία διαμορφώθηκαν πέρσι στο ρεκόρ των 147 δισ. δολαρίων, με την Ε.Ε και τις ΗΠΑ έφθασαν τα 1,4 τρισ. δολάρια. Το Πεκίνο θα πρέπει να λάβει υπόψη, επίσης, τις σχέσεις του με το Κίεβο. Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός έταιρος για την Ουκρανία, με τις δυο χώρες να έχουν υπογράψει συμβάσεις για την αναβίωση ένα σημαντικού τμήματος από τον Δρόμο του Μεταξιού.
Αν και η Κίνα παρουσιάζει τις μεγαλύτερες εισαγωγές πετρελαίου στον κόσμο, η Ρωσία κάλυπτε το 15% των αναγκών της πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία. Είναι ένα υψηλό ποσοστό για τη δεύτερη ισχυρότερη οικονομία του κόσμου. Όμως δεν είναι βέβαιο έως πιο βαθμό η Ρωσία με την Κίνα μοιράζονται τα ίδια συμφέροντα όσο η Μόσχα επιζητά την επέκταση της σφαίρας επιρροής της ανεξάρτητα από το κόστος.