THEPOWERGAME
Οι κυρώσεις της Δύσης εις βάρος των Sberbank και VTB Bank, των δυο ισχυρότερων τραπεζών της Ρωσίας, λόγω του πολέμου της Μόσχας στην Ουκρανία επιταχύνουν την αποχώρησή τους από την Ευρώπη, που ήδη βρίσκονταν σε εξέλιξη από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Έτσι, γράφεται ο επίλογος στην επέκταση των δραστηριοτήτων τους προς τη Δύση επί μια 20ετία.
Μέσα σε αυτό το διάστημα τα δυο κρατικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα οποία καλύπτουν πάνω από το ήμισυ του τραπεζικού κλάδου της Ρωσίας, απέκτησαν ένα εκατομμύριο ιδιώτες πελάτες σε όλη την Ευρώπη. Ανέλαβαν, παράλληλα, τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων προς όφελος κρατικών φορέων και εκατοντάδων επιχειρήσεων στις τραπεζικές αγορές της ΕΕ και της Μεγάλης Βρετανίας.
Πληροφορίες των Financial Times θέλουν επίσης τις δυο αυτές τράπεζες να αποτελούσαν τα βασικά οχήματα για τη χρηματοδότηση των αμυντικών δαπανών της Ρωσίας όσο το Κρεμλίνο οχύρωνε την οικονομία του από τις κυρώσεις του 2014 και η κεντρική τράπεζα συγκέντρωνε συναλλαγματικά αποθέματα 630 δισ. δολαρίων από 368 δισ. δολάρια που είχε προ επταετίας.
Η επέκταση των τραπεζικών κολοσσών της Ρωσίας προς τη Δύση
Μέσα σε μια 20ετία, η VTB Europe απέκτησε μονάδα επενδυτικής τραπεζικής στο Λονδίνο και ένα πελατολόγιο με 160.000 ιδιώτες πελάτες στη Γερμανία. Οι συνολικές καταθέσεις στην Ευρώπη ανέρχονταν σε άνω των 4 δισ. ευρώ, των οποίων η μερίδα του λέοντος βρίσκονταν στη Γερμανία καθώς η τράπεζα δεν χρέωνε αρνητικά επιτόκια σε αντίθεση με τα πιο πολλά ιδρύματα της χώρας. Στο πελατολόγιο της VTΒ Europe είχαν συμπεριληφθεί επίσης τοπικές κυβερνήσεις της Γερμανίας, 600 εταιρείες και 150 χρηματοοικονομικές εταιρείες.
Η Sberbank Europe, παράλληλα, είχε κτίσει εντός 20ετίας ένα δίκτυο με 800.000 ιδιώτες και εταιρικούς πελάτες στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη, απασχολώντας προσωπικό 4.000 ατόμων και συγκεντρώνοντας ενεργητικό 13,6 δισ. ευρώ στην Ευρώπη. Μόλις προ διμήνου η Sberbank ήταν η δεύτερη τράπεζα της Ευρώπης μετά την HSBC με την υψηλότερη κεφαλαιοποίηση στην Ευρώπη. Διατηρεί τις ρίζες της από το 1841, πραγματοποίησε μια ριζική αναδιάρθρωση μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 και διατηρούσε πάντα στενές σχέσεις με το Κρεμλίνο. «Δεν υπάρχει τραπεζικό σύστημα στη Ρωσία χωρίς τη Sberbank» δηλώνει στους Financial Timesο Ιλαν Στέρμερ, υπεύθυνος ερευνών για τις τράπεζες στην Renaissance Capital.
Οι κυρώσεις της Δύσης καταρρακώνουν φιλοδοξίες για περαιτέρω ανάπτυξη
Οι κυρώσεις στην κεντρική τράπεζα της Ρωσίας στις 28 Φεβρουαρίου από τις ΗΠΑ, την Ε.Ε και την Ιαπωνία αδρανοποίησαν πρώτα την Sberbank, η οποία δεν είχε τη δυνατότητα να εκτελέσει συναλλαγές με δολάρια. Ήταν το πρώτο «θύμα» του ρωσικού τραπεζικού κλάδου ύστερα από τη μαζική φυγή καταθέσεων στο παράρτημά της στην Αυστρία, αναγκάζοντάς την να αποσυρθεί από τις όλες αγορές της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης μέσα σε λίγα 24ώρα.Έχασε, παράλληλα, το ήμισυ της αξίας της.
Έπειτα από τις πρόσθετες χρηματοοικονομικές κυρώσεις της Δύσης, που ανακοινώθηκαν την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου, η VTB Bank μαζί με άλλες έξι τράπεζες χάνουν πρόσβαση στο σύστημα πληρωμών SWIFT και οι αρμόδιες της Ε.Ε πάγωσαν τα περιουσιακά στοιχεία του ομίλου στην Ευρώπη. Οι αρμόδιες αρχές της Φρανκφούρτης παρακολουθούν στενά την αποδέσμευση της VTB από την τραπεζική αγορά, προκειμένου να μην αναγκαστούν να καλύψουν απώλειες καταθέσεων.
Με την ραγδαία ανατροπή των δεδομένων για τη ρωσική οικονομία, η οποία περιθωριοποιείται από τον ανεπτυγμένο κόσμο, οι τράπεζες αυτές θα πρέπει να αναζητήσουν καταφύγιο σε άλλες αγορές, αλλά και να καθησυχάσουν τους Ρώσους καταθέτες σε μια χώρα με 144 εκατομμύρια. Το συνολικό πελατολόγιο της Sberbank απαριθμείται σε 102 εκατ. άτομα. Στη μακρά λίστα των εταιρειών που αποχωρούν από τη Ρωσία συμπεριλήφθηκαν επίσης οι εταιρείες επεξεργασίας συναλλαγών Visa, Mastercard και American Express που πρακτικά σημαίνει πως οι καταναλωτές στη Ρωσία δεν θα μπορούν να τις ανανεώσουν μετά τη λήξη τους.
Η Sberbank, η οποία ανάμεσα σε άλλα αποτελεί πολύτιμη πηγή χρηματοδότησης για τις ρωσικές επιχειρήσεις, ανακοίνωσε την Τρίτη πως εξετάζει με την επίσης ρωσική AlfaBankτην έκδοση καρτών που θα στηρίζονται σε συστήματα επεξεργασίας πληρωμών όπως το ρωσικό Mir και το κινέζικο Union Pay. Enτούτοις, η εξέλιξη του ρωσικού τραπεζικού κλάδου σε έναν κόσμο χωρίς δολάρια και ευρώ ή τις αγορές κεφαλαίου της Δύσης θα αποδειχθεί πραγματική πρόκληση. Ιδιαίτερα σε μια οικονομία που έχει υποβαθμιστεί από τους τρεις οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s, Fitch και S&P Global.