THEPOWERGAME
Ένα σοβαρό πρόβλημα καλούνται να αντιμετωπίσουν οι υπουργοί Οικονομικών των ισχυρών του πλανήτη της ομάδας G20 και οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών του, στη διάσκεψη που διεξάγεται σήμερα και αύριο στην Ινδονησία. Πρόκειται για μία επαπειλούμενη κρίση χρέους των φτωχότερων οικονομιών του πλανήτη, που επιδεινώθηκε εν μέσω της πανδημίας.
Και θεωρείται πως τροφοδοτεί τις εξελίξεις και στο μέτωπο της πανδημίας, καθώς η ανεπαρκής αντιμετώπισή της -λόγω και των ελλείψεων σε εμβόλιο- οδηγεί ολόκληρο τον πλανήτη στην εμφάνιση νέων μεταλλάξεων και σε δυνητικούς νέους κύκλους πανδημίας.
Δεν είναι τυχαίο που η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, απηύθυνε χθες, παραμονή της διάσκεψης έκκληση να στηριχτούν οι φτωχότερες οικονομίες, και σε αυτό το επίπεδο. Συγκεκριμένα, κάλεσε σε δράση για την ανακούφιση των φτωχότερων χωρών και διεμήνυσε πως θα παροτρύνει τους ομολόγους της της G20 να εργαστούν για τη στήριξή τους.
«Αν δεν ενισχυθούν αυτές οι προσπάθειες, οι κρίσεις κρατικού χρέους θα εμποδίσουν τις ευάλωτες χώρες να ανακάμψουν πλήρως μετά την πανδημία».
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, περίπου το 60% των χωρών χαμηλού εισοδήματος – κυρίως στην Αφρική – είτε αντιμετωπίζουν προβλήματα χρέους είτε διατρέχουν υψηλό κίνδυνο. Το 2015, το αντίστοιχο ποσοστό ανερχόταν στο 30%. Με βάση πάντα τα στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, εντός του 2022, 74 χώρες χαμηλού εισοδήματος πρέπει να αποπληρώσουν 35 δισ. δολάρια – ποσό σχεδόν διπλάσιο από το αντίστοιχο του 2020.
Στο επίκεντρο του ζητήματος βρίσκεται ο μηχανισμός της Πρωτοβουλίας Αναστολής Εξυπηρέτησης Χρέους (DSSI), για την προσωρινή αναστολή της εξυπηρέτησης του χρέους, ο οποίος έχει λήξει. Μέχρι στιγμής, δεν έχει τελεσφορήσει η συζήτηση περί εξάμηνης ή ετήσιας παράτασής του, την ώρα που, μία αύξηση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θα εκτόξευε σε δυσθεώρητα ύψη το κόστος δανεισμού για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες.
Ταυτόχρονα, ένας δεύτερος μηχανισμός, το Κοινό Πλαίσιο Αναδιάρθρωσης Κρατικού Χρέους, που εξετάζει το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης μη βιώσιμου χρέους σε χώρες χαμηλών εισοδημάτων κινείται με πολύ αργούς ρυθμούς. Κράτη όπως η Αιθιοπία, η Ζάμπια και το Τσαντ ενεγράφησαν σε αυτόν πριν από ένα χρόνο χωρίς σημαντική πρόοδο, με τον πρόεδρο της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ντέιβιντ Μάλπας, να προειδοποιεί πριν από έναν μήνα ότι ο αργός ρυθμός της ανακούφισης που προσφέρει, αυξάνει τον κίνδυνο χρεοκοπιών.
Ο Χουνγκ Τραν, πρώην αναπληρωτής διευθυντής του ΔΝΤ και τώρα μέλος της δεξαμενής σκέψης Atlantic Council, σχολίασε αυτή την εβδομάδα ότι οι πρωτοβουλίες της ομάδας G20 για την αντιμετώπιση του χρέους είχαν «σε μεγάλο βαθμό αποτύχει».
Την ίδια ώρα το ΔΝΤ, στις 15 Δεκεμβρίου του 2021, έδωσε παράταση ως τον Απρίλιο από δικής του πλευράς σε έναν ακόμη μηχανισμό ανακούφισης, το Καταπίστευμα Περιορισμού Καταστροφών και Ανακούφισης (CCRT).
Προς ένα αναθεωρημένο σχέδιο ανακούφισης;
Σύμφωνα με αξιωματούχους της Ινδονησίας, που κατέχει τη φετινή προεδρία της G20, η ελάφρυνση του χρέους είναι ένα θέμα στην ημερήσια διάταξη κατά τη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών την Πέμπτη και την Παρασκευή.
Η επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα θέλει το Κοινό Πλαίσιο να ενισχυθεί με χρονοδιαγράμματα για να επιταχυνθεί η λήψη αποφάσεων. Ζητούμενο είναι επίσης η πιθανή επέκταση των αρμοδιοτήτων του πλαισίου, καθώς πολλές από τις χώρες που κατέχουν το μεγαλύτερο μέρος του μη εξυπηρετούμενου χρέους, δεν είναι αρκετά φτωχές, ώστε να πληρούν τις προϋποθέσεις για ελάφρυνση.
Τι δράση θα προσφέρει η G20 αυτή την εβδομάδα, αν προσφέρει κάποια, μένει να φανεί.
Θα απασχοληθεί όμως η ομάδα G20 με τις χώρες χαμηλού εισοδήματος και υψηλών χρεών;
Οι υπουργοί Οικονομικών ενδέχεται να απορροφηθούν από ζητήματα πιο κοντά στο εσωτερικό – γεωπολιτικές εντάσεις, αύξηση του παγκόσμιου πληθωρισμού και αυστηρότερη νομισματική πολιτική.
«Έτσι, αυτό που συμβαίνει σε 30 χώρες χαμηλού εισοδήματος, παρόλο που είναι 30 χώρες, είναι κάτι που θα μπορούσε να συμβαίνει σε άλλο πλανήτη», δήλωσε στο Reuters η επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Κάρμεν Ράινχαρτ.
Αρκεί όμως, ένα λειτουργικό Κοινό Πλαίσιο;
Ακόμη και ένα λειτουργικό Κοινό Πλαίσιο θα λύσει μόνο το μισό πρόβλημα, λένε οι ειδικοί. Οι χώρες πρέπει να λάβουν βοήθεια στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, όχι μόνο στα παραδοσιακά μέτρα λιτότητας.
Όπως έγραψε πρόσφατα στο Bloomberg, με τον τίτλο «Η επόμενη κρίση χρέους πλησιάζει» ο Αμερικανός οικονομολόγος και πρώην πρόεδρος της Fed, Γουίλιαμ Ντάντλεϊ, εκτός από τη βοήθεια της G20 και των θεσμών, απαιτείται μεγαλύτερη διαφάνεια στην αγορά κρατικού χρέους.
Παρατηρείται έλλειψη πληροφόρησης σχετικά με τις υποχρεώσεις των κρατών – δανειοληπτών, αναφέρει, ειδικά για τον ιδιωτικό τομέα και για ορισμένους μεγάλους κρατικούς δανειστές.
Σε πολλές περιπτώσεις, είναι αδύνατο να κριθεί πόσο μεγάλες είναι οι υποχρεώσεις, πότε λήγουν, πόσο είναι το κόστος των τόκων και άλλοι όροι και προϋποθέσεις, συμπεριλαμβανομένης των εξασφαλίσεων, οι οποίες πιθανόν να έχουν δεσμευτεί για την προστασία του δανείου.
Το αποτέλεσμα είναι να καθίσταται δύσκολη η έγκαιρη αναδιάρθρωση του χρέους, ενώ αυξάνεται και η επικινδυνότητα του δανεισμού, κάτι που έχει ως συνέπεια το υψηλότερο πιστωτικό κόστος με την πάροδο του χρόνου.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
