THEPOWERGAME
H εισοδηματική ανισότητα δεν θα ελάμβανε τόσο υψηλή θέση στην ατζέντα των κυβερνήσεων εάν κάθε μέλος της κοινωνίας πλήρωνε τους «φόρους που του αναλογεί», όπως δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, για τους πλουσιότερους πολίτες της χώρας του. Σήμερα, οι ΗΠΑ είναι μια από τις χώρες του αναπτυγμένου κόσμου με τη χαμηλότερη φορολογία. Η αναλογία φόρων ως προς το ΑΕΠ ανερχόταν στο 24,5% το 2019, εννέα ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ.
Εκεί, αποδίδεται η απουσία του Τζεφ Μπέζος, ιδρυτή της Amazon ή του Έλον Μασκ των Tesla και Space X ή του Γουόρεν Μπάφετ της Berkshire Hathaway από το σκάνδαλο των Pandora Papers που εξέθεσε την εκτεταμένη απόκρυψη μυθικών περιουσιών μέσα από έναν περίπλοκο ιστό υπεράκτιων εταιρειών. Οι πλουσιότεροι Αμερικανοί καταφέρνουν να περιορίσουν στο μέγιστο τις υποχρεώσεις τους και αυτές των απογόνων τους, εξαντλώντας την ευρηματικότητά τους, κυρίως, εντός των συνόρων της χώρας τους.
Ο Έλον Μασκ ανακοίνωσε αυτόν τον μήνα πως η Tesla θα μεταφέρει τα κεντρικά γραφεία της από τη Σίλικον Βάλεϊ στο Όστιν του Τέξας, δικαιολογώντας την απόφαση αυτή στις χρονοβόρες οδικές μετακινήσεις και το υψηλό κόστος στέγασης στην Καλιφόρνια. Αλλά αυτές οι μετεγκαταστάσεις αποδίδονται σε φορολογικούς λόγους. Είναι γνωστό πως οι πολιτειακοί φόροι του Τέξας είναι σαφώς χαμηλότεροι από την Καλιφόρνια. Λίγες ημέρες μετά από την είδηση, η Morgan Stanley προέβλεψε πως ο Έλον Μασκ, η περιουσία του οποίου ήδη υπολογίζεται στα 241 δισ. δολάρια, μπορεί να γίνει ο πρώτος τρισ.εκατομμυριούχος στον κόσμο από μια αλματώδη ανάπτυξη της Space X.
Το πρακτορείο Bloomberg κάνει αναφορά στην περίπτωση του Φίλιπ Νάιτ που το 1964 ίδρυσε τον όμιλο αθλητικών ειδών Nike. Ο 83χρόνος Φίλιπ Νάιτ έχει δημιουργήσει μια περιουσία 60 δισ. δολαρίων με την κεφαλαιοποίηση της Nike να έχει αναρριχηθεί πάνω από 1.000% την τελευταία 12ετία από τα 25 στα 250 δισ. δολάρια. Προ πενταετίας δήλωσε στο τηλεοπτικό δίκτυο CBS πως η μερίδα του λέοντος της περιουσίας του θα καταλήξει σε δωρεές. Από το 2009, όμως, ο ιδρυτής της Nike έχει μεταβιβάσει σταδιακά περιουσιακά στοιχεία 9,3 δισ. δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων μετοχών του ομίλου, στους απογόνους του μέσα από διάφορα καταπιστεύματα, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε το Bloomberg Businessweek. Ανάλογες μεθόδους αξιοποιούν τα αφεντικά της JPMorgan, της Zoom Video Communications και άλλων ισχυρών ομίλων.
Σύμφωνα με έρευνα του Λευκού Οίκου, οι 400 πλουσιότερες οικογένειες των ΗΠΑ, με περιουσίες από 2,1 έως 160 δισ. δολάρια, που αντιπροσωπεύουν το 0,0002% όλων των φορολογουμένων στη χώρα πλήρωσαν φόρους με συντελεστή 8,2% από το 2010 μέχρι το 2018.
Οι οικονομολόγοι που επιμελήθηκαν την έρευνα του Λευκού Οίκου αποδίδουν τη χαμηλή φορολογία των πιο πλουσίων της χώρας σε δυο βασικούς παράγοντες. Πρώτον, φορολογούνται με συντελεστή 20% για τα έσοδα από την πώληση μετοχών ή την καταβολή μερισμάτων αντί του 37% που ισχύει για τα υπόλοιπα εισοδήματα. Δεύτερον, εάν δεν πουληθούν οι μετοχές τότε δεν φορολογούνται τα κεφαλαιακά κέρδη.
Οι φόροι κληρονομίας είναι ένα διαφορετικό κεφάλαιο. Άρχισαν να μειώνονται από τα τέλη της δεκαετίας του ΄70. Μετά από μια σειρά νομοθετικών πρωτοβουλιών που έλαβαν οι κυβερνήσεις του Τζόρτζ Μπους του νεότερου και του Ντόναλντ Τραμπ, οι φόροι κληρονομίας διαμορφώθηκαν πέρσι στα 17,6 δισ. δολάρια, καλύπτοντας ένα πολύ μικρό κομμάτι από τα συνολικά έσοδα του ομοσπονδιακού κράτους, συνολικού ύψους 3,4 τρισ. δολαρίων.
Η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν συζητά την αύξηση των φόρων για τη μειοψηφία των πλουσιότερων Αμερικανών ώστε να διασφαλιστούν τα έσοδα που θα χρηματοδοτήσουν το νομοσχέδιο για το κράτος πρόνοιας της χώρας. Απομένει να εξακριβωθεί εάν ο Αμερικανός πρόεδρος κερδίσει τη μάχη στο Κογκρέσο αλλά και με το χρόνο. Διότι ακόμη και στις ΗΠΑ, το συστηματικό λόμπινγκ καταφέρνει ακόμη και το ακατόρθωτο σε βάθος χρόνου, ανατρέποντας αθόρυβα και διακριτικά τα δεδομένα.