THEPOWERGAME
Ομοβροντία αντιδράσεων προκλήθηκε από αυτοκινητοβιομηχανίες, αεροπορικές εταιρείες και βαριές βιομηχανίες ύστερα από την ανακοίνωση των σχεδίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση των εκπομπών ρύπων στα 27 κράτη-μέλη κατά το ήμισυ μέχρι το 2030 από τα επίπεδα του 1990. Βασικό επιχείρημα είναι πως τα μέτρα αυτά θα αποθαρρύνουν επενδύσεις και καινοτομία. Οι επικριτές των φιλόδοξων στόχων των Βρυξελλών για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής υποστηρίζουν, επίσης, πως θα αυξηθούν οι δαπάνες εις βάρος των καταναλωτών και θα θέσουν σε μειονεκτική θέση τις ευρωπαϊκές εταιρείες εις βάρος των ανταγωνιστών από το εξωτερικό.
ΕΕ: Οι προβλέψεις για τις αυτοκινητοβιομηχανίες
Απώτερος στόχος της ΕΕ αλλά και των ΗΠΑ είναι να εκμηδενίσουν τις εκπομπές ρύπων μέχρι το 2050, ένας στόχος που εκ των πραγμάτων απαιτεί ριζικές και ανατρεπτικές αλλαγές στη λειτουργία ολόκληρων κλάδων της οικονομίας από τις μεταφορές μέχρι τις βαριές βιομηχανίες και την παραγωγή ενέργειας. Για τον κλάδο των αυτοκινητοβιομηχανιών, παραδείγματος χάριν, απαιτείται όλα τα οχήματα να έχουν μηδενικούς ρύπους μέχρι το 2035. Οπότε μέχρι τότε ο στόλος των αυτοκινήτων στην Ευρώπη θα πρέπει να είναι είτε ηλεκτροκίνητος, είτε να λειτουργεί με κυψέλες υδρογόνου.
Είναι ένα μεγάλο εγχείρημα εάν αναλογιστεί κανείς πως μέχρι τα τέλη του 2020 υπήρχαν μόνον 226.000 σταθμοί φόρτισης στην ΕΕ, η πλειοψηφία των οποίων συγκεντρώνεται στην Ολλανδία, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Αντιστοίχως υπάρχουν 125 σταθμοί υδρογόνου που μπορούν να εξυπηρετήσουν λίγο παραπάνω από 2.000 οχήματα. Ωστόσο, η Volkswagen, η οποία επενδύει 35 δισ ευρώ στην ηλεκτροκίνηση, επιδοκίμασε τα σχέδια της Ε.Ε. Αρνητική ήταν, από την άλλη πλευρά, η ανταπόκριση του κλάδου αυτοκινητοβιομηχανιών της Ισπανίας, ο οποίος είναι δεύτερος μεγαλύτερος στην Ευρώπη. Παρομοίως, η γερμανική ένωση κατασκευαστών αυτοκινήτων (VDA) ανακοίνωσε πως οι στόχοι της Ε.Ε θα βλάψουν τον ανταγωνισμό και την καινοτομία.
Παράπονα και από τις αεροπορικές εταιρείες
Η κατάργηση των πιστώσεων ρύπων μετά το 2026 σε συνδυασμό με κανόνες για την αύξηση της χρήσης βιώσιμων καυσίμων για τα αεροσκάφη (SAFs) και τη σταδιακή φορολόγηση της κηροζίνης συνθέτουν ένα μείγμα προκλήσεων για τον ευρωπαϊκό αεροπορικό κλάδο. Η Lufthansa υιοθέτησε διπλωματική στάση, επισημαίνοντας πως τα μέτρα αυτά είναι «σωστά και απαραίτητα» αλλά θα επιφέρουν επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα των αερομεταφορέων της Γηραιάς Ηπείρου έναντι των ξένων ανταγωνιστών τους. Ζήτησε, μάλιστα, να υπάρξει μια μορφή χρηματοδότησης για τη αύξηση της χρήσης των SAFs διότι κοστίζουν περισσότερο από την κηροζίνη. Η οργάνωση A4E που εκπροσωπεί τις αεροπορικές εταιρείες στην Ευρώπη επεσήμανε πως έτσι θα ακριβύνει το κόστος των ταξιδιών για το επιβατικό κοινό.
Η ναυτιλία για πρώτη φορά στο σύστημα εμπορίας ρύπων της ΕΕ
«Είναι απαραίτητη η αναθεώρηση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων ρύπων της Ε.Ε (EU ETS) διότι ένα κρουαζιερόπλοιο εκπέμπει τόσο διοξείδιο του άνθρακα (CO2) κάθε μέρα όσο 80.000 αυτοκίνητα», σχολίασε την Τετάρτη η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, όταν ανακοινώθηκαν τα λεπτομερή σχέδια της Ε.Ε. Για πρώτη φορά, η ναυτιλία ενσωματώνεται στο ETS.
Μέχρι το 2050, το 80% των καυσίμων του κλάδου θα πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές με χαμηλό ποσοστό άνθρακα. Παράλληλα, οι ναυτιλιακές εταιρείες θα αγοράζουν και θα διαπραγματεύονται άδειες για τις εκπομπές ρύπων εντός Ε.Ε. Η μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία του κόσμου στη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων, Maesk, υποστήριξε πως είναι μια «σωστή ιδέα» με κίνδυνο, όμως, την αποξένωση χωρών εκτός της Ε.Ε. Ο γενικός γραμματέας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου, Γκάι Πλάτεν, άσκησε δριμεία κριτική, ανακοινώνοντας πως είναι ένας τρόπος για να αντλήσει έσοδα η Ε.Ε, αναφέρουν οι Financial Times.
Οι αλλαγές στις βαριές βιομηχανίες
Ριζικές αλλαγές θα πρέπει να γίνουν και στις βαριές βιομηχανίες. Οι πιστώσεις ρύπων θα καταργηθούν σταδιακά για τις τσιμεντοβιομηχανίες, χαλυβουργίες και βιομηχανίες λιπασμάτων και αλουμινίου μέχρι το 2036. Παράλληλα, όμως, η Ε.Ε θα φορολογήσει τις αντίστοιχες εισαγωγές με μεγάλο ανθρακικό αποτύπωμα, δηλαδή προϊόντα από χώρες με χαλαρά κριτήρια για το περιβάλλον. Εκπρόσωποι εταιρειών έχουν ήδη διαμαρτυρηθεί για το μέτρο αυτό. Αν και δεν διαφωνούν με τη λογική του, υποστηρίζουν πως είναι πιθανό τρίτες χώρες να κατευθύνουν προϊόντα προς την Ε.Ε που να ανταποκρίνονται στα περιβαλλοντικά κριτήρια των Βρυξελλών, διοχετεύοντας τα πιο ενεργοβόρα στην παραγωγή τους σε άλλα μέρη του κόσμου. Τονίζουν δε πως η όποια εφαρμογή των μέτρων αυτών θα πρέπει να γίνει προσεκτικά.
Οι εταιρείες του ενεργειακού κλάδου και οι πάροχοι κοινής ωφέλειας αντέδρασαν ήπια στους φιλόδοξους στόχους της Ε.Ε, ίσως επειδή έχουν ήδη δρομολογήσει σχέδια για την μετάβαση τους στην «πράσινη εποχή». Και πάλι, όμως, έγιναν επισημάνσεις για το υψηλό κόστος που περιλαμβάνουν αρκετές διαδικασίες.