Τέλος εποχής θα σημάνει από τη 1η Οκτωβρίου του 2026 για το αδήλωτο ελαιόλαδο, αφού το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με το σχετικό ΦΕΚ Β’ 1947 εισάγει βαριά πρόστιμα και ψηφιακή παρακολούθηση για τους «άτακτους» του ελαιοκομικού τομέα.
Νούμερο 1 στόχος του ΥΠΑΑΤ, είναι η πλήρης ιχνηλασιμότητα της παραγωγής ελαιολάδου, από το χωράφι έως και το ελαιοτριβείο, ώστε να μπει φρένο στην παράνομη διακίνηση.
Ωστόσο, στο ΦΕΚ εισάγεται επίσης και το πλαίσιο με το οποίο θα λειτουργήσει το Ελαιοκομικό Μητρώο, στο οποίο θα υπάρχουν και θα ανανεώνονται τα δεδομένα από τις δηλώσεις συγκομιδής ελαιοκάρπου, προκειμένου ο ελληνικός ελαιοκομικός κλάδος να έχει επίγνωση των μεγεθών της παραγωγής του.
Τα πρόστιμα
Σε περίπτωση ανακριβούς δήλωσης ποσοτήτων παραδοθέντος ελαιοκάρπου επιβάλλονται πρόστιμα ως εξής:
- Σε καρπό για ελαιοποίηση επιβάλλεται πρόστιμο 60 ευρώ ανά 100 κιλά ελαιοκάρπου της δήλωσης που υπερβαίνει ή υπολείπεται της πραγματικής ποσότητας.
- Σε καρπό για επιτραπέζια ελιά επιβάλλεται πρόστιμο 150 ευρώ ανά 100 κιλά ελαιοκάρπου της δήλωσης που υπερβαίνει ή υπολείπεται της πραγματικής ποσότητας.
Στην περίπτωση μη υποβολής των δηλώσεων συγκομιδής στις αποκλειστικές ημερομηνίες της παρ. 2 του άρθρου 6, επιβάλλεται στους υπόχρεους χρηματικό πρόστιμο, σύμφωνα με τις διαδικασίες του ν. 4235/2014 (Α’32), ως εξής:
- Στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από 21 έως 50 ελαιόδεντρα: 100 ευρώ,
- Στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από 51 έως 100 ελαιόδεντρα: 500 ευρώ,
- στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από 101 έως 500 ελαιόδεντρα: 1.000 ευρώ,
- στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από 501-1000 ελαιόδεντρα: 3.000 ευρώ,
- στους κατόχους εκμεταλλεύσεων περισσότερων των 1001 ελαιοδέντρων: 5.000 ευρώ.
Μάλιστα τονίζεται, ότι σε κάθε περίπτωση επανάληψης μη συμμορφώσεων των παραγράφων 3, 4 και 5, τα ανωτέρω ποσά προστίμου προσαυξάνονται κατά 50%.
Ωστόσο, οι κυρώσεις του παρόντος άρθρου δεν επιβάλλονται σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας ή εξαιρετικών περιστάσεων της παρ. 1 του άρθρου 3 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116, ενώ προφανή σφάλματα κατά την υποβολή των δηλώσεων συγκομιδής δύναται να αναγνωρισθούν και να διορθωθούν από την αρμόδια ΔΑΟΚ κατόπιν αίτησης του παραγωγού και προσκόμισης των απαιτούμενων δικαιολογητικών/παραστατικών.
Ελαιόλαδο © EUROKINISSI
Παράδειγμα
Ας πάρουμε ως παράδειγμα, έναν παραγωγό, που θα κρατήσει με δυσκολία αδήλωτα 6.000 κιλά καρπού, τα οποία δεν θα αποδώσει στο ελαιοτριβείο και δεν θα δηλώσει στο gov.gr, αλλά θα παράξει λάδι για να το διαθέσει μέσω χύμα τενεκέ σε γνωστούς και φίλους. Σε περίπτωση που πιαστεί, δεδομένου ότι το πρόστιμο είναι 60 ευρώ ανά 100 κιλά, αυτό μεταφράζεται σε 3.600 ευρώ. Και μολονότι δεδομένα θα υπάρξουν εκείνοι που θα πάρουν το ρίσκο, υπάρχει και το ζήτημα της προσαύξησης 50% στα πρόστιμα σε περίπτωση υποτροπής, κάτι που σημαίνει, αν ο παραγωγός πιαστεί μία φορά, τότε θα μπει στο μάτι των ΔΑΟΚ, που θα τον ελέγχουν αυστηρά σε ετήσια βάση.
Τι ισχύει για τις δηλώσεις συγκομιδής
Όπως διευκρινίζει το ΥΠΑΑΤ μέσω του σχετικού ΦΕΚ, όλοι οι νόμιμοι κάτοχοι ελαιοτεμαχίων είναι υπόχρεοι δήλωσης συγκομιδής ελαιοκάρπου. Η υποβολή της δήλωσης συγκομιδής ελαιοκάρπου γίνεται από τους υπόχρεους μέσω της αντίστοιχης Ηλεκτρονικής Εφαρμογής του Υπουργείου, από την 1η Οκτωβρίου κάθε έτους έως την 24η ώρα της 31ης Μαΐου του επόμενου έτους, ενώ μετά την καταληκτική ημερομηνία επιβάλλονται τα σχετικά πρόστιμα.
Ο υπόχρεος εισέρχεται στην ψηφιακή υπηρεσία «Δήλωση Συγκομιδής Ελιάς» μέσω του gov.gr- ΕΨΠ. Η δήλωση συγκομιδής γίνεται αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συγκομιδής από τον παραγωγό και την ολοκλήρωση της παράδοσης του νωπού ελαιοκάρπου στο ελαιοτριβείο ή στη μονάδα επεξεργασίας – μεταποίησης επιτραπέζιας ελιάς.
Σημειώνεται, πως η υποβολή της δήλωσης συγκομιδής είναι υποχρεωτική ακόμη και όταν η παραγωγή είναι μηδενική και επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης.
Πριν την οριστική υποβολή των δηλώσεων συγκομιδής επιβεβαιώνονται τα στοιχεία που εμπεριέχονται σε αυτές όσον αφορά στις καλλιεργούμενες εκτάσεις, καλλιεργούμενες ποικιλίες και στις αποδόσεις των ελαιοτεμαχίων. Πριν την υποβολή της δήλωσης συγκομιδής, όπου απαιτείται, γίνεται επικαιροποίηση των στοιχείων της ελαιοκομικής εκμετάλλευσης, ύστερα από αίτημα του ελαιοπαραγωγού, όπως αυτά είναι καταχωρισμένα στο “Ελαιοκομικό Μητρώο”. Την ευθύνη για την ορθή υποβολή της δήλωσης συγκομιδής φέρουν οι υπόχρεοι, ενώ ο έλεγχος και η επαλήθευση των στοιχείων τους πραγματοποιείται από τις αρμόδιες ΔΑΟΚ.
Ελαιόλαδο © INTIME
Οι αρμόδιες αρχές
Αρμόδια αρχή για την για τη διαχείριση, την παρακολούθηση και τον έλεγχο των δηλώσεων στοιχείων για τον ελαιοκομικό τομέα, ορίζεται η Διεύθυνση Αξιοποίησης και Τεχνολογίας Τροφίμων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Στο πλαίσιο αυτό, η Διεύθυνση θα συγκεντρώνει τα απαραίτητα στοιχεία από τις αρμόδιες Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) και ΔΑΟ (Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας) των Περιφερειακών Ενοτήτων δια μέσου της Ηλεκτρονικής Εφαρμογής, με σκοπό τη σύνταξη και αποστολή των προβλεπόμενων από την κοινή οργάνωση των γεωργικών αγορών κοινοποιήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας.
