Είδαν κι έπαθαν τα τελευταία 5 χρόνια οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις ν’ ανοίξουν την αγορά των ΗΠΑ, και τώρα, μετά την έλευση Τραμπ, κοιτάζουν ξανά να βρουν νέες αγορές για τα προϊόντα τους. Ειδικά οι εξαγωγείς ελιάς και ελαιόλαδου, που αποτελούν δύο βασικά εξαγωγικά προϊόντα της χώρας προς τις ΗΠΑ.
Αυτό φέρεται να συνέστησε και ο αρμόδιος υφυπουργός Εξωτερικών, Τάσος Χατζηβασιλείου, στην έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωστρέφειας, που έγινε την περασμένη εβδομάδα. Εμμέσως πλην σαφώς, η ηγεσία του ΥΠΕΞ έδειξε στους συνδέσμους των εξαγωγικών επιχειρήσεων της χώρας να κοιτάξουν σε νέες αγορές, για να διοχετεύσουν τα προϊόντα τους που μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες εξήγαγαν στις ΗΠΑ.
Μάλιστα, από τις αρχές του μήνα το ΥΠΕΞ έχει θέσει σε λειτουργία μια νέα υπηρεσία τηλεδιάσκεψης για χρήση από τις επιχειρήσεις εκείνες που εξήγαγαν στις ΗΠΑ και τώρα θέλουν να προωθήσουν τα προϊόντα τους σε νέες αγορές.
Πλήγμα η υποτίμηση του δολαρίου
Από την άλλη πλευρά, όπως παραδέχονται οι εξαγωγείς, ήδη το ελληνοαμερικανικό εμπόριο έχει πληγεί, αφού η απότομη ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου έχει πλήξει τις ελληνικές εξαγωγές. «Από παλιές συμφωνίες εισπράττουμε ήδη 10% λιγότερο, ενώ εξάγουμε τον ίδιο όγκο αγαθών», αναφέρει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ), Συμεών Διαμαντίδης.
Σημειώνεται ότι το ευρώ σήμερα αντιστοιχεί σε 1,15 δολ. ΗΠΑ, από 1,08 δολ. που ήταν στο τέλος Μαρτίου και 1,05 που ήταν στο τέλος Φεβρουαρίου. Επίσης, σε αυτήν τη ζημία δεν συνεκτιμήθηκε καν η επίπτωση του 10% των δασμών ή όποιων άλλων δασμών επιβληθούν στο τέλος της περιόδου χάριτος που έχει τεθεί από για την Ελλάδα και την Ε.Ε. από τον πρόεδρο Τραμπ. Η περίοδος χάριτος αυτή λήγει 14 Ιουλίου 2025.
Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι στη Βασ. Σοφίας και στο διπλωματικό δυναμικό της χώρας υπάρχει διάχυτη η αίσθηση ότι δεν πρόκειται εύκολα ν’ αποκατασταθούν οι εμπορικοί διάδρομοι που λειτουργούσαν με τις ΗΠΑ πριν από την περιβόητη «μέρα ελευθερίας των ΗΠΑ». «Θα έλεγα ότι τόσο η Ελλάδα, όσο και πολλά άλλα μέλη της Ε.Ε. βρίσκονται σε μια στάση “δημιουργικής αναμονής”», αναφέρει στέλεχος του ΥΠΕΞ.
Ο ίδιος προσθέτει ότι η Ευρώπη, αλλά και η Ελλάδα, γνωρίζουν ότι ο πρόεδρος της Τραμπ δεν είπε την τελευταία του κουβέντα και γι’ αυτό υπάρχει μια στάση αναμονής, ώστε να φανεί κατά το κοινώς λεγόμενο… το πού θα καθίσει η μπίλια. Παράλληλα, οι χώρες μελετούν τις επιπτώσεις των αποφάσεων Τραμπ στις οικονομίες τους, με βάση τα δεδομένα που έχουν, ενώ πραγματοποιούν και ασκήσεις επι χάρτου, δηλαδή υποθέτοντας διάφορες εκδοχές των δασμών Τραμπ.
Χωρίς αποζημιώσεις οι εξαγωγείς
Το δεύτερο που αναφέρθηκε στο Συμβούλιο Εξωστρέφειας της περασμένης εβδομάδας είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση συντάσσεται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ότι δεν πρόκειται ν’ ακολουθήσει έναν δικό της δρόμο διαπραγμάτευσης. «Κινούμαστε θεσμικά», αναφέρουν στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών, παρ’ όλο που αναφέρουν εκ νέου διαφοροποιήσεις της Ουγγαρίας από την κοινή ευρωπαϊκή στάση.
Ωστόσο, στο ελληνικό ΥΠΕΞ αναγνωρίζουν ότι η ισχύς βρίσκεται εν τη ενώσει και ότι δεν μπορεί μία-μία χώρα να πάει μακριά τις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ. Το τρίτο που φάνηκε από τη συζήτηση του Συμβουλίου Εξωστρέφειας είναι ότι δεν υπάρχουν χρήματα για αποζημιώσεις στις επιχειρήσεις που θα ζημιωθούν από τον «τυφώνα Τραμπ». «Δεν πρόκειται ν’ αποζημιώσουμε κανέναν, με ένα αντίστοιχο τρόπο που έγινε στην πανδημία», αναφέρουν πηγές του υπ. Εξωτερικών.
Αυτό που φαίνεται πιέζουν όλες οι πλευρές είναι να τρέξει είναι το πρόγραμμα «Εξωστρέφεια» του ΕΣΠΑ ύψους 200 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, το ΥΠΕΞ συνέστησε στους συνδέσμους και αξιοποιήσουν τους πόρους του συγκεκριμένου προγράμματος, προς την κατεύθυνση αναζήτησης άλλων αγορών, πέραν των ΗΠΑ.
