Σχεδόν μηδενικοί ήταν οι εφαρμοζόμενοι ένθεν κακείθεν δασμοί μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης, πριν βεβαίως ξεσπάσει ο τυφώνας Τραμπ. Παράλληλα, όπως ανέφερε η διοίκηση του ΙΟΒΕ χθες σε συνέντευξη Τύπου για την πορεία της Ελληνικής Οικονομίας στο δ’ τρίμηνο του 2024, η αβεβαιότητα στο εμπόριο διεθνώς σήμερα είναι μεγαλύτερη από το 2020 και την πανδημία.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε το ΙΟΒΕ, ο δείκτης αβεβαιότητας στο παγκόσμιο εμπόριο σήμερα είναι τρεις φορές μεγαλύτερος απ’ ό,τι ήταν στην πανδημία. Ο δείκτης αυτός σήμερα βρίσκεται στις 6.000 μονάδες, ενώ το 2020, με την πανδημία που σταμάτησε τη λειτουργία του όλος ο πλανήτης, είχε φτάσει στις 2.000 μονάδες! Σε όρους κανονικότητας ο δείκτης αυτός βρίσκεται στο 100.
Όσον αφορά τους δασμούς, το ΙΟΒΕ, επικαλούμενο στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, ανέφερε χθες ότι μέχρι την έλευση Τραμπ οι δασμοί των ΗΠΑ προς την Ενωμένη Ευρώπη και αντίστροφα ήταν χαμηλότεροι από το 5% της αξίας των διακινηθέντων αγαθών. Μάλιστα, οι δασμοί εκατέρωθεν των ΗΠΑ και της Ενωμένης Ευρώπης είναι από τους χαμηλότερους που εφαρμόζονται μεταξύ άλλων εταίρων με σημαντικές εμπορικές συναλλαγές, όπως Κίνα, Ιαπωνία κ.λπ.
Χαμηλοί δασμοί μεταξύ ΗΠΑ-Ε.Ε. προ Τραμπ
Ειδικότερα, οι εφαρμοζόμενοι δασμοί στην Ευρώπη για τα αμερικανικά προϊόντα ανέρχονται κατά μέσο όρο σε 4,2% της αξίας των προϊόντων στα αγροτικά προϊόντα και σε 0,9% σε μη αγροτικά προϊόντα. Από την άλλη πλευρά, οι δασμοί που εφαρμόζονται από τις ΗΠΑ στα ευρωπαϊκά προϊόντα είναι κατά μέσο όρο 2,7% στα αγροτικά προϊόντα και 1,4% στα μη αγροτικά προϊόντα.
Έτσι, η Ενωμένη Ευρώπη έχει υψηλότερους δασμούς κατά μέσο όρο στα αγροτικά προϊόντα, ενώ οι ΗΠΑ στα μη αγροτικά προϊόντα. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι το Ην. Βασίλειο και η Ελβετία έχουν πιο υψηλούς δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα, ειδικά στα αγροτικά, απ’ ό,τι έχουν οι ΗΠΑ.
«Πρακτικά η δασμολογική επιβάρυνση που υπάρχει μεταξύ των δύο περιοχών (ΗΠΑ και Ευρώπης) ήταν από τις χαμηλότερες που υπήρχαν (προ των μέτρων Τραμπ)», είπε ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας. Πρόσθεσε ακόμη ότι δεν θα είναι παράταιρο τελικά να επιβληθούν δασμοί αλλού και μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ να παραμείνουν ως είχαν.
Ερωτηθείς σχετικά με τους δασμούς που επικαλέσθηκε ο πρόεδρος Τραμπ στα αμερικανικά προϊόντα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ είπε ότι η άσκηση που έγινε από τους οικονομολόγους ιδρύματος έδειξε ότι οι υποτιθέμενοι δασμοί των Ευρωπαίων στα αμερικανικά προϊόντα προέκυψαν από τον γνωστό τύπο του Τραμπ με βάση το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ έναντι τρίτων. Μάλιστα, παραδέχθηκε ότι ο τύπος αυτός υπολογισμού των δασμών Τράμπ αναπαράχθηκε από την ερευνητική ομάδα του ΙΟΒΕ μέσα σε 45 λεπτά της ώρας.
«Αυτό που έκανε ο πρόεδρος Τραμπ», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Βέττας, «ήταν ότι δεν κοίταξε τους θεσμοθετημένους δασμούς, αλλά προσπάθησε να δει ποιο είναι το αποτελεσματικό επίπεδο δασμών όπως προκύπτει από τα ίδια τα ελλείμματα».
Οι προβλέψεις για Ελλάδα και οι προϋποθέσεις τους
Μέσα στο πλαίσιο αυτό, το ΙΟΒΕ αναμφιβόλως χαμήλωσε κατά 20 μονάδες βάσης την πρόβλεψη για ανάπτυξη το 2025 της ελληνικής οικονομίας. Έφερε τον ρυθμό ανάπτυξης στο 2,2%, αντί του 2,4% που ήταν πριν από τρεις μήνες. Ωστόσο, η μείωση αυτή γίνεται με την υπόθεση ότι πρώτον, η αβεβαιότητα αυτή του δασμολογικού πολέμου θα τερματιστεί σε 1 έως 2 το πολύ μήνες και, δεύτερον, ότι οι ταρίφες που θα εφαρμοστούν στη συνέχεια δεν θα διαφέρουν πολύ από την προ-Τραμπ περίοδο.
Ειδικότερα, το βασικό σενάριο που προβλέπει ανάπτυξη 2,2% της ελληνικής οικονομίας αναφέρει ότι η όξυνση της εμπορικής αβεβαιότητας που βιώνουμε θα είναι βραχυχρόνια και ότι θ’ αποφευχθεί μια κλιμάκωση ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου. Έτσι, υποθέτουμε, αναφέρει το ΙΟΒΕ, ότι «είτε θα επιτευχθεί μια μορφή εμπορικής συμφωνίας μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ, είτε η απόκριση της Ε.Ε. ως προς τους νέους δασμούς θα είναι μετριοπαθής και στοχευμένη».
Επίσης, ως προϋπόθεση για το 2,2% ορίζεται:
- Η οικονομία της Ευρωζώνης να ακολουθήσει το βασικό σενάριο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Μάρτιος 2025) για ανάπτυξη 0,9% το 2025 (από πρόβλεψη για 1,1% στο προηγούμενο τρίμηνο και 1,3% τον Σεπ. 2024) και 0,8% που ήταν το 2024.
- Τα επιτόκια θα ακολουθήσουν την τάση των σημερινών προθεσμιακών συμβολαίων, δηλαδή το Euribor 3 μηνών σταδιακά υποχωρεί από περίπου 2,8% στην αρχή του έτους προς την περιοχή του 2,0% (η προσδοκία ήταν 1,9% το προηγούμενο τρίμηνο) στα τέλη του 2025.
- Οι διεθνείς τιμές των ενεργειακών αγαθών ακολουθούν το βασικό σενάριο της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΕΙΑ), με σταθεροποιητικές τάσεις το 2025 και χαμηλότερα τα επίπεδα του 2024.
- Θα έχουμε σταδιακή αποκλιμάκωση της γεωπολιτικής έντασης στην Ουκρανία.
Ειδικά για την Ελλάδα, προϋπόθεση για 2,2% ανάπτυξη σύμφωνα με το ΙΟΒΕ είναι η υλοποίηση του ΤΑΑ να επιταχυνθεί μέσα στο 2025 και να ολοκληρωθούν οι προβλεπόμενες δράσεις εντός χρονοδιαγράμματος και, επιπλέον σε αυτό, ο εισερχόμενος τουρισμός για το φέτος να διατηρήσει σε πραγματικούς όρους τις θετικές επιδόσεις του 2024.
