Περιβάλλον αστάθειας και κλυδωνισμών προκαλεί στην παγκόσμια αγορά αλλά και για τους Έλληνες εξαγωγείς προϊόντων, η δασμολογική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ. Την ίδια στιγμή αβέβαιο διαγράφεται το τοπίο σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές προϊόντων που σχετίζονται ακόμα και έμμεσα με τις Ηνωμένες Πολιτείες, κάτι στο οποίο αναφέρθηκε ο πρόεδρος του ομίλου, Φουρλή, Βασίλης Φουρλής.
Στον τομέα των τροφίμων, ένα από τα προϊόντα που αναμένεται να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της πολιτικής Τραμπ, είναι η φέτα. Σε επικοινωνία μας με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων, Χρήστο Αποστολόπουλο, επισημαίνει ότι η φέτα αποτελεί το κύριο εξαγωγικό γαλακτοκομικό προϊόν της Ελλάδας.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν την πέμπτη χώρα βάσει ποσοτήτων, στην οποία πωλείται η φέτα, με ποσοστό 8%-9% των συνολικών εξαγωγών της να διοχετεύεται στη συγκεκριμένη αγορά. Πιο συγκεκριμένα οι συνολικές εξαγωγές φέτας ανά τον κόσμο είναι 95.000 τόνοι, εκ των οποίων οι 6.500 τόνοι καταλήγουν στην Αμερική. Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία, είναι το γεγονός ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι εξαγωγές φέτας στην Αμερική έχουν διπλασιαστεί, κάτι που σημαίνει ότι αποτελεί μία πολύ δυναμική αγορά για εμάς. Πλέον, η φέτα καταναλώνεται όχι μόνο από τους Έλληνες ομογενείς της Αμερικής αλλά και από τους Αμερικανούς πολίτες. Ωστόσο η αύξηση τιμής που θα επιφέρει η επιβολή των δασμών, δεν θα μπορεί να γίνει εύκολα αποδεκτή από μη παραδοσιακούς καταναλωτές της φέτας, όπως μπορεί να συμβεί στην περίπτωη των Ελλήνων ομογενών, δεδομένου ότι οι Αμερικανοί δεν διαθέτουν την γνώση για τη μοναδικότητα και την αξία του προϊόντος. Εκτιμώ επομένως ότι θα εμφανιστεί υστέρηση των πωλήσεων φέτας, ήδη από τους πρώτους μήνες εφαρμογής των δασμών».
Ο κύριος Αποστολόπουλος εκτιμά ότι θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να υπάρξει εξαίρεση της φέτας από το δασμολογικό πλαίσιο του Αμερικανού προέδρου, εφόσον το ζήτημα ανέλθει στην ατζέντα διμερών συζητήσεων και γίνει σαφές ότι το ελληνικό τυρί, δεν επηρεάζει όσες αμερικανικές βιομηχανίες παράγουν προϊόντα που μιμούνται τη φέτα. «Δεδομένου ότι η παραγωγή των προϊόντων που ονομάζονται φέτα είναι δεκαπλάσια στην Αμερική και καθότι οι πωλήσεις φέτας δεν πρόκειται να αυξηθούν σημαντικά, δεδομένου ότι η Ελλάδα δύναται να παράγει συγκεκριμένες ποσότητες, είναι γεγονός ότι δεν απειλούνται οι αμερικανικές επιχειρήσεις. Αυτοί που θα ζημιωθούν θα είναι οι καταναλωτές των Ηνωμένων Πολιτειών, οι ελληνική γαλακτοβιομηχανία και οι Αμερικανοί έμποροι που εισάγουν φέτα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού».
Υπενθυμίζει ότι παλαιότερα, σε αντίστοιχη περίπτωση ενώ αρχικά είχε επιβληθεί δασμός στη φέτα, στη συνέχεια άρθηκε, δεδομένου ότι η Ελλάδα κατάφερε να πείσει τους Αμερικανούς για την αξία που αυτή έχει καθώς και για το γεγονός ότι δεν απειλείται η αμερικανική παραγωγή τυροκομικών προϊόντων, η οποία μιμείται το δικό μας προϊόν.
Σημειώνει ότι η Ελλάδα έχει διαθέσει σημαντικά κεφάλαια για την προώθηση του ελληνικού ελαιόλαδου στις ΗΠΑ, μία προσπάθεια που κινδυνεύει να χαθεί υπό αυτές τις συνθήκες. Την ίδια στιγμή η Ελλάδα καλείται να αντιμετωπίσει μία ακόμα πρόκληση. Καθώς τη στιγμή που η χώρα μας θα επιβαρυνθεί με δασμό 20%, η άμεσα ανταγωνιστική στον τομέα του ελαιόλαδου, η Τουρκία, θα επιβαρυνθεί με μόλις 10% με βάση τις έως τώρα εξαγγελίες του Ντόναλντ Τραμπ.
Ελαιόλαδο
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν τον μεγαλύτερο εισαγωγέα στο ελαιόλαδο παγκοσμίως, με ποσότητες που ανήλθαν σε 362.618 τόνους την περίοδο 2023-2024, ενώ δεύτερη έρχεται η Βραζιλία με 81.194 και ακολουθεί ο Καναδάς με 50.105 τόνους.
Δεδομένου ότι η Ελλάδα επί του παρόντος εξάγει ελάχιστες ποσότητες επί αμερικανικού εδάφους σε σύγκριση με τη μεγαλύτερη παραγωγό του κόσμου, που είναι η Ισπανία, εκτιμάται ότι θα μπορούσε -κατόπιν διμερούς διαπραγμάτευσης- να διαφύγει της υποχρέωσης υποβολής δασμών. Κάτι ωστόσο που είναι αρκετά πρόωρο για να οριστικοποιηθεί, με τις τελικές εξελίξεις να αναμένονται το επόμενο διάστημα μετά και τους δασμούς που εξήγγειλε ότι θα επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών ως αντίποινα στην πολιτική Τραμπ.
Από την πλευρά της, η διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας Ελληνικά Εκλεκτά Έλαια, Νίκη Γιαβρόγλου, αναφερόμενη στην εξαγωγή ελληνικού ελαιόλαδου στην Αμερική, θα μπορούσε ίσως να εξαιρεθεί των δασμών, κάτι που είχε συμβεί και παλαιότερα. «Σε κάθε περίπτωση το ελαιόλαδο είναι ένα προϊόν που χρειάζονται οι Αμερικοί, οι οποίοι εισάγουν περίπου 360.000 τόνους ετησίως. Από αυτούς η Ελλάδα διαθέτει στην αμερικανική αγορά περίπου 12.000 τόνους από τους συνολικά 70.000 τόνους που είναι οι ελληνικές εξαγωγές στο ελαιόλαδο».
Β. Φουρλής: Σε αναμονή έως τον Μάιο για τις επιπτώσεις στις εισαγωγές
Στο πλαίσιο ενημέρωσης της Ένωσης Θεσμικών Αναλυτών, ο Βασίλης Φουρλής, πρόεδρος του ομίλου Φουρλή, αναφέρθηκε στο διακύβευμα του κόστους που μπορεί να προκύψει για εισαγόμενα προϊόντα εξοπλισμού για μεγάλες εγκαταστάσεις logistics, μία εκ των οποίων κατασκευάζει και η Trade Estates ΑΕΕΑΠ, εταιρεία στην οποία διατηρεί ποσοστό συμμετοχής ο όμιλος.
«Εάν η παγκόσμια ύφεση που λέγεται ότι επέρχεται δυσκολέψει τα πράγματα, είναι κάτι που μένει να αποδειχθεί προσεχώς. Οι δασμοί που επιβάλλονται σε παγκόσμιο επίπεδο θα μπορούσαν να αυξήσουν το κόστος και στον τομέα των κατασκευών και της προμήθειας πρώτων υλών. Για παράδειγμα τα logistics centers που αναπτύσσονται στην Ελλάδα το τελευταίο διάστημα, είναι εξοπλισμένα με ραφιέρες. Για παράδειγμα μόνο τα συγκεκριμένα υλικά στην περίπτωση του logistics center που κατασκευάζει η Trade Estates και θα στεγάσει το κέντρο διανομής Μεσογείου του ομίλου Inter IKEA, θα κοστίσουν πάνω από 5 εκατομμύρια ευρώ. Υπάρχουν Τούρκοι, Έλληνες, Ιταλοί παραγωγοί. Ωστόσο δεν έχουμε καταλήξει στο από πού θα τα προμηθευτούμε και σε τι κόστος. Είναι κάτι που θα εξαρτηθεί από τις διεθνείς συνθήκες».
Ως προς την προμήθεια εμπορευμάτων για λογαριασμό των αλυσίδων Intersport και Foot Locker, τα οποία διαχειρίζεται ο όμιλος, ο Βασίλης Φουρλής, σημείωσε πως: «Όταν κάποια στιγμή επιβλήθηκαν δασμοί στην εισαγωγή προϊόντων από την Κίνα, τόσο από την Αμερική, όσο και από άλλες χώρες, οι δύο προαναφερόμενες εταιρείες αθλητικών, μετέφεραν την παραγωγή τους από την Κίνα στο Βιετνάμ. Με τα νέα δεδομένα, ο Τραμπ επέβαλε δασμούς 35% στην εισαγωγή προϊόντων από το Βιετνάμ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό σημαίνει ότι τα προϊόντα της Nike και της Adidas που παράγονται στο Βιετνάμ θα ακριβύνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πρόκειται ωστόσο για έναν παράγοντα που δεν φαίνεται αυτή τη στιγμή να επηρεάζει την Ευρώπη. Ωστόσο, εάν οι εταιρείες αυτές αναγκαστούν να μεταφέρουν τα εργοστάσιά τους εκτός Βιετνάμ, κανείς δεν ξέρει τι θα μπορούσε να σημάνει μία τέτοια κίνηση για την εφοδιαστική αλυσίδα. Θα μπορούσαν να υπάρξουν καθυστερήσεις στις παραδόσεις των προϊόντων; Επίσης, πολλές χώρες εισάγουν πρώτες ύλες από την Αμερική. Και πολλές χώρες έχουν επιβάλλει δασμούς στην Αμερική ως αντίποινα στην πολιτική δασμών του Τραμπ. Άρα, θα μπορούσαν να αυξηθούν οι πρώτες ύλες που κατευθύνονται από την Αμερική προς άλλες χώρες και επομένως να αυξηθούν οι τιμές στα τελικά προϊόντα. Σε κάθε περίπτωση είναι νωρίς για να διακινδυνεύσω κάποια πρόβλεψη. Θα χρειαστεί να περιμένουμε έως τον Μάιο, όταν και ελπίζω να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο».
Γιάννης Παπαργυρίου: Προσωρινή αναστολή παραγγελιών στην αγορά του κρασιού
Σε πρακτικό επίπεδο, επικρατεί πλήρης αναστολή παραγγελιών στην αγορά του κρασιού. Κάτι που είχε ήδη ξεκινήσει να γίνεται αισθητό το τελευταίο χρονικό διάστημα. Αυτή τη στιγμή το τοπίο είναι εντελώς ασαφές. Κανείς δεν γνωρίζει ποιες ακριβώς είναι οι προθέσεις του Ντόναλντ Τραμπ αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει σε επιβολή δασμών ως αντίποινα στην πολιτική του Αμερικανού προέδρου. Επί του παρόντος γίνονται συμφωνίες σε πολύ υψηλό επίπεδο και εμείς είμαστε ο τελευταίος τροχός της αμάξης.
Ταυτόχρονα, οι μεγάλες εταιρείες που σχετίζονται με το χώρο της οινοποιίας και του κρασιού στη Γαλλία και την Ιταλία, πιέζουν έντονα τις κυβερνήσεις τους προκειμένου να μην υπάρχουν επιπτώσεις στη δουλειά μας. Σας θυμίζω ότι για παράδειγμα στη Γαλλία υπάρχουν πολύ μεγάλοι όμιλοι όπως η Louis Vuitton Moet Hennesy, που παράγουν μεταξύ άλλων τις σαμπάνιες Moet και Veuve Cliquot και επηρεάζονται εντονότατα.
Αυτό που ελπίζουμε είναι ότι θα επιτευχθεί μία συμφωνία που θα μας επιτρέψει να λειτουργήσουμε κάποια στιγμή στο μέλλον χωρίς προβλήματα. Όσο συνεχίζεται η αβεβαιότητα, οι επιπτώσεις είναι πολύ έντονες για την αγορά. Πρόκειται για απρόβλεπτες καταστάσεις που στον κλάδο του οίνου δεν είχαμε ζήσει ποτέ ξανά.
Στο εσωτερικό της Ελλάδας γίνονται διάφορες ζυμώσεις μεταξύ οινοποιητικών και εμπορικών επιχειρήσεων, προκειμένου να γίνει ανταλλαγή απόψεων και ενημέρωση για το πού βρισκόμαστε. Ωστόσο κάθε στιγμή που περνάει ανατρέπονται τα δεδομένα.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Αμερική είναι πολύ μεγάλη αγορά για το ελληνικό κρασί καθώς η χώρα μας πούλησε περίπου 19 εκατομμύρια ευρώ το 2024, ποσό το οποίο φέτος δεν αποκλείεται να μειωθεί ακόμα και στο 1 εκατομμύριο ευρώ. Πρόκειται για μία χώρα, στην οποία δόθηκε μεγάλη βαρύτητα από την ελληνική οινοποιία με προωθητικές ενέργειες και καμπάνιες για την προώθηση του ελληνικού κρασιού τα προηγούμενα χρόνια.
Αυτό που εξετάζουμε είναι να διασώσουμε ό,τι μπορούμε. Δασμοί στα επίπεδα του 20%, είναι κάτι με το οποίο θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε να υπάρχουμε. Υπό την προϋπόθεση ότι το συγκεκριμένο ποσοστό δεν θα αυξηθεί περαιτέρω. Ένα ακόμα ζήτημα που αντιμετωπίζει ο κλάδος μας, σχετίζεται με την τεράστια πίεση που θα υπάρξει στο χώρο μας με τη συσσώρευση κρασιού σε μεγάλες παραγωγικές χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία. Αυτό το κρασί θα πρέπει να διοχετευθεί κάπου. Το υπερπλεόνασμα κρασιού κατ’ επέκταση θα πιέσει σε μεγάλο βαθμό τις τιμές των κρασιών, δημιουργώντας συνθήκες υπερπροσφοράς και μειωμένης ζήτησης, καθότι δεν υπάρχουν έτοιμες εναλλακτικές αγορές για να απευθυνθούμε προκειμένου να αντισταθμίσουμε τις απώλειες τζίρου της Αμερικής. Σε κάθε περίπτωση οι προοπτικές είναι ζοφερές με βάση τα δεδομένα που διαμορφώνονται αυτή τη στιγμή.
