Σε τροχιά ταχύτερης αποπληρωμής του δανείου από το πρώτο μνημόνιο μπαίνει η Ελλάδα, με το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και τον ΟΔΔΗΧ να καταστρώνουν στρατηγική για την αξιοποίηση των 42 δισ. ευρώ, που βρίσκονται αδρανή στη δεξαμενή των διαθεσίμων. Το δάνειο των 52,8 δισ. ευρώ που έλαβε η χώρα το 2010 από τις χώρες της ευρωζώνης έχει ήδη μειωθεί στα 31 δισ. ευρώ, και με τη νέα δόση των 5,3 δισ. ευρώ που αναμένεται να καταβληθεί στις 15 Δεκεμβρίου, το υπόλοιπο θα περιοριστεί στα 26 δισ. ευρώ.
Το σχέδιο που έχει υποβληθεί για έγκριση στον ESM προβλέπει την αποπληρωμή του 25% των υποχρεώσεων των 20,48 δισ. ευρώ που λήγουν μεταξύ 2033 και 2041. Στόχος αυτής της στρατηγικής είναι να κλείσει οριστικά η ιστορία του πρώτου μνημονίου, και με τη νέα κίνηση η Ελλάδα έρχεται ένα βήμα πιο κοντά στην πλήρη εξόφληση. Στο μεταξύ από το 2024 έχουν ήδη ξεκινήσει να τρέχουν οι δόσεις για τα δάνεια του EFSF (141,8 δισ. ευρώ έως το 2056), ενώ από το 2034 αρχίζει η εξόφληση των 86 δισ. ευρώ του ESM, με αποπληρωμή έως το 2060.
Μείωση τόκων-βελτίωση της εικόνας της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές
Η ταχύτερη αποπληρωμή επιφέρει δύο σημαντικά οφέλη. Πρώτον, μειώνονται οι τόκοι που πληρώνει κάθε χρόνο ο προϋπολογισμός, καθώς η εν λόγω δαπάνη ανέρχεται σήμερα στο 3% του ΑΕΠ. Δεύτερον, η κίνηση αυτή ενισχύει την εικόνα της χώρας ως οικονομίας που εξυγιαίνεται, βελτιώνοντας τη θέση της στις διεθνείς αγορές και οδηγώντας την πιο βαθιά στην επενδυτική βαθμίδα.
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, το μαξιλάρι των διαθεσίμων θα είναι το κύριο εργαλείο αυτής της στρατηγικής. Το ποσό αυτό, το οποίο διατηρείται ως «απόθεμα ασφαλείας» για την κάλυψη έκτακτων χρηματοδοτικών αναγκών, έχει αυξηθεί σημαντικά, φτάνοντας τα 42 δισ. ευρώ στο τέλος Μαρτίου από 36,5 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2024, σημειώνοντας αύξηση 5,7 δισ. ευρώ.
Το ύψος αυτού του αποθέματος παρέχει στην κυβέρνηση τη δημοσιονομική ευχέρεια να κινηθεί πιο γρήγορα με τις δανειακές υποχρεώσεις της επόμενης δεκαετίας, ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζει σταθερότητα απέναντι σε εξωτερικές οικονομικές αναταράξεις, ιδίως σε περιόδους αβεβαιότητας όπως την δεδομένη στιγμή, που οι αγορές είναι νευρικές λόγω των δασμών του Τραμπ.
Με δεδομένο ότι οι φετινές δανειακές ανάγκες είναι πολύ χαμηλές, καθώς δεν ξεπερνούν τα 8 δισ. ευρώ, το μαξιλάρι των διαθεσίμων επιτρέπει ακόμη και συμβολικές εξόδους στις αγορές. Όμως, για να διατηρηθεί η σχέση με τους επενδυτές, ο ΟΔΔΗΧ προχώρησε τον Ιανουάριο στην έκδοση νέου 10ετούς ομολόγου, αντλώντας 4 δισ. ευρώ, καλύπτοντας το 50% των φετινών αναγκών. Παράλληλα, εξετάζεται νέα έκδοση, με πιθανή διάρκεια 5 ετών, κάτι το οποίο θα αποφασιστεί το επόμενο διάστημα.
Το προφίλ του δημόσιου χρέους
Ο στόχος είναι το δημόσιο χρέος να μειωθεί στο 147,5% του ΑΕΠ το 2024 από 153,7% το 2023, με πρόβλεψη να φτάσει το 133,4% του ΑΕΠ το 2028. Σήμερα, η μέση διάρκεια λήξης των δανείων ανέρχεται σε 19 έτη, προσφέροντας σταθερότητα, ενώ η επιστροφή στην επενδυτική βαθμίδα έχει οδηγήσει σε αναδιάρθρωση των επενδυτών στις ελληνικές εκδόσεις ομολόγων. Η συμμετοχή των hedge funds μειώθηκε στο 6,7% το 2024 (από 11% το 2019), ενώ οι θεσμικοί επενδυτές αυξήθηκαν στο 63,7% (από 53,7% το 2023), ενισχύοντας την εμπιστοσύνη στις αγορές.
