THEPOWERGAME
«Μην ξεχνάτε ότι τα γνήσια εμβόλια για τη νόσο COVID-19 δεν πωλούνται στο Διαδίκτυο». Ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (ΟΒΙ) αναγκάστηκε να συμπεριλάβει τη συγκεκριμένη σύσταση σε ενημερωτικό φυλλάδιο στο πλαίσιο ευαισθητοποίησης για τα προϊόντα-«μαϊμού», που πωλούνται μέσω Internet. Και αυτό γιατί το 2020 το παρεμπόριο πλαστών προϊόντων έκανε… πάρτι, πανευρωπαϊκά, στην πανδημία, ακουμπώντας ακόμη και ευαίσθητους τομείς, όπως φαρμακευτικά προϊόντα -μέχρι και τα εμβόλια.
Στην Ελλάδα ένας στους δέκα καταναλωτές (9%) παραδέχεται ότι έχει πέσει θύμα απάτης, αγοράζοντας πλαστά προϊόντα: από φάρμακα και ηλεκτρονικές συσκευές μέχρι καλλυντικά, ποτά και παιδικά παιχνίδια. Το φαινόμενο πήρε εκρηκτικές διαστάσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και πανευρωπαϊκά εν μέσω πανδημικής κρίσης και εκτόξευσης των online αγορών: πλέον τουλάχιστον το 70% των Ευρωπαίων αγοράζει προϊόντα από το Διαδίκτυο, των οποίων τη γνησιότητα δυσκολεύεται να ελέγξει.
Μόνο το 2020, εκατομμύρια πλαστές μάσκες προσώπου και άλλα μέσα ατομικής προστασίας κατασχέθηκαν σε όλη την Ευρώπη. Οι Έλληνες δεν είναι περισσότερο ευάλωτοι από τους Ευρωπαίους, αφού πανευρωπαϊκά το 9% των καταναλωτών στην ΕΕ απαντά ότι έπεσε θύμα απάτης, αγοράζοντας πλαστά προϊόντα.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, οι χώρες με το υψηλότερο ποσοστό καταναλωτών που έχουν εξαπατηθεί είναι η Βουλγαρία (19%), η Ρουμανία (16%) και η Ουγγαρία (15%). Αντιθέτως, πιο υποψιασμένοι είναι οι Σουηδοί (2%) και οι Δανοί (3%), που έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά στην ΕΕ.
«Μαϊμούδες» αξίας 121 δισ. ευρώ
Τα πλαστά προϊόντα αποτελούν πληγή για τις εθνικές οικονομίες των χωρών στην Ευρώπη, καθώς αντιπροσωπεύουν το 6,8% των εισαγωγών της Ένωσης. Η αξία των προϊόντων μαϊμού που εισάγονται στην Ευρώπη, σύμφωνα με κοινή μελέτη του EUIPO και του ΟΟΣΑ, ανέρχεται ετησίως σε 121 δισ.ευρώ.
Ένα από τα βασικά προβλήματα είναι ότι ο καταναλωτής δεν μπορεί να ξεχωρίσει τα γνήσια από τα πλαστά προϊόντα: Το ένα τρίτο των Ευρωπαίων (33%) έχει αναρωτηθεί εάν το προϊόν που αγοράζει είναι αυθεντικό.
Το ζήτημα είναι εξόχως σοβαρό αν ληφθεί υπόψη ότι στα πλαστά προϊόντα που αγοράζονται περιλαμβάνονται παραποιημένα φάρμακα, όπως αντιβιοτικά και αναλγητικά ακόμη και εμβόλια κατά της νόσου COVID-19. Στο εμπόριο κυκλοφορούν παγκοσμίως παραποιημένα φαρμακευτικά προϊόντα αξίας 4 δισ. ευρώ
Μπορεί να ενέχουν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών, ιδίως λόγω της έκθεσης σε επικίνδυνες χημικές ουσίες, αλλά και σε άλλους παράγοντες κινδύνου. Η ανησυχία για τα προϊόντα παραποίησης/απομίμησης αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.
Κίνα και Χονγκ Κονγκ
Τα στοιχεία δείχνουν ότι, μολονότι οι διακινητές προϊόντων μαϊμού εξακολουθούν να χρησιμοποιούν όλα τα διαθέσιμα μέσα μεταφοράς για να διεκπεραιώνουν το παράνομο εμπόριο, η δίοδος που συνήθως προτιμούν είναι οι θαλάσσιες μεταφορές. Οι κατασχέσεις στον τομέα της μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων διά θαλάσσης συνεχίζουν να δεσπόζουν από την άποψη του όγκου και της αξίας των κατασχεθέντων προϊόντων.
Οι θαλάσσιες μεταφορές με εμπορευματοκιβώτια παραμένουν ένας σημαντικός δίαυλος μεταφοράς προϊόντων παραποίησης που προέρχονται κατά κύριο λόγο από την Ανατολική Ασία, ιδίως δε από την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 80 % της συνολικής αξίας των κατασχεθέντων προϊόντων παραποίησης παγκοσμίως.
Ψηφιακή πειρατεία
Η ψηφιακή πειρατεία αποτελεί επίσης επικερδή αγορά για τους παραβάτες. Στην περίπτωση της IPTV — τηλεοπτικό περιεχόμενο που αποκτάται μέσω σύνδεσης στο Διαδίκτυο — οι απώλειες είναι σημαντικές.
Οι πάροχοι παράνομης IPTV κερδίζουν σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως στην ΕΕ, ζημιώνοντας τους δημιουργούς περιεχομένου και τις νόμιμες επιχειρήσεις, που χάνουν τεράστια ποσά από τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΙ).
Η παραποίηση δεν επηρεάζει μόνο τους καταναλωτές, αλλά συνεπάγεται επίσης σημαντική ζημία για την οικονομία της ΕΕ και, ιδίως, για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Μία στις τέσσερις ΜμΕ στην Ευρώπη ισχυρίζεται ότι έχει πληγεί από παραβίαση ΔΙ, ενώ μόνο για την Ελλάδα το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 15,8%.
Εταιρείες που κατέχουν δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, όπως εμπορικά σήματα ή διπλώματα ευρεσιτεχνίας, ανέφεραν απώλεια κύκλου εργασιών (33%), ζημία στη φήμη τους (27%) και απώλεια ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος (15%) λόγω παραβίασης των δικαιωμάτων τους.
Να σημειωθεί ότι σήμερα λιγότερο από το 9% του συνόλου των ΜΜΕ στην ΕΕ κατέχουν καταχωρισμένα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας.