Με το καθήκον της επίλυσης ενός δύσκολου γρίφου, αυτού της προσέλκυσης νέων στην ύπαιθρο, επιφορτίζεται η Κομισιόν την προσεχή περίοδο, την ίδια στιγμή που οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις συνεχώς μειώνονται και η διαδοχή είναι ελάχιστη. Στο Όραμα για τη Γεωργία και τα Τρόφιμα, που παρουσίασε προ ημερών η Επιτροπή, ο κοινοτικός επίτροπος Κριστόφ Χάνσεν διαμηνύει πως τα επόμενα 15 χρόνια το μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα θα πρέπει να ακουμπήσει πάνω στις πλάτες των νέων αγροτών, με την Κομισιόν ωστόσο και τις εθνικές κυβερνήσεις να γνωρίζουν καλά πως τα εμπόδια για να παραμείνει ή να μετεγκατασταθεί ένας νέος στην ύπαιθρο είναι αυξανόμενα, άρα ανάλογα θα πρέπει να είναι και τα κίνητρα.
Τα στοιχεία για την ΕΕ, άλλωστε, είναι αποκαλυπτικά. Μόλις το 12% των αγροτών είναι κάτω των 40 ετών, ενώ τις τελευταίες δύο δεκαετίες η μείωση του πληθυσμού στην ύπαιθρο ξεπερνάει το 2%.
Το Όραμα της Κομισιόν για τη Γεωργία και τα Τρόφιμα διαρθρώνεται κυρίως γύρω από την ελκυστικότητα, την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα του αγροδιατροφικού τομέα. Παράλληλα, στους βασικούς τομείς δράσης βρίσκεται η θέσπιση στρατηγικής για την ανανέωση των γενεών, με σκοπό τη στήριξη των νέων γεωργών έως το 2025. Αναγνωρίζεται, παράλληλα, ότι η γεωργία πρέπει να έχει την αναγκαία σταθερότητα, ώστε να προσελκύει νέους ανθρώπους να εισέλθουν στο επάγγελμα, π.χ προσφέροντας «δίκαια εισοδήματα» και καλύτερα στοχευμένη δημόσια στήριξη.
Μέσα στη χρονιά η Κομισιόν θα παρουσιάσει μια στρατηγική γενεακής ανανέωσης, με συστάσεις όσον αφορά τα μέτρα που απαιτούνται, τόσο σε ενωσιακό, όσο και σε εθνικό/περιφερειακό επίπεδο (άρα και στην Ελλάδα), για την αντιμετώπιση των εμποδίων στην είσοδο νέων και νεοεισερχόμενων στο επάγγελμα.
Όσον αφορά το αύριο, η μελλοντική κοινή γεωργική πολιτική εξαγγέλλεται ότι θα είναι απλούστερη και πιο στοχευμένη, με μεγαλύτερη στήριξη προς τους γεωργούς που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή τροφίμων και με ιδιαίτερη έμφαση στους νέους γεωργούς και εκείνους σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς. Η προτεραιότητα θα δοθεί στα κίνητρα και όχι στους όρους, υπογραμμίζεται.
Αν και η CEJA σε ανακοίνωσή της χαιρετίζει το Όραμα της Κομισιόν, υπογραμμίζεται πως για ορισμένους στόχους θα ήθελε να δει πιο συγκεκριμένη στρατηγική, ενώ για το εμπόριο, οι νέοι αγρότες σημειώνουν τη δέσμευση της Επιτροπής για μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και ρεαλισμό, αλλά αναρωτιούνται αν η ΕΕ διαθέτει τους απαραίτητους πόρους για να την υλοποιήσει.
Νέοι αγρότες: Μέτρα πέραν της ΚΑΠ ζητάει ο Τσιάρας
Στο πλαίσιο του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της ΕΕ στις Βρυξέλλες στα τέλη Φεβρουαρίου, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, εστίασε στην ανάγκη να υπάρξουν μέτρα για την προσέλκυση νέων στον πρωτογενή τομέα και πέραν της ΚΑΠ, υπογραμμίζοντας ότι χωρίς νέους δεν υπάρχει μέλλον στον τομέα, ενώ μίλησε για τη σημασία της εξασφάλισης ενός δίκαιου εισοδήματος για τους αγρότες.
Ο Έλληνας υπουργός μίλησε για τον καθοριστικό ρόλο της υπαίθρου στην επισιτιστική ασφάλεια, την κοινωνική συνοχή, τη διατήρηση του περιβάλλοντος και την οικονομία. Η ΚΑΠ και η πολιτική συνοχής αποτελούν βασικούς μοχλούς για την υποστήριξη των αγροτικών κοινοτήτων, ωστόσο η διαμόρφωση μιας ολιστικής, πολυτομεακής στρατηγικής είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική αξιοποίησή τους. Το πρόβλημα της ευρωπαϊκής υπαίθρου, είπε, αγγίζει το σύνολο της κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής της ΕΕ.
Αναφερόμενος στη μείωση του πληθυσμού στην ύπαιθρο, τόνισε ότι αυτοί που απομακρύνονται είναι κυρίως άτομα νεαρής ηλικίας. Αυτό σημαίνει ότι σε λίγα χρόνια η μείωση θα είναι εκθετική, εξαιτίας της μη ανανέωσης του πληθυσμού.
Συνεπώς, το κοινωνικό και οικονομικό πλέγμα μέτρων που πρέπει να εφαρμοστεί υπερβαίνει εμφανώς τα στενά όρια χρηματοδότησης της ΚΑΠ. Και μολονότι υπάρχει κάποιο απόθεμα γνώσης, ιδίως λόγω της προσέγγισης LEADER, τα μέτρα και η χρηματοδότηση υπερβαίνουν αυτό το πλαίσιο, αφού το πρόβλημα σε λίγα χρόνια θα αποτελεί ένα εκ των σημαντικότερων δομικών θεμάτων της Ένωσης.
Έως 11 Μαρτίου οι αιτήσεις για στήριξη σε νέους αγρότες
Την ευκαιρία να υποβάλουν αίτηση και φάκελο υποψηφιότητας έως τις 11 Μαρτίου έχουν οι νέοι αγρότες, για να λάβουν στήριξη από 30.000 έως 44.000 ευρώ, στο πλαίσιο της παρέμβασης Π3-75.1.3 «Εγκατάσταση γεωργών νεαρής ηλικίας» του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΣΣ ΚΑΠ) 2023-2027.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται:
– Προσαύξηση 2.500 ευρώ για όσους έχουν μόνιμη κατοικία σε ορεινές περιοχές, περιοχές με φυσικούς περιορισμούς ή περιφερειακές ενότητες με χαμηλή πληθυσμιακή πυκνότητα (≤35 κάτοικοι/km²).
– Προσαύξηση 4.000 ευρώ για δικαιούχους που διαμένουν σε νησιά με πληθυσμό έως 3.100 κατοίκους.
– Προσαύξηση 10.000 ευρώ για όσους επιλέξουν πτηνοκτηνοτροφική κατεύθυνση στην εκμετάλλευσή τους.
Η οικονομική στήριξη παρέχεται σε δύο δόσεις:
1. Πρώτη δόση (70%): Καταβάλλεται αμέσως μετά την ένταξη στο πρόγραμμα, κατόπιν αιτήματος πληρωμής.
2. Δεύτερη δόση (30%): Χορηγείται εντός πέντε ετών, υπό την προϋπόθεση της ορθής υλοποίησης του επιχειρηματικού σχεδίου και της επίτευξης των δεσμεύσεων του δικαιούχου.
