Πεδίο μάχης το χωράφι: Πώς οι δασμοί απειλούν να στραγγαλίσουν τους αγρότες

ΑΓΡΟΤΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ — Αγρότης με τρακτέρ στο χωράφι © Freepik

Με τον προστατευτισμό των ΗΠΑ να αποτελεί κυρίαρχη τάση στο διεθνές εμπόριο, τα αγροτικά προϊόντα και τρόφιμα γίνονται ευάλωτοι στόχοι. Δασμοί και αντίποινα μπορεί να πλήξουν τον πρωτογενή τομέα και να προκαλέσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις στην ευρύτερη οικονομία από τον πληθωρισμό μέχρι την ευημερία των αγροτών. Ένα μεγάλο μέρος των αντίποινων του Πεκίνου στους νέους δασμούς που επέβαλε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ από αυτήν την εβδομάδα, αφορούν τους Αμερικανούς αγρότες που εξάγουν παραγωγή 21 δισ. δολαρίων στην Κίνα.

Αυτή η νέα αντιπαράθεση ΗΠΑ και Κίνας αποκτά ενδιαφέρον για την Ευρώπη, διότι ο Λευκός Οίκος έχει απειλήσει με δασμούς όλες τις εισαγωγές από την ΕΕ. Όπως επισημαίνουν αναλυτές στο πρακτορείο Reuters, η Κίνα αποτελεί τη μεγαλύτερη αγορά για τους Αμερικανούς εξαγωγείς αγροτικών προϊόντων και ο κλάδος είναι ευάλωτος, διότι χρησιμοποιείται ως «σάκος του μποξ» σε περιόδους εμπορικών εντάσεων. Το ερευνητικό κέντρο Oxford Global Society υπογραμμίζει πως παρά την πτώση των αμερικανικών αγροτικών εξαγωγών στην Κίνα από το 2018, δηλαδή την πρώτη φορά που ο Τραμπ κήρυξε εμπορικό πόλεμο στην Κίνα κατά τη θητεία του 2017-2021, τα αντίποινα του Πεκίνου μπορεί να έχουν σημαντικές επιπλοκές.

Το ενδεχόμενο ενός αρνητικού αντίκτυπου καθρεπτίζεται από την πτώση των τιμών σε βασικά αγροτικά εμπορεύματα στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του Χρηματιστηρίου του Σικάγο. Χαρακτηριστικά, η τιμή του σιταριού στην προθεσμιακή αγορά υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο από πέρυσι τον Αύγουστο, φθάνοντας τα 5,30 δολάρια ανά μπούσελ, και του βαμβακιού διολίσθησε στο χαμηλό πενταετίας, δηλαδή στα 60 σεντς ανά μπούσελ. Κάτω από τα 10 δολάρια ανά μπούσελ εξασθένισε η τιμή της σόγιας, αντανακλώντας την πιο χαμηλή τιμή από τις 9 Ιανουαρίου.

Πτώση τιμών στο σιτάρι και το βαμβάκι λόγω απαισιοδοξίας

Ανάλογος πεσιμισμός μπορεί να επικρατήσει στις ευρωπαϊκές αγορές εάν ο Τραμπ επιβάλει δασμούς 25% σε όλες τις εισαγωγές από την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων ίσως αγροτικών προϊόντων 38 δισ. δολαρίων που πωλούνται στις ΗΠΑ. Σε αυτήν την περίπτωση, η Rabobank συστήνει τον επαναπροσανατολισμό των εξαγωγών από την ΕΕ προς τις ΗΠΑ μέσα από αγορές που δεν θα έχουν βρεθεί στο στόχαστρο της επιθετικής εμπορικής πολιτικής του Λευκού Οίκου. Μια άλλη επιλογή είναι οι χαμηλότερες και άρα ανταγωνιστικότερες τιμές που, όμως, θα ασκήσουν πιέσεις στα έσοδα των αγροτών που ήδη παλεύουν μ’ ένα αντίξοο περιβάλλον στην Ευρώπη.

Η επιβολή δασμών – αντιποίνων από την Κίνα σε εισαγωγές αμερικανικών αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, συνολικού ύψους 21 δισ. δολαρίων, είναι μια πολύ στοχευμένη κίνηση. Αφού ο Λευκός Οίκος έθεσε τη Δευτέρα σε ισχύ επιπλέον δασμούς 10% στα κινεζικά προϊόντα πέραν του 10% που είχε επιβάλει από τις αρχές Φεβρουαρίου, το Πεκίνο φορολόγησε με 15% τις εισαγωγές κοτόπουλου, σιταριού, καλαμποκιού και βαμβακιού από τις ΗΠΑ και αντίστοιχα με 10% τη σόγια, το σόργο, το χοιρινό και μοσχαρίσιο κρέας, τα προϊόντα ιχθυοκαλλιεργειών, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ, οι επιπτώσεις ήταν άμεσες στους Αμερικανούς αγρότες από αντίποινα του Πεκίνου σε δασμούς των ΗΠΑ εις βάρος σχεδόν όλων των εισαγωγών από την Κίνα. Από το 2018, η Κίνα είχε φορολογήσει με 25% τις εισαγωγές σόγιας, φασολιών, μοσχαρίσιου και χοιρινού κρέατος, σιταριού, καλαμποκιού και σόργου. Ως αποτέλεσμα, τα αμερικανικά αγροτικά προϊόντα που πουλήθηκαν πέρυσι στην Κίνα διαμορφώθηκαν στα 29,25 δισ. δολάρια, αντανακλώντας πτώση 14% από το 2023. Εκείνο το έτος είχε, επίσης, καταγραφεί πτώση 20% από το 2022, με την Κίνα να αναζητά εναλλακτικούς προμηθευτές στη Βραζιλία, αυξάνοντας, παράλληλα, την εγχώρια παραγωγή της.

Σε αυτόν τον νέο γύρο εμπορικού πολέμου ο Τραμπ κλιμακώνει την αντιπαράθεση με αθροιστικούς δασμούς 20% μέσα σε ενάμιση μήνα και ειδικότερα μετά την ορκωμοσία του στις 20 Ιανουαρίου. Οπότε, η Κίνα χτυπά με αντίποινα -επί το πλείστον- τα ίδια αγροτικά προϊόντα των ΗΠΑ και κατ’ επέκταση την αμερικανική ύπαιθρο που προεκλογικά στήριξε με σθένος τον Ρεπουμπλικάνο πρόεδρο. Σε μια κρίσιμη πολιτική συγκυρία και για την Ευρώπη, ο κίνδυνος δασμών στα αγροτικά προϊόντα από τις ΗΠΑ μπορεί να αποτελέσει παράγοντα αστάθειας.

Διαβάστε επίσης

Αυξήσεις έως 1.200 ευρώ σε 670.000 συνταξιούχους από το 2026

Δώρο Πάσχα 2025: Ποιοι θα το πάρουν αυξημένο

Ανατροπές στην αγορά ρεύματος: Οι συγχωνεύσεις & οι νέοι στόχοι