ΣΒΕ: Οι 13 προτάσεις για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση

ΛΟΥΚΙΑ ΣΑΡΑΝΤΗ — H πρόεδρος του ΣΒΕ Λουκία Σαράντη © powergame.gr

Δέσμη 13 προτάσεων περιλαμβάνει μελέτη της εταιρείας συμβούλων / ελεγκτών Deloitte και του ΙΝΣΒΕ (Ινστιτούτο του ΣΒΕ) για την επαγγελματική εκπαίδευση, κατάρτιση (ΕΕΚ), καθώς και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων του ανθρωπίνου δυναμικού στην ελληνική βιομηχανία. Η μελέτη αποτυπώνει την υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα, κεφαλαιοποιεί την εμπειρία άλλων χωρών (όπως Γερμανία, Γαλλία, Σουηδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Δανία, Σιγκαπούρη), καταγράφει τις κύριες τάσεις και εξελίξεις (ιδίως: νέες τεχνολογίες, ψηφιακός μετασχηματισμός, βιωσιμότητα – αειφορία, παγκοσμιοποίηση, συμπερίληψη, δημογραφικές αλλαγές, αλλά και οι επιπτώσεις της πανδημίας). Με βάση αυτά τα δεδομένα εντοπίζει τις βασικές αδυναμίες της ελληνικής πραγματικότητας, συμβάλει στη διαμόρφωση των 5 στρατηγικών στόχων του ΣΒΕ, ενώ καταγράφει και βέλτιστες πρακτικές και επιτυχημένα παραδείγματα.

Στους στρατηγικούς στόχους του ΣΒΕ περιλαμβάνονται η αύξηση των κονδυλίων που διατίθενται για την ΕΕΚ στη βιομηχανία, στη βάση συγκεκριμένου στρατηγικού σχεδιασμού και κατά αναλογία, τουλάχιστον, της συνεισφοράς της βιομηχανίας στο ΑΕΠ, η αύξηση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας των κονδυλίων που διατίθενται για την ΕΕΚ και ενίσχυση της διαφάνειας στην αξιοποίησή τους και η ουσιαστική βελτίωση της σύζευξης προσφοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας και ευθυγράμμιση της ΕΕΚ με τις ανάγκες της βιομηχανίας. Περιλαμβάνονται, επίσης, η ενεργοποίηση και κινητοποίηση των ίδιων των επιχειρήσεων για την ενίσχυση της ΕΕΚ στη βιομηχανία και, τέλος, η ενίσχυση της εικόνας και της ελκυστικότητας της βιομηχανίας ως εργοδότη και ως επιλογή καριέρας, με στόχο και την αντίστοιχη ενίσχυση της ελκυστικότητας και της κοινωνικής αποδοχής των τεχνικών επαγγελμάτων και της ΕΕΚ.

Οι προτάσεις του ΣΒΕ για την ενίσχυση της ΕΕΚ στην ελληνική βιομηχανία

Ανάπτυξη ολοκληρωμένου Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου και Πλάνου δράσης για την ενίσχυση της ΕΕΚ στη βιομηχανία, με συμμετοχή κοινωνικών εταίρων και αύξηση των σχετικών κονδυλίων.
Ανάπτυξη νέων προγραμμάτων ΕΕΚ για την βιομηχανία στις δομές τυπικής εκπαίδευσης (ΕΠΑΛ, ΕΠΑΣ, ΕΣΚ και ΙΕΚ).
Αναβάθμιση και ενίσχυση των προγραμμάτων συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης στην ελληνική βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων και των εταιρικών και ενδοεπιχειρησιακών.
Πιο ενεργή συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων και γενικότερη αναβάθμιση του ρόλου του ιδιωτικού τομέα, στο σχεδιασμό και τη διαχείριση των προγραμμάτων συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης που σχετίζονται με την βιομηχανία.
Ενδυνάμωση και επέκταση των θεσμών της μαθητείας και της πρακτικής άσκησης.
Καταγραφή και αξιολόγηση των γνώσεων και δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού που βρίσκεται εκτός απασχόλησης, με εστίαση σε ειδικές ομάδες/τμήματα, όπως για παράδειγμα μετανάστες/πρόσφυγες, ΑμεΑ, κτλ.
Αναβάθμιση των μηχανισμών αξιολόγησης της ΕΕΚ στην βιομηχανία, παρακολούθηση της επαγγελματικής σταδιοδρομίας των αποφοίτων από δομές ΕΕΚ και συστηματική αναγνώριση και αξιολόγηση των ειδικοτήτων και δεξιοτήτων που βρίσκονται σε έλλειψη στη βιομηχανία , ώστε να είναι εφικτή η ανατροφοδότηση του συστήματος ΕΕΚ.
Δημιουργία φορέα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού σχετικά με τις συνθήκες και τις προοπτικές απασχόλησης και εξέλιξης στην ελληνική βιομηχανία.
Δημιουργία μηχανισμού τακτικής επικαιροποίησης των επαγγελματικών περιγραμμάτων καθώς και του ΕΠΠ ώστε να αντικατοπτρίζουν τις τάσεις στην αγορά εργασίας και το εκπαιδευτικό αποτέλεσμα της ΕΕΚ.
Περαιτέρω αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχει η κείμενη νομοθεσία (π.χ. ν. 4763/2020, ν. 4921/2022) με στόχο τη συστηματική παρακολούθηση των αναγκών συγκεκριμένων κλάδων της βιομηχανίας σε ειδικότητες και επαγγελματικές δεξιότητες, και τη βελτίωση της σύζευξης μεταξύ της ζήτησης και προσφοράς ειδικοτήτων και επαγγελματικών δεξιοτήτων.
Υλοποίηση επενδύσεων και δράσεων ενίσχυσης των τμημάτων HR των ελληνικών βιομηχανιών
Σχεδιασμός και υλοποίηση δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης με στόχο την ενίσχυση του κοινωνικού στάτους των απασχολούμενων στη βιομηχανία.
Ενίσχυση ελκυστικότητας και δράσεις προσέλκυσης ανθρώπινου δυναμικού στην βιομηχανία, όπως:

δημιουργία ολοκληρωμένων συστημάτων κινήτρων και ανταμοιβής των εργαζομένων
σχεδιασμό και δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας προσέλκυσης εργαζομένων από τρίτες χώρες προκειμένου να καλυφθούν κενές θέσεις εργασίας στην ελληνική βιομηχανία

Οι αδυναμίες

Σύμφωνα με τη μελέτη, οι βασικές αδυναμίες της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης & Κατάρτισης (ΕΕΚ) σχετικά με το ανθρώπινο δυναμικό στην ελληνική βιομηχανία είναι:

Μη αποτελεσματική αξιοποίηση της χρηματοδότησης που διατίθεται για την ΕΕΚ από εθνικούς ή/και ενωσιακούς πόρους και απουσία ισχυρού μηχανισμού ελέγχου.
Έλλειψη κινήτρων και μηχανισμών για την αύξηση της ιδιωτικής επένδυσης στην ΕΕΚ και την ανάπτυξη μοντέλων χρηματοδότησης, όπως οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ).
Μόνο τυπική (και όχι ουσιαστική) συμμετοχή της βιομηχανίας στη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης των προγραμμάτων ΕΕΚ, κυρίως στο επίπεδο επιλογής των ειδικοτήτων και καθορισμού του περιεχομένου τ ων προγραμμάτων σπουδών.
Απουσία μηχανισμών επαναπροσδιορισμού και επικαιροποίησης των υφιστάμενων αναποτελεσματικών προγραμμάτων ΕΕΚ.
Συνεχείς νομοθετικές αλλαγές, πολυδαίδαλο πλαίσιο και συγκεντρωτική δομή διακυβέρνησης της ΕΕΚ, με γραφειοκρατικό τρόπο λειτουργίας και περιορισμένη εκπροσώπηση της βιομηχανίας στη λήψη αποφάσεων.
Μη αποτελεσματικό σύστημα αξιολόγησης των αποτελεσμάτων των προγραμμάτων ΕΕΚ
Χαμηλή ελκυστικότητα και διαστρεβλωμένη εικόνα της βιομηχανίας ως εργοδότη.
Έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού και δεξιοτήτων, σε κρίσιμες ειδικότητες, με κυριότερες τις εξειδικευμένες τεχνικές δεξιότητες, τις ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες καθώς και τις ξένες γλώσσες και τα soft skills.
Ανεπαρκής χρηματοδότηση για υλοποίηση προγραμμάτων ΕΕΚ από τις βιομηχανικές επιχειρήσεις όπως ενδεικτικά εταιρικά και ενδοεπιχειρησιακά προγράμματα συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης
Απουσία επαρκών εργαλείων χρηματοδότησης τόσο για εκπαιδευτικούς φορείς όσο και για την υλοποίηση σχετικών δράσεων και πρωτοβουλιών από τις επιχειρήσεις ή /και τους κοινωνικούς φορείς της ελληνικής βιομηχανίας.
Έλλειψη ενημέρωσης και περιορισμένη χρήση επαγγελματικών περιγραμμάτων και μηχανισμών σύζευξης προσφοράς και ζήτησης.
Απουσία οργανωμένων και ολοκληρωμένων προγραμμάτων πρακτικής άσκησης και μαθητείας στη βιομηχανία.
Υποστελέχωση τμημάτων HR που σχετίζονται με θέματα / τομείς ΕΕΚ.

Στις βέλτιστες πρακτικές και επιτυχημένα παραδείγματα που παρουσιάζονται στη μελέτη εντάσσονται η συνεργασία και ανταλλαγή τεχνογνωσίας μεταξύ βασικών εμπλεκόμενων φορέων και κοινωνικών εταίρων, ο σχεδιασμός υψηλού επίπεδου και ευέλικτων εκπαιδευτικών προγραμμάτων, η ευρεία ενσωμάτωση πρακτικής άσκησης και εφαρμογών στον πραγματικό κόσμο, η επένδυση σε προηγμένες τεχνολογίες και ψηφιακές δεξιότητες, ο σχεδιασμός ολιστικών και συμπεριληπτικών στρατηγικών για την ΕΕΚ, η διασφάλιση ποιότητας και συνεχούς βελτίωσης των προγραμμάτων ΕΕΚ, η στοχευμένη χρηματοδότηση και συνεχής αξιολόγηση /επαναπροσδιορισμός προγραμμάτων ΕΕΚ και η υλοποίηση δράσεων / πρωτοβουλιών για την ενίσχυση του αντίκτυπου των προγραμμάτων εκπαίδευσης.

Διαβάστε επίσης

Αγρότες: Εισόδημα και δημογραφικό υπονομεύουν το μέλλον

Ανακάμπτει η πολυτέλεια στην Ευρώπη, οι προκλήσεις

Απορρίμματα: Πού σκοντάφτει η αναβάθμιση των μονάδων επεξεργασίας