Eurobank: Θετικές οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας

Ελληνική σημαία © EUROKINISSI/ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΛΛΙΑΡΑΣ

Η πορεία της ελληνικής οικονομίας αποτυπώνεται μέσα από δείκτες υψηλής συχνότητας, οι οποίοι παρέχουν μια σαφή εικόνα των βασικών μεταβλητών που την επηρεάζουν. Οι κυριότεροι δείκτες περιλαμβάνουν το οικονομικό κλίμα, τον δείκτη PMI μεταποίησης, την παραγωγή στη μεταποίηση, τον όγκο των πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο, το ποσοστό ανεργίας και την απασχόληση.

Κατά το εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2024, ο ετήσιος πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης στην Ελλάδα, δηλαδή η ετήσια μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ, ανήλθε στο 2,3%. Επιπλέον, στις 7 Μαρτίου 2025 αναμένεται η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του δ’ τριμήνου 2024 από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Σύμφωνα με το περιοδικό Focus Economics, η μέση εκτίμηση της αγοράς για τον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης του δ’ τριμήνου 2024 διαμορφώνεται στο 0,3% σε τριμηνιαία βάση και στο 2,1% σε ετήσια βάση.

Πιο αναλυτικά, όπως αναφέρεται στο δελτίο «7 ημέρες οικονομία» της Eurobank, τα δημοσιευμένα στοιχεία δείχνουν τα εξής: 1^ον, οι δείκτες οικονομικής συγκυρίας παρουσίασαν οριακή κάμψη το τελευταίο τρίμηνο του 2024, παραμένοντας ωστόσο σε ικανοποιητικά επίπεδα, ενώ στις αρχές του 2025 το οικονομικό κλίμα παρουσίασε βελτίωση (βλ. Σχήμα 1.1).

2^ον, η παραγωγή στη μεταποίηση «φρέναρε» το δ’ τρίμηνο 2024 (βλ. Σχήμα 1.2). Παρά ταύτα, με τη συνεισφορά των κλάδων των τροφίμων, των φαρμακευτικών, των μετάλλων, των ηλεκτρονικών και των ηλεκτρολογικών παρέμεινε σε σχετικά υψηλή αναπτυξιακή τροχιά για το σύνολο του έτους.

3^ον, η πτωτική τάση του δείκτη όγκου λιανικού εμπορίου, δηλαδή των πωλήσεων του εν λόγω κλάδου σε σταθερές τιμές, εμφάνισε επιβράδυνση. Θετική συνεισφορά είχαν τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (εν μέρει λόγω των ταξιδιωτών από το εξωτερικό που επιλέγουν τη βραχυχρόνια μίσθωση), τα καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων και τα φαρμακευτικά-καλλυντικά, ενώ αρνητική συνεισφορά είχαν τα πολυκαταστήματα, τα τρόφιμα-ποτά-καπνός, τα έπιπλα-ηλεκτρικά είδη-οικιακός εξοπλισμός και τα βιβλία-χαρτικά-λοιπά είδη.

4^ον, η ετήσια μείωση του ποσοστού ανεργίας συνεχίστηκε το δ’ τρίμηνο 2024 και ο ρυθμός αύξησης της απασχόλησης επιταχύνθηκε.

Βάσει των παραπάνω αποτελεσμάτων εξάγεται το συμπέρασμα ότι οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας στη βραχυχρόνια περίοδο παραμένουν σε γενικές γραμμές θετικές. Παράγοντες που αναμένεται να έχουν θετική συμβολή το 2025 είναι τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και η προβλεπόμενη μείωση των επιτοκίων. Σε ό,τι αφορά το εξωτερικό περιβάλλον υπάρχει αβεβαιότητα τόσο στο οικονομικό (πιθανοί εμπορικοί πόλεμοι) όσο και το γεωπολιτικό πεδίο (πόλεμος στην Ουκρανία και εξελίξεις στη Γάζα).

Δείκτης οικονομικού κλίματος

Ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα στην αρχή του νέου έτους, ξεπερνώντας κατά πολύ τον μακροχρόνιο μέσο όρο του (100 μονάδες) και υπεραποδίδοντας έναντι της Ευρωζώνης (βλ. Σχήμα 2.1). Συγκεκριμένα, τον Ιαν-25 διαμορφώθηκε στις 108,6 μονάδες (95,3 στην Ευρωζώνη), επίπεδο που αντιστοιχεί σε υψηλό 4 μηνών, σημειώνοντας βελτίωση σε σύγκριση με τον Δεκ-24 και τον Ιαν-24 κατά 2,2 και 1,6 μονάδες αντίστοιχα. Ο δείκτης εμπιστοσύνης στη βιομηχανία πρωταγωνίστησε στην ενίσχυση του δείκτη οικονομικού κλίματος, ενώ οι αντίστοιχοι δείκτες στις υπηρεσίες και τις κατασκευές παρέμειναν σε σχετικά υψηλά επίπεδα.

Ο δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτή διατηρήθηκε σε έντονα αρνητικά επίπεδα -περισσότερες αρνητικές απαντήσεις απ’ ό,τι θετικές- και ο αντίστοιχος δείκτης στο λιανικό εμπόριο κατέγραψε απότομη μείωση. Τα εν λόγω αποτελέσματα αντανακλούν την ανθεκτικότητα της ελληνικής βιομηχανίας στις διαταραχές των τελευταίων ετών, την παραμονή θετικών προσδοκιών στις υπηρεσίες (σε μικρότερο βαθμό και με έντονες διακυμάνσεις στις κατασκευές), την κάμψη στο λιανικό εμπόριο και τη διατήρηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης σε αρνητικό έδαφος.

Δείκτης υπευθύνων προμηθειών PMI μεταποίησης

Πέραν του δείκτη οικονομικού κλίματος του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) και ο δείκτης υπευθύνων προμηθειών PMI μεταποίησης της S&P Global εκπέμπει σε έναν βαθμό θετικά μηνύματα για τη βραχυχρόνια πορεία της ελληνικής οικονομίας. Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 2.2, ο Δείκτης PMI μεταποίησης διατηρήθηκε άνω του ορίου των 50 μονάδων, ορίου που διαχωρίζει τη βελτίωση από τη χειροτέρευση των λειτουργικών συνθηκών στον τομέα της μεταποίησης, για 24^ο μήνα στη σειρά, ήτοι για δύο συναπτά έτη. Συγκεκριμένα, τον Ιαν-25 διαμορφώθηκε στις 52,8 μονάδες, υπεραποδίδοντας έναντι της Ευρωζώνης (46,6 μονάδες), παρουσιάζοντας ωστόσο κάμψη σε σχέση με τον Δεκ-24 και τον Ιαν-24 κατά -0,4 και -1,9 μονάδες αντίστοιχα. Σύμφωνα με το δελτίο τύπου της S&P Global, η βελτίωση των λειτουργικών συνθηκών στον τομέα της μεταποίησης προήλθε από την άνοδο της παραγωγής, των νέων παραγγελιών και της απασχόλησης των εταιρειών που συμμετείχαν στην έρευνα. Επιπρόσθετα, οι κατασκευαστές ανέφεραν βελτίωση των προσδοκιών, παρά τους κινδύνους που δημιουργεί η αστάθεια στις αλυσίδες εφοδιασμού.

Δείκτης παραγωγής στη μεταποίηση

Ο δείκτης παραγωγής στη μεταποίηση ανέκαμψε ισχυρά τον Δεκ-24 σημειώνοντας μηνιαίο και ετήσιο ρυθμό μεταβολής της τάξης του 5,9% και 3,5% αντίστοιχα (βλ. Σχήμα 3.1). Ωστόσο, για το σύνολο του δ’ τριμήνου 2024, λόγω της κάμψης που είχε σημειώσει τους προηγούμενους μήνες, παρουσίασε οριακή πτώση τόσο σε τριμηνιαία όσο και σε ετήσια βάση. Εξάγεται το συμπέρασμα ότι ο δείκτης παραγωγής μεταποίησης «φρέναρε» το δ’ τρίμηνο 2024 (το ίδιο ισχύει και για το σύνολο της βιομηχανίας).

Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά την πανδημία η αύξηση της παραγωγής στη μεταποίηση είναι εντυπωσιακή, με τον σχετικό δείκτη, μετά από μια σχετικά ήπια κάμψη το 2020 (-1,4%), να ενισχύεται κατά 8,9% το 2021, 4,5% το 2022, 4,3% το 2023 και 3,8% το 2024. Οι κλάδοι των τροφίμων, των φαρμακευτικών, των μετάλλων, των ηλεκτρονικών και του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού είχαν υψηλή συνεισφορά σε αυτό το αποτέλεσμα.

Δείκτης όγκου λιανικού εμπορίου

Ο δείκτης όγκου λιανικού εμπορίου, ένα μέτρο της αξίας των πωλήσεων του εν λόγω κλάδου σε σταθερές τιμές, ενισχύθηκε τον Νοε-24 κατά 2,3% και 0,9% σε μηνιαία και σε ετήσια βάση αντίστοιχα, ανακτώντας τις απώλειες του προηγούμενου μήνα. Τα στοιχεία του 11μηνου δείχνουν αποκλιμάκωση της τάσης μείωσης του δείκτη όγκου λιανικού εμπορίου (βλ. Σχήμα 3.2). Αναλυτικά, την περίοδο Ιαν-Νοε-24, ο όγκος των πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο κατέγραψε μείωση -1,2% από -3,6% το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους. Τα αντίστοιχα αποτελέσματα στις επί μέρους κατηγορίες καταστημάτων δεν ήταν ομοιόμορφα. Θετικά ξεχώρισαν τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων, τα καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων και τα φαρμακευτικά-καλλυντικά καταγράφοντας αυξήσεις στον όγκο των πωλήσεών τους της τάξης του 3,0%, 1,0% και 6,6% αντίστοιχα το 11μηνο Ιαν-Νοε-24, ενώ αρνητικά ξεχώρισαν τα πολυκαταστήματα, τα τρόφιμα-ποτά-καπνός, τα έπιπλα-ηλεκτρικά είδη-οικιακός εξοπλισμός και τα βιβλία-χαρτικά-λοιπά είδη σημειώνοντας μειώσεις στον όγκο των πωλήσεών τους της τάξης του -3,3%, -6,8%, -9,6% και -2,9% αντίστοιχα το 11μηνο Ιαν-Νοε-24.

Ποσοστό ανεργίας και απασχόληση

Το εποχικά διορθωμένο ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο 9,6% του εργατικού δυναμικού το δ’ τρίμηνο 2024, από 9,5% το γ’ τρίμηνο 2024 και 10,8% το δ’ τρίμηνο 2023 (βλ. Σχήμα 4.1). Η μείωση του ποσοστού ανεργίας σε ετήσια βάση συνοδεύτηκε από επιτάχυνση του ετήσιου ρυθμού αύξησης της απασχόλησης στο 2,0%, από 1,7% το προηγούμενο τρίμηνο (βλ. Σχήμα 4.2).