Καφές: Ανατιμήσεις κατά κύματα στο ράφι και στο χέρι

Κατά κύματα περνούν στα ράφια των σούπερ μάρκετ αλλά και στις αλυσίδες και τα ανεξάρτητα καταστήματα εστίασης οι αυξήσεις στις τιμές του καφέ. Στο λιανεμπόριο είναι σε εξέλιξη η αναπροσαρμογή των τιμών, με αυξήσεις από 10% μέχρι 30%, ανάλογα με τον τύπο καφέ και το κατάστημα, ενώ στην εστίαση οι ανατιμήσεις που παρατηρήθηκαν τον τελευταίο χρόνο -από 10 μέχρι 50 λεπτά-, από αποσπασματικές, τείνουν να γίνουν οριζόντια τάση στην αγορά.

Οι επιχειρήσεις, όπως αναφέρουν στο powergame.gr παράγοντες της αγοράς, εξάντλησαν τις αντοχές τους και δεν είναι σε θέση να απορροφήσουν στον ίδιο βαθμό το επιπλέον κόστος. Το γαϊτανάκι των ανατιμήσεων αρχίζει από τις διεθνείς τιμές, που βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 50 ετών. Οι προμηθευτές, από πολυεθνικές μέχρι μικρομεσαίες ελληνικές βιοτεχνίες, αγοράζουν πιο ακριβά τον καφέ, την ώρα που έχουν συσσωρεύσει υποχρεώσεις λόγω της πληθωριστικής κρίσης. Όπως τονίζουν, αν συνυπολογιστεί το βάρος του ΕΦΚ στον καφέ και τα αυξημένα κρούσματα φοροδιαφυγής και παράνομων εισαγωγών, που ευνοούνται από τη μεγάλη διαφορά στην αξία κάθε κιλού καφέ μεταξύ όμορων χωρών, προκύπτουν και θέματα ανταγωνισμού. Οπότε ο συνδυασμός των παραπάνω και οι διαταραχές στη διεθνή αγορά που προοιωνίζεται η εμπορική πολιτική των ΗΠΑ σήμαναν συναγερμό.

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Καφέ (ΕΕΚ), Τάσος Γιάγκογλου (Καφές Γιάγκογλου), σημειώνει στο powergame.gr ότι οι αυξήσεις των τιμών του καφέ ξεπερνούν τον τελευταίο χρόνο το 80%-90% και στις δύο ποικιλίες, Arabica και Robusta. Οι εταιρείες του κλάδου εξάντλησαν τις δυνατότητες που είχαν να απορροφούν αυτές τις ανατιμήσεις και από τα τέλη του 2024-αρχές του 2025 ανακοίνωσαν ανατιμήσεις στους πελάτες τους. Είναι η πρώτη ανατίμηση από τα τέλη του 2022, τονίζει. Περνάει κατά κύματα στην αγορά -ανάλογα με το πότε έγινε η γνωστοποίηση από κάθε εταιρεία στους πελάτες της- και αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του μήνα.

Ένας ανάλογος κύκλος ανοίγει με τις αλυσίδες καφέ, που έχουν αρχίσει να κάνουν νέες παραγγελίες και προμηθεύονται καφέ σε υψηλότερες τιμές. Αυτές οι ανατιμήσεις σε έναν μικρό βαθμό αναμένεται να περάσουν στον καταναλωτή. Βέβαια, η διαφορά στην τσέπη του καταναλωτή θα φανεί κυρίως με τα προϊόντα καφέ που θα προμηθεύεται από τα σούπερ μάρκετ και όχι τόσο από τον καφέ στους χώρους εστίασης και on the go.

Εξάλλου, μεγάλες αλυσίδες, όπως Γρηγόρης, Mikel, Coffee Island, αναπροσάρμοσαν ήδη πέρυσι τις τιμές, ενώ τον ανταγωνισμό ακολούθησαν τα σήματα της Vivartia (Everest, Flocafe, Goody’s κ.ά.), με οριακές αυξήσεις τον Αύγουστο στον καφέ take away και delivery, αντισταθμίζοντας την επιβάρυνση με το πρόγραμμα loyalty, που επιστρέφει αξία στον καταναλωτή. Κι ενώ οι μεγάλες αλυσίδες περιορίζονται σε ανατιμήσεις της τάξης των 10 με 20 λεπτών, σε ορισμένα μεμονωμένα καταστήματα εστίασης οι αυξήσεις έφταναν στα 50 λεπτά ή και υψηλότερα. Σε γενικές γραμμές, οι μικρότερες επιχειρήσεις έχουν πιο λίγες αντοχές να απορροφήσουν το επιπλέον κόστος και αναγκάζονται να μετακυλήσουν μέρος των αυξήσεων που οι ίδιες λαμβάνουν από προμηθευτές και παρόχους υπηρεσιών στον καταναλωτή.

Ανεβαίνει το λειτουργικό κόστος για τις αλυσίδες εστίασης

Όπως αναφέρει στο powergame.gr ο Γιάννης Λιάρος, διευθυντής της Ένωσης Επιχειρήσεων Οργανωμένης Εστίασης (ΕΠΟΕΣ), ακόμη και οι πιο ανθεκτικές επιχειρήσεις εστίασης φτάνουν πλέον να εξαντλήσουν τις δυνατότητες απορρόφησης των απανωτών αυξήσεων του λειτουργικού κόστους. Εξηγεί ότι η αύξηση του κόστους του καφέ και ορισμένων άλλων πρώτων υλών έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά από παράγοντες κόστους που επιβαρύνουν τις επιχειρήσεις καφεστίασης, όπως το μισθολογικό κόστος, τα ενοίκια και η ενέργεια. Προσθέτει ενδεικτικά ότι το κόστος της ενέργειας μπορεί να έχει υποχωρήσει από τα ιστορικά υψηλά του 2022, αλλά εξακολουθεί να είναι πάνω από τα προ κρίσης επίπεδα.

Επίσης, επαγγελματίες της εστίασης επισημαίνουν ότι ακόμη και το πλαφόν στα ενοίκια δεν έχει λειτουργήσει αποτρεπτικά για πολλούς ιδιοκτήτες ακινήτων, που βρίσκουν τρόπους να παρακάμψουν το μέτρο με νέα συμβόλαια (το 2025 οι αυξήσεις στα επαγγελματικά μισθώματα απαγορεύεται να υπερβούν το 3% συγκριτικά με τα μισθώματα του 2024).

Aν και στην ΕΠΟΕΣ, θεσμικά, δεν γίνονται συζητήσεις περί τιμών, καθώς η τιμολογιακή πολιτική είναι θέμα της κάθε αλυσίδας ξεχωριστά, το θέμα της αύξησης του κόστους της πρώτης ύλης είναι στο επίκεντρο.

Σε πολλές επιχειρήσεις, όπου η βασική δραστηριότητα είναι οι υπηρεσίες καφεστίασης, το επιπλέον κόστος στον καφέ το τελευταίο εξάμηνο είναι πάνω από 30%-35%, ανάλογα με την αλυσίδα, τις συμφωνίες που έχει κάνει με προμηθευτές και τα αποθέματα που διαθέτει. Ξεπερνά δε το 50% τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, από την έναρξη του ράλι στις διεθνείς τιμές του καφέ.

Το ειδικό βάρος του ΦΠΑ στον καφέ εν μέσω κρίσης

Ο κλάδος της εστίασης επιμένει στη μείωση του ΦΠΑ, παρά τη σθεναρή αντίσταση της κυβέρνησης, ειδικά στην παρούσα συγκυρία. Το ενδιαφέρον εστιάζεται σε πρώτη φάση στην ένταξη και του σερβιριζόμενου καφέ στο 13%, κάτι που έχουν ζητήσει επισήμως φορείς της εστίασης, συμπεριλαμβανομένης της ΕΠΟΕΣ. Υπενθυμίζεται ότι από 1.7.2024 ο μειωμένος συντελεστής 13% παρέμεινε μόνο στην παράδοση καφέ «πακέτο» (take away), όπως και στα μη αλκοολούχα ποτά, χυμούς, ροφήματα, ενώ ο σερβιριζόμενος πέρασε στον αυξημένο ΦΠΑ 24%.

Το θέμα του ΦΠΑ δύο ταχυτήτων γίνεται επίκαιρο σήμερα, που οι τιμές της πρώτης ύλης του καφέ έχουν εκτοξευθεί, αναδύοντας μια νέα κρίση για τον κλάδο.

Τροχοπέδη ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης για τους προμηθευτές καφέ

Από την πλευρά των εταιρειών καφέ το αγκάθι είναι ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στον καφέ. Όπως αναφέρει ο κ. Γιάγκογλου, εάν δεν υπήρχε ο ΕΦΚ, οι επιχειρήσεις θα ήταν πιο ευέλικτες να διαχειριστούν τις ανατιμήσεις στην πρώτη ύλη του καφέ. Ακόμη και «μερική κατάργηση», όπως σημειώνει, θα είχε αποτέλεσμα, δεδομένου ότι επιβαρύνει το τελικό προϊόν τουλάχιστον 20%. Υπενθυμίζεται ότι για κάθε κιλό ακατέργαστου καφέ ο ΕΦΚ είναι 2 ευρώ. Στον εισαγόμενο έτοιμο συσκευασμένο καφέ είναι 3 ευρώ και στον στιγμιαίο 4 ευρώ ανά κιλό. Πρόκειται για σημαντική επιβάρυνση, σύμφωνα με τον κ. Γιάγκογλου, που εξηγεί ότι δυσχεραίνει τη ρευστότητα των επιχειρήσεων, νοθεύει τον ανταγωνισμό με άλλες χώρες κι επιπλέον ενθαρρύνει φαινόμενα λαθρεμπορίας και εισαγωγής παραποιημένων προϊόντων στη χώρα.

Χωρίς αυτά τα κόστη πιθανόν δεν θα είχαμε τις σημερινές ανατιμήσεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ.

Εν τω μεταξύ, επικρατεί προβληματισμός στους κόλπους της αγοράς για το ενδεχόμενο οι αυξήσεις τιμών να επηρεάσουν την κατανάλωση. Εξάλλου, η ακρίβεια έχει ήδη επηρεάσει τις καταναλωτικές τάσεις. Πολλοί εργαζόμενοι που έπαιρναν καφέ στο χέρι στον δρόμο για τη δουλειά κι έναν δεύτερο delivery από το γραφείο, κάνουν δεύτερες σκέψεις ή έχουν κόψει τη μία συνήθεια.

Ποια είναι η αγορά και πότε θα πέσουν οι τιμές του καφέ

Σημειώνεται ότι η ετήσια κατανάλωση καφέ υπολογίζεται σε 4 δισ. ευρώ, από τα οποία 400-500 εκατ. ευρώ αντιστοιχούν στην αξία της εντός σπιτιού κατανάλωσης και περίπου 3,5 δισ. ευρώ στη ho.re.ca.

Η δαπάνη του καφέ είναι ανελαστική και έρευνες της Ελληνικής Ένωσης Καφέ έχουν δείξει ότι η συνήθεια του καφέ δύσκολα κόβεται. Μένει, ωστόσο, να φανεί πώς θα επηρεάσει την κατανάλωση το τσουνάμι ανατιμήσεων.

Ο κ. Γιαγκογλου παρακολουθεί τις εξελίξεις στη διεθνή αγορά και δεν φαίνεται να ανησυχεί τόσο για τους δασμούς που επιβάλλονται από τις ΗΠΑ σε χώρες που παράγουν καφέ, όσο για την αύξηση της κατανάλωσης σε χώρες που μέχρι πρότινος δεν κατανάλωναν καφέ, όπως η Κίνα, σε συνδυασμό με τη μειωμένη συγκομιδή στις χώρες που παράγουν καφέ λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Αυτό το ελλειμματικό ισοζύγιο των τελευταίων ετών είναι που συντηρεί το ράλι των τιμών.

Διαβάστε επίσης

Βαριά πρόστιμα για όσους δεν δηλώσουν τα εισοδήματα από βραχυχρόνιες μισθώσεις

HotelBrain: Το νέο deal επισφραγίζει τη δυναμική ανάπτυξη σε Ελλάδα και Κύπρο

“Τσιμπάνε” οι τιμές των υγρών καυσίμων

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!