Ελαιόλαδο: Η πτώση των τιμών παραγωγού και η τιμή στο ράφι

Επιβεβαιώνονται οι προβλέψεις για πτώση των τιμών στην παγκόσμια αγορά ελαιόλαδου, αλλά στην τοπική αγορά -προς το παρόν- η τάση αυτή αποτυπώνεται κυρίως στην τσέπη των παραγωγών, όπου οι τιμές κινούνται περίπου 50% χαμηλότερα από πέρυσι.

Μέχρι να φτάσει το προϊόν στο ράφι, από τη μεταποίηση μέχρι το χονδρεμπόριο και την προμήθεια των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, εξανεμίζεται η διαφορά. Σύμφωνα δε με τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό, το ελαιόλαδο είχε αρνητική συνεισφορά στον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή τον Δεκέμβριο του 2024, με πτώση της τιμής κατά 2,2% συγκριτικά με τον προηγούμενο μήνα, ενώ σε σχέση με έναν χρόνο πριν η κατηγορία έλαια και λίπη εμφανίζει πτώση 1%. Υπενθυμίζεται ότι τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ πέρυσι τον Μάρτιο έδειχναν ανατίμηση πάνω από 67% σ’ έναν χρόνο.

Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις από τον πρωτογενή τομέα, οι τιμές παραγωγού υποχωρούν σήμερα μέχρι τα 4,5 ευρώ, από 8 ευρώ-8,5 ευρώ πριν από έναν χρόνο. Επίσης, η τιμή στο ράφι κινείται πάνω από τα 12-13 ευρώ το λίτρο, με εξαίρεση κάποια προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας με λίγο χαμηλότερη τιμή. Σημειώνεται ότι δεν πρόκειται για φετινό λάδι. Το προϊόν τυποποιήθηκε πέρυσι και πιθανόν παλαιότερα, ενώ αξίζει να αναφερθεί ότι με τιμή παραγωγού στα 5 ευρώ η τιμή του ελαιόλαδου στο ράφι διαμορφώθηκε σε τριπλάσια επίπεδα, ήτοι από 15 ευρώ πριν έναν χρόνο. Επίσης, είχε προηγηθεί το 2023 αύξηση της δαπάνης των καταναλωτών για ελαιόλαδο κατά 28% έναντι του 2022, σύμφωνα με στοιχεία μελέτης του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).

Σημειώνεται ότι ως αποτέλεσμα του πληθωρισμού, που επηρέασε την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών την περίοδο 2023/2024, περιορίστηκε η κατανάλωση ελαιόλαδου περίπου 6%, καθώς οι καταναλωτές στράφηκαν σε πιο οικονομικά προϊόντα, όπως ηλιέλαια και σπορέλαια.

Ελαιόλαδο: Οι 5 συναλλαγές με τους μεσάζοντες 

Όσον αφορά την επιβάρυνση της τελικής τιμής, υπάρχουν πολλοί μεσάζοντες από τη στιγμή που φεύγει η πρώτη ύλη από τον παραγωγό μέχρι να φτάσει το τελικό προϊόν στο λιανεμπόριο. Ο Μύρων Χιλετζάκης, πρόεδρος των Μικρών Συνεταιρισμών της Ε.Θ.Ε.Α.Σ., σημειώνει στο powergame.gr τουλάχιστον πέντε εμπορικές πράξεις σε αυτήν τη διαδρομή, μεταξύ:

1. παραγωγού και ελαιουργείου,
2. ελαιουργείου και έμπορα,
3. έμπορα και τυποποιητή/βιομηχανίας,
4. βιομηχανίας και σούπερ μάρκετ, καθώς και
5. σούπερ μάρκετ και καταναλωτή.

Σημειώνεται ότι η πιο χαμηλής αξίας εμπορική πράξη είναι μεταξύ παραγωγού και ελαιουργού και ως εκ τούτου μεγαλύτερη ευθύνη για την τριπλάσια τιμή που φτάνει στο ράφι επωμίζονται οι επόμενοι κρίκοι στην αλυσίδα, για τον έλεγχο των οποίων έχει ευθύνη το υπουργείο Ανάπτυξης.

Γιατί πέφτουν οι τιμές παραγωγού ελαιόλαδου

Όσον αφορά την πτώση των τιμών για τον παραγωγό, κατά την τρέχουσα εμπορική περίοδο, οι λόγοι που αναφέρονται από αναλυτές είναι αφενός ο μεγαλύτερος όγκος παραγωγής και αφετέρου η μείωση του κόστους των λιπασμάτων. Ωστόσο, στην Ελλάδα το κόστος παραγωγού δεν έχει επηρεαστεί θετικά, καθώς το όποιο όφελος αντισταθμίζεται από την ακριβή ενέργεια και τις αυξημένες δαπάνες για εργατικά χέρια. Όπως σημειώνει ο κ. Χιλετζάκης, «το μεροκάματο του εργάτη έχει φτάσει στα 80 ευρώ από 50 ευρώ πέρυσι». Επιπλέον, η κλιματική κρίση έχει εξαναγκάσει τους ελαιοπαραγωγούς σε έξτρα καλλιεργητικές φροντίδες, κάτι που συνεπάγεται επιπλέον κόστος. Οπότε, με αυτά τα δεδομένα, τιμή παραγωγού κάτω από τα 5 ευρώ το κιλό εγείρει κινδύνους για τη βιωσιμότητα του παραγωγικού κλάδου.

Προβλέψεις για αύξηση τιμών στο ελαιόλαδο στο τέλος της σεζόν

Πάντως, για την εξέλιξη της τρέχουσας εμπορικής περιόδου -που ολοκληρώνεται παραδοσιακά τέλος Φεβρουαρίου- αναμένεται αύξηση της τιμής για τον παραγωγό, καθώς, όπως σημειώνει σχετικά ο κ. Χιλετζάκης, αποθέματα δεν υπάρχουν στην ΕΕ. Από την άλλη μεριά, αυτό σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να αναμένεται σημαντική αποκλιμάκωση των τιμών στο ράφι, κάτι που θα πρέπει να παρακολουθεί το ΥΠΑΝ.

Εν τω μεταξύ, οι τιμές εξαγωγών για το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο ποικίλλουν, από περίπου 5,8 ευρώ το κιλό με προορισμό την Ιταλία μέχρι πάνω από 8 ευρώ για εξαγωγές σε Ελβετία, Πολωνία, Τσεχία κ.λπ. Οι τιμές διαφοροποιούνται για ανταγωνίστριες ελαιοπαραγωγικές χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, αλλά θα πρέπει να ληφθούν υπόψη ιδιαιτερότητες, όπως π.χ. οι ελληνικές εξαγωγές χύμα προϊόντος προς την Ιταλία όταν το ιταλικό προϊόν εξάγεται τυποποιημένο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υπεραξία που επιστρέφει στη χώρα.

Ο όγκος παραγωγής, οι εξαγωγές ελαιόλαδου και η ανερχόμενη Τουρκία

Σημειώνεται ότι οι εισαγωγές εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου στην ΕΕ κατά την προηγούμενη σεζόν αυξήθηκαν περίπου 11% σε όγκο και 67% σε αξία, λόγω της αυξημένης μέσης τιμής εισαγωγής. Σύμφωνα με τις αρχικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η παραγωγή ελαιόλαδου στην Ελλάδα εκτιμάται φέτος γύρω στους 250.000 τόνους και σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις παραγωγικών φορέων υπολογίζεται σε 200.000 τόνους, από περίπου 175.000 πέρυσι. Υπολογίζεται αύξηση πάνω από 40%, έναντι πτώσης κατά την προηγούμενη σεζόν περίπου 49%. Οι αντίστοιχες προβλέψεις για την Ισπανία αφορούν όγκο παραγωγής 1.290.000 τόνους, με αύξηση πάνω από 50%, και για την Ιταλία 225.000 τόνους, με πτώση περίπου 30%.

Εν τω μεταξύ, έχει ενδιαφέρον ότι η Τουρκία αναμένει αυξημένη ελαιοπαραγωγή φέτος της τάξης των 475.000 τόνων, ήτοι ποσότητα πάνω από την παραγωγή Ελλάδας και Ιταλίας μαζί. Ως αποτέλεσμα, η εισαγωγή τούρκικου ελαιόλαδου στην Ευρώπη αναδεικνύει έναν επιπλέον κίνδυνο για τις τιμές, ενώ οι παραγωγοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις στην εγχώρια οικονομία και τον ανταγωνισμό στην τοπική αγορά από τις εισαγωγές ελαιόλαδου από τρίτες χώρες.

Διαβάστε επίσης

Η μόδα πάει… για καφέ: Οι επενδύσεις μεγάλων οίκων και η “σφήνα” Zara

ΟΛΘ: Τι κρύβεται πίσω από τη δημόσια πρόταση των Ντρέιφους

Goldman Sachs για ΔΕΗ: Αυξάνει την τιμή στόχο στα 15,5 ευρώ

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!