THEPOWERGAME
Η καταναλωτική κίνηση αυξήθηκε στο τέλος Δεκεμβρίου, ειδικά μετά την καταβολή του Δώρου Χριστουγέννων στον ιδιωτικό τομέα, αλλά δεν φαίνεται να κλείνει η πληγή που αφήνει στο λιανεμπόριο η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος λόγω πληθωρισμού. Στο τέλος του 2024 παραμένει το χάσμα εισοδημάτων και διαθέσιμων προς κατανάλωση πόρων από τα νοικοκυριά, με αποτέλεσμα να μεταφέρονται στο 2025 οι προσδοκίες των επιχειρηματιών για διαχείριση αυτού του χάσματος. Προς αυτήν την κατεύθυνση, θεωρούν ότι η αύξηση των μισθών και οι φοροελαφρύνσεις για μερίδα πολιτών -από τη νέα χρονιά- μπορούν να συνεισφέρουν εάν συνδυαστούν με επιβράβευση των συνεπών επιχειρήσεων και στοχευμένες διαρθρωτικές παρεμβάσεις.
Σημειώνεται ότι η αγορά του λιανεμπορίου, με εξαίρεση τα τρόφιμα, έδειξε σημεία ανάκαμψης τις τελευταίες εβδομάδες. Μέχρι 17-18 Δεκεμβρίου οι καταναλωτές ήταν εξαιρετικά συγκρατημένοι ενώ προς το τέλος του μήνα η τάση αντιστράφηκε. Παρ’ όλα αυτά, τα μηνύματα από τον εμπορικό κόσμο στο σύνολο της επικράτειας είναι συγκεχυμένα, με αποτέλεσμα να μη διακινδυνεύει κάποια πρόβλεψη ο Σταύρος Καφούνης, νεοεκλεγής πρόεδρος στην Εθνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) και πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών (ΕΣΑ). Όπως αναφέρει στο powergame.gr, οι επιχειρηματίες είναι επηρεασμένοι από τα αυξημένα λειτουργικά έξοδα. Κατά την άποψή του είναι ζητούμενο εάν μπορούν να καλυφθούν αυτές οι υποχρεώσεις, ακόμη και με την υπόθεση της αύξησης του τζίρου.
Παράλληλα, θεωρεί ότι μένει πολλή δουλειά να γίνει ακόμη για να κλείσει το χάσμα εισοδημάτων και αγοραστικής δύναμης. Όμως, καθώς ο πληθωρισμός εξορθολογίζεται και δεδομένων των αυξήσεων μισθών και των φοροελαφρύνσεων που προβλέπονται για το 2025, εκτιμά ότι θα καλυφθεί μεγάλο μέρος αυτού του κενού. Θέτει ωστόσο ως προϋπόθεση να μην υπάρξουν δυσμενείς απρόοπτες εξελίξεις όπως π.χ. περαιτέρω ένταση στη Μέση Ανατολή, με χαρακτηριστική τη διαταραχή στη διώρυγα του Σουέζ που έχει επιπτώσεις στα ναύλα και το μεταφορικό κόστος. Τέτοιες εξελίξεις μπορεί να μην έχουν άμεσο ενδιαφέρον για τους καταναλωτές αλλά επηρεάζουν σημαντικά τη λειτουργία της αγοράς.
Τι μπορεί να κάνει η κυβέρνηση
Η βασική υπόθεση που μπαίνει στο τραπέζι από παράγοντες της αγοράς είναι η τιθάσευση του πληθωρισμού και οι αυξήσεις μισθών. Έπειτα τίθενται τα προαπαιτούμενα ώστε το λιανεμπόριο και ειδικά οι συνεπείς επιχειρηματίες -μετά και την πλήρη διασύνδεσή τους με τα συστήματα των φορολογικών αρχών, εξέλιξη που σηματοδοτεί ένα περιβάλλον πλήρους διαφάνειας- να λειτουργήσουν με λιγότερο «στρες» το 2025. Σύμφωνα με τον κ. Καφούνη, που παρουσίασε την ατζέντα της ΕΣΕΕ σε πρόσφατες συναντήσεις που είχε με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη και την υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκη Κεραμέως, τα παραπάνω προαπαιτούμενα ιεραρχούνται ως εξής:
- Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος και για τα νομικά πρόσωπα.
- Μείωση των εργοδοτικών εισφορών για τις επιχειρήσεις που αποδίδουν φόρους και έχουν υιοθετήσει την ψηφιακή κάρτα εργασίας.
- Επιβράβευση, με προσαύξηση της έκπτωσης φόρου εισοδήματος στο 10% (αντί 4%) στις διασυνδεδεμένες επιχειρήσεις για έγκαιρη υποβολή φορολογικής δήλωσης και ταυτόχρονη εφάπαξ αποπληρωμή φόρου, που θα οδηγήσει και σε μείωση του φορολογικού συντελεστή του Φόρου Εισοδήματος Νομικών Προσώπων από το 22% στο 20%, λόγω αυξημένης εισπραξιμότητας.
Από τη μεριά του ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς ΕΒΕΠ, Βασίλης Κορκίδης, ερωτηθείς σχετικά από το powergame.gr σημειώνει ότι το 2025 προτεραιότητες για την αγορά είναι:
- Η διεύρυνση της περιμέτρου χρηματοδότησης από την πλευρά των τραπεζών σε περισσότερες επιχειρήσεις και με επιτόκια ανταγωνιστικά συγκριτικά τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
- Η μείωση των άμεσων φόρων των επιχειρήσεων.
- Η επιβράβευση των επιχειρήσεων που είναι συνεπείς, με φορολογικά κίνητρα.
Όπως εξηγεί, δεδομένου ότι για τα φυσικά πρόσωπα προβλέπονται ήδη για το 2025 μειώσεις φόρων και φοροελαφρύνσεις για συγκεκριμένες κατηγορίες φορολογούμενων, η επιβράβευση των επιχειρήσεων με μια μείωση του φορολογικού συντελεστή από 22% σε 20%, εκτιμάται ότι θα συνεισφέρει στη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς. Ο κ. Κορκίδης τονίζει ότι ο επιχειρηματίας ή ο ελεύθερος επαγγελματίας φορολογείται διπλά, μία φορά στην πηγή που είναι η επιχείρησή του και άλλη μία φορά ως φυσικό πρόσωπο, κάτι που πρέπει να συνυπολογιστεί στη χάραξη πολιτικής.
Πώς κλείνει το 2024, μια χρονιά προκλήσεων για το λιανεμπόριο
Αναφορικά με το ταμείο που κάνουν οι επιχειρήσεις στο τέλος του έτους, τα μηνύματα είναι συγκεχυμένα. Καθώς οι καταναλωτές επιλέγουν αγορές μη αναγκαίων αγαθών με βάση την τιμή, αναμένουν πλέον τις χειμερινές εκπτώσεις από 13 Ιανουαρίου μέχρι τέλος Φεβρουαρίου. Τις τελευταίες εβδομάδες του έτους η εμπορική κίνηση κατευθύνθηκε κυρίως σε προμήθειες για το τραπέζι των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, ενώ οι δαπάνες για αγορές δώρων ήταν συνετές.
Τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν αύξηση τζίρου στο λιανεμπόριο, η οποία στο 11μηνο Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2024 διαμορφώθηκε στο 7,9%. Ωστόσο, δεν αντικατοπτρίζει τις επιδόσεις όλων των επιχειρήσεων στο εμπόριο, με ενδεικτικό το γεγονός ότι στα μικρά καταστήματα η αύξηση υπολογίζεται σε 3,9%. Μεσοσταθμικά η αύξηση κυμαίνεται στο 6%, από το οποίο 3% είναι πληθωριστικό, όπως εξηγεί στο powergame.gr ο Βασίλης Κορκίδης.
«Παρατηρήσαμε ότι η αύξηση του εισοδήματος των καταναλωτών δεν μεταφράστηκε σε αύξηση του διαθέσιμου προς κατανάλωση εισοδήματος, καθώς σε μεγάλο βαθμό τα έσοδα κατευθύνονται σε είδη πρώτης ανάγκης, λογαριασμούς ενέργειας, κόστος στέγασης και άλλες υποχρεώσεις» σημειώνει. Ως αποτέλεσμα, ορισμένοι κλάδοι του λιανεμπορίου όπως π.χ. έπιπλα, είδη σπιτιού, εμφανίζουν χαμηλότερους τζίρους, ενώ άλλοι κλάδοι όπως π.χ. ένδυσης και υπόδησης επηρεάζονται από τη συγκέντρωση της ζήτησης σε μεγάλες αλυσίδες και πολυκαταστήματα.
Το χάσμα αναγκών και διαθέσιμου εισοδήματος
Ενώ βελτιώνεται η οικονομική κατάσταση αυτό δεν αποτυπώνεται στην πραγματική οικονομία. Πρακτικά, το ΑΕΠ αυξάνεται αλλά αυτό δεν γίνεται αντιληπτό στην καθημερινότητα και την τσέπη του καταναλωτή. Το χάσμα αναγκών και διαθέσιμου εισοδήματος δεν καλύφθηκε το 2024 και αποτελεί στόχο της αγοράς για το 2025.
Σ’ έναν βαθμό αναμένεται να βοηθήσει η μείωση των φόρων αλλά χρειάζονται και άλλες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και βελτιώσεις για να καλυφθεί το χάσμα. Ο κ. Κορκίδης εύχεται το 2025 η αύξηση του εισοδήματος στον ιδιωτικό τομέα να αντιστοιχεί στην αύξηση και του διαθέσιμου εισοδήματος προς κατανάλωση, που ως γνωστόν έχει ποσοστό συμμετοχής 70% στο ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΒΕΠ, ο πήχης των 4 δισ. ευρώ τζίρου για τον Δεκέμβριο ξεπεράστηκε και αναμένεται η επιβεβαίωση της αύξησης από τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Η κίνηση στην αγορά χαρακτηρίζεται ικανοποιητική, με την καταβολή του αυξημένου δώρου Χριστουγέννων σε 4 εκατ. μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, περίπου 1,2 δισ. ευρώ, να δίνει τον τόνο. Σημειώνεται ότι η χριστουγεννιάτικη αγορά, με μερίδιο 25% στον κύκλο εργασιών πολλών κλάδων και επιχειρήσεων στο λιανεμπόριο, είναι καθοριστική για το ταμείο στο τέλος της χρονιάς.
Σύμφωνα με τον κ. Κορκίδη, η αγορά κινήθηκε με πολλές ταχύτητες με πιο χαρακτηριστικές την αύξηση περίπου 8% του τζίρου για αλυσίδες, πολυκαταστήματα, υπερκαταστήματα και εμπορικά κέντρα και την αύξηση περίπου 4% για μεμονωμένα μικρότερα καταστήματα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΒΕΠ, το 60% της αγοραστικής κίνησης καταγράφεται πριν από τα Χριστούγεννα και το 40% πριν από την Πρωτοχρονιά. Στις ηλικίες 18-29 ετών οι 7 στους 10 έκαναν αγορές, ενώ 5 στους 10 έκαναν αγορές στις ηλικίες 50-64 ετών. Η μέση Χριστουγεννιάτικη δαπάνη στην Ελλάδα, σύμφωνα με ευρωπαϊκή έρευνα, δείχνει τα 190 ευρώ κατά κεφαλήν το 2024, αυξημένη από τα 175 ευρώ πέρυσι. Με βάση τον αριθμό των συναλλαγών οι πληρωμές των αγορών έγιναν κατά 54% με μετρητά και 42% με κάρτες. Επίσης, με βάση την αξία των αγορών οι πληρωμές έγιναν κατά 42% με μετρητά και 53% με κάρτες. Όσο για τις τιμές, σταθεροποιητική ήταν η τάση των τιμών στα τρόφιμα, με αύξηση περίπου 4% στο χριστουγεννιάτικο και πρωτοχρονιάτικο τραπέζι που κινήθηκε από τα 148 ευρώ πέρυσι στα 156 ευρώ φέτος για μια 4μελή οικογένεια.
Διαβάστε επίσης
Πού βρίσκονται τα 10 ακριβότερα οικόπεδα προς πώληση
Χρονιά ορόσημο για τις μεγάλες επενδύσεις σε data centers το 2025
S&P: Οι κορυφαίες ενεργειακές προκλήσεις του 2025
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
