THEPOWERGAME
Η έναρξη του εορταστικού ωραρίου, με τη λειτουργία των καταστημάτων προαιρετικά 11.00-18.00 τις Κυριακές μέχρι το τέλος του έτους και η ενεργοποίηση την ερχόμενη εβδομάδα (18/12) του «καλαθιού του Άι Βασίλη», μία εβδομάδα μετά το «καλάθι των Χριστουγέννων» στα σούπερ μάρκετ, δίνουν «σήμα εκκίνησης» της εορταστικής αγοράς στις επιχειρήσεις του λιανεμπορίου.
Είναι το… τελευταίο μίλι σε μια πορεία που μοιάζει με Μαραθώνιο για μεγάλες αλυσίδες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις του λιανεμπορίου, που ευελπιστούν σε θετικό ταμείο στο τέλος του 2024. Οι περισσότερες επιχειρήσεις πραγματοποιούν το τελευταίο 15ήμερο του έτους σημαντικό μερίδιο του τζίρου τους. Αυτό υπολογίζεται σχεδόν στο 1/3 του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων παιχνιδιών, όπως Jumbo, Μουστάκας, Max Stores κ.α… Ακόμη μεγαλύτερο είναι το μερίδιο των πωλήσεων της χριστουγεννιάτικης αγοράς για επιχειρήσεις εποχιακών ειδών και δώρων. Αλυσίδες αθλητικών ειδών, ένδυσης, πολυκαταστήματα, καταστήματα καλλυντικών και άλλες δραστηριότητες, από μεγάλες αλυσίδες μέχρι μεμονωμένα καταστήματα, εστιάζουν στις πωλήσεις αυτών των ημερών, καθώς πριμοδοτούν το κρίσιμο δ’ τρίμηνο της οικονομικής χρήσης, στο οποίο ειδικό βάρος τα τελευταία χρόνια έχει και η Black Friday.
Χριστουγεννιάτικη αγορά vs Black Friday
Σημειώνεται ότι περισσότερες από τις μισές επιχειρήσεις (56%) δήλωσαν μέτρια ικανοποίηση από τις πωλήσεις τους στο μεγάλο εκπτωτικό γεγονός του Νοεμβρίου, ενώ σύμφωνα με έρευνα της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) σχεδόν οι 5 στις 10 επιχειρήσεις εμφάνισαν αύξηση πωλήσεων συγκριτικά με την Black Friday των ετών 2022 και 2023.
Καθώς όμως αυτές τις ημέρες καταβάλλονται δώρα και μισθοί, καλλιεργούνται προσδοκίες για περαιτέρω τόνωση των πωλήσεων στα καταστήματα μετά από μια χρονιά «χαμηλών πτήσεων» στο λιανεμπόριο. Εξαιρώντας τα σούπερ μάρκετ και ευρύτερα την αγορά τροφίμων, οι επιδόσεις μερίδας της αγοράς προβληματίζουν. Ενδεικτικά υπενθυμίζεται ότι τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το γ’ τρίμηνο του 2024 (συγκριτικά με το γ’ τρίμηνο του 2023) έδειξαν μείωση πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο υποδημάτων και δερμάτινων ειδών σε ειδικευμένα καταστήματα της τάξης του 8,9% και μείωση στο λιανικό εμπόριο ηλεκτρικών οικιακών συσκευών σε εξειδικευμένα καταστήματα της τάξης του 8,6%. Ειδικά τον Σεπτέμβριο, οι λιανεμπορικές επιχειρήσεις εξοπλισμού ήχου και εικόνας εμφάνισαν μείωση πωλήσεων 7,7%, αν και σε μεγάλο βαθμό ήταν στους κλάδους που αποζημιώθηκαν από την εμπορική κίνηση της Black Friday.
Προκλήσεις για το λιανεμπόριο και το 2025
Πάντως, ανεξάρτητα με την έκβαση της σεζόν, τα δύσκολα δεν φαίνεται να πέρασαν για το λιανεμπόριο, με τον ανταγωνισμό, την οικονομική αβεβαιότητα, τις διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα, την έλλειψη προσωπικού, τις δημογραφικές τάσεις αλλά και την εστίαση του καταναλωτή σε εκπτωτικά προϊόντα, να προοιωνίζονται προκλήσεις στο εγγύς μέλλον.
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια τo retail στο μη-τρόφιμο έχει «δεινοπαθήσει» -κατά το κοινώς λεγόμενο- λειτουργώντας σε περιβάλλον συνεχών και πρωτόγνωρων αλλαγών, εν μέσω lockdown, διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα, περιορισμών στην καταναλωτική δαπάνη και μεταβαλλόμενων τάσεων.
Η αγορά ανακάμπτει δυσανάλογα στους επιμέρους κλάδους συγκριτικά με την προ-Covid εποχή, ενώ διαφοροποιήσεις καταγράφονται και μεταξύ χωρών, όπως επιβεβαιώνουν εκθέσεις διεθνών οίκων. Η McKinsey για παράδειγμα, καταγράφει ισχυρή ανάπτυξη -πάνω από τα προ-πανδημίας επίπεδα- των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη φροντίδα κατοικίδιων, σε όλες τις αγορές, ενώ θετικές προοπτικές καταγράφει στους κλάδους ομορφιάς και προσωπικής περιποίησης.
Πώς συμπεριφέρονται οι Ευρωπαίοι καταναλωτές
Οι καταναλωτές είναι πιο αισιόδοξοι εξαιτίας της διαφαινόμενης σταθεροποίησης του πληθωρισμού, με ενδεικτικό το γεγονός ότι το 74% των Ευρωπαίων διατηρεί ή αυξάνει τις δαπάνες σε μη αναγκαία αγαθά σε όλο το φάσμα του λιανεμπορίου. Ωστόσο, οι κλάδοι του λιανεμπορίου εκτός σούπερ μάρκετ είναι πιθανόν να συνεχίσουν να πλήττονται βραχυπρόθεσμα, αφού περίπου το 65% των καταναλωτών λέει εδώ ότι θα διατηρήσει ή θα αυξήσει μη αναγκαίες δαπάνες το επόμενο τρίμηνο, σύμφωνα με αναλυτές της McKinsey.
Ας σημειωθεί ότι πλέον οι καταναλωτές διαθέτουν λιγότερο από το ήμισυ των διαθεσίμων τους σε μη αναγκαίες δαπάνες, σε είδη εκτός σούπερ μάρκετ και είναι πιο πιθανό να τις μειώσουν παρά να τις αυξήσουν, δίνοντας λίγο χώρο σε καλοπέραση, ήτοι δαπάνες σε εστιατόρια, μπαρ, ταξίδια και ψυχαγωγία.
Προβληματισμένοι οι Έλληνες
Ειδικά στην Ελλάδα, όπως έδειξε πρόσφατη μελέτη της ΕΥ (EY Future Consumer Index Ελλάδα 2024), οι καταναλωτές προβληματίζονται για το αυξημένο κόστος ζωής (69% λένε ότι τους απασχολεί πάρα πολύ). Ακολουθούν τα προσωπικά τους οικονομικά (63%) και η οικονομία της χώρας (47%), αλλά και η ψυχική (41%) και η σωματική τους υγεία (39%). Επίσης, ένας στους τρεις καταναλωτές (34%) θεωρεί σημαντική τη βιώσιμη ανάπτυξη όταν λαμβάνει αγοραστικές αποφάσεις, ενώ το σπίτι ανάγεται σε κεντρικό «hub» κατανάλωσης αφού 41% των καταναλωτών αναφέρουν ότι θα περνούν περισσότερο χρόνο στο σπίτι, θα μαγειρεύουν (50%) και θα διασκεδάζουν (40%) περισσότερο εκεί.
Πρακτικά, αυτές οι τάσεις δεν πριμοδοτούν τις επιδόσεις των επιχειρήσεων του λιανεμπορίου, εάν εξαιρεθούν τα σούπερ μάρκετ. Ευνοούνται ωστόσο κάποιες κατηγορίες όπως τα είδη για κατοικίδια και τα είδη DIY (Do It Yourself) που αποτελούν διεθνείς τάσεις.
Τα προσιτά προϊόντα είναι στο επίκεντρο
Συνολικά στην Ευρώπη, αν και οι καταναλωτές παραμένουν επιφυλακτικοί στις δαπάνες τους λόγω της αύξησης του κόστους ζωής, ανακτούν την επιθυμία τους για αγορές σε κάποιες κατηγορίες, με τους Γερμανούς, τους Πολωνούς και τους Άγγλους, σύμφωνα με στοιχεία της McKinsey, να δίνουν έμφαση σε τομείς που έχουν να κάνουν με τα είδη σπιτιού, τη μόδα και τα ηλεκτρονικά. Αντίθετα, πιο μετριοπαθείς είναι οι καταναλωτές στη Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία.
Το Νο1 ζητούμενο πάντως για τους καταναλωτές είναι η προσιτότητα των προϊόντων που επιθυμούν. Η EY Future Consumer Index, που παρακολουθεί πέντε βασικές τυπολογίες καταναλωτών, διαπιστώνει ότι αυτή που βρίσκεται σταθερά στην πρώτη θέση, τόσο στην Ελλάδα, όσο και παγκοσμίως, είναι η «Affordability First», με μερίδιο 33%. Αυτή η τάση ευνοεί τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, για τα οποία αυξάνεται η ζήτηση και στην Ελλάδα, αν και παραμένει αισθητά χαμηλότερη σε σύγκριση με τον υπόλοιπο κόσμο.
Εν κατακλείδι, ενόψει και της κρίσιμης σεζόν στο τέλος της χρονιάς, το λιανικό εμπόριο -εκτός τροφίμων- θα συνεχίσει να δοκιμάζει «συνταγές» για να φτιάξει εορταστικό κλίμα ενόψει Χριστουγέννων και να κερδίσει τους Έλληνες καταναλωτές, εκ των οποίων έξι στους δέκα θα ήθελαν, εάν μπορούσαν, να ζουν σε… άλλη χώρα (κατά προτίμηση Ελβετία, ΗΠΑ, Ιταλία – Focus Bari).
Διαβάστε επίσης
Spoofing: H νέα και πιο επικίνδυνη μορφή τηλεφωνικής απάτης με στόχο τραπεζικά δεδομένα
Metlen: Τι σημαίνει η εισαγωγή στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου
Το σχέδιο της νέας Elpedison για διπλασιασμό πελατειακής βάσης