THEPOWERGAME
Στην εκτίμηση ότι μέσα στην επόμενη τριετία μπορούν να επιστρέψουν στην Ελλάδα 50.000 απόδημοι «υψηλής ειδίκευσης» που έφυγαν από τη χώρα στην περίοδο της κρίσης, έχουν προχωρήσει κυβέρνηση και υπουργείο Εργασίας, με έξι επαγγέλματα να κυριαρχούν στις επιλογές.
Τα τελευταία πέντε χρόνια εκτιμάται ότι έχουν επιστρέψει 250.000 από τους 680.000 μετανάστες, με το υπουργείο Εργασίας και τη ΔΥΠΑ να δίνουν ιδιαίτερο βάρος στο πρόγραμμα «BrainReGain-Ελληνισμός Εν Δράσει» και να ρίχνουν ιδιαίτερο βάρος, μετά την απίστευτη συμμετοχή που είχε η δράση στο Άμστερνταμ, στην αντίστοιχη, που θα πραγματοποιηθεί στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας το Σάββατο 14 Δεκεμβρίου, ενώ την άνοιξη θα ακολουθήσει νέα εκδήλωση στο Λονδίνο.
«Ζητούμενο για την κυβέρνησή μας είναι οι Έλληνες που έφυγαν πριν από χρόνια, αναζητώντας μία καλύτερη επαγγελματική ζωή, να επιστρέψουν στη χώρα μας, σε ένα εντελώς διαφορετικό επαγγελματικό και κοινωνικό τοπίο από αυτό που άφησαν πίσω τους», δηλώνει η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, και χαρακτηρίζει «γέφυρα» μεταξύ των Ελλήνων που έφυγαν στο εξωτερικό και ελληνικών επιχειρήσεων που αναζητούν ανθρώπινο δυναμικό, την πρωτοβουλία BrainReGain.
Στην προσπάθεια αυτή συμμετέχουν πολλές ελληνικές εταιρείες με συνεντεύξεις που πραγματοποιούν επιτόπου στις εκδηλώσεις στο εξωτερικό. Μερικές από τις επιχειρήσεις είναι: Alpha Bank, Archirodon, Cenergy Holdings, Demo Pharmaceutical, ElvalHalcor, Eunice Energy Group, Ernst & Young, HELLENiQ Energy, Lamda Development, Metlen Energy and Metals, Motor Oil, OTE Group, Pfizer, ΔΕΗ, Titan Greece κ.α.
Έρευνα του BrainReGain που έγινε το 2023, δείχνει ότι η πλειονότητα των Ελλήνων που ζει και εργάζεται κυρίως στη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία και την Ολλανδία και είναι άνω των 35 ετών, επιθυμεί την επιστροφή στη χώρα. Οι τομείς απασχόλησής τους περιλαμβάνουν την τεχνολογία (19%), την ακαδημαϊκή κοινότητα (10%) και τον χώρο της υγείας (10%).
Οι Έλληνες που επιθυμούν να επιστρέψουν συνήθως έχουν υψηλή εξειδίκευση και σημαντική επαγγελματική εμπειρία.
Κυριότερα επαγγέλματα που περνούν από συνεντεύξεις και δίνουν βιογραφικά στις ελληνικές εταιρίες, είναι στελέχη πληροφορικής, οικονομικοί αναλυτές, μηχανικοί, επαγγελματίες διοίκησης, προγραμματιστές και λογιστές.
Οι ανταγωνιστικές αμοιβές, οι συνθήκες εργασίας, η ποιότητα ζωής αλλά και η προσαρμογή στο νέο τρόπο οργάνωσης της εργασίας (ψηφιακοί νομάδες, υβριδικά συστήματα εργασίας κλπ) αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες προσέλκυσης των ταλέντων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, έχουν επιστρέψει στη χώρα περίπου 250.000 από τους 680.000 Έλληνες που μετακόμισαν στο εξωτερικό την περίοδο 2010-2021, αντιστρέφοντας ένα μέρος από την απώλεια ταλέντων που βίωσε η Ελλάδα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Κίνητρο επιστροφής δεν ήταν οι φορολογικές διευκολύνσεις που τους προσφέρονται (χαμηλότεροι φορολογικοί συντελεστές), αλλά η αγάπη για τη χώρα και την οικογένειά τους.
Όπως επισημαίνεται σε νέα έρευνα του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), η οποία πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2024 σε συνεργασία με την Kapa Research, το 67,6% όσων επέλεξαν να επιστρέψουν στην Ελλάδα έχει οικογένεια, ενώ το 52% των ερωτώμενων έχει και παιδιά. Η έρευνα επικεντρώθηκε σε δείγμα Ελλήνων που μετανάστευσαν λόγω της κρίσης, αλλά έχουν επαναπατριστεί τα τελευταία χρόνια (την τριετία 2019-2021 κορυφώθηκαν οι επαναπατρισμοί).
Η Ελλάδα αξιολογείται από το 55% των ερωτηθέντων ως «ένας καλός τόπος για να ζει κανείς», κάτι που αναδεικνύεται και στην αξιολόγηση των επιμέρους χαρακτηριστικών της Ελλάδας, όπου ξεχωρίζει η ποιότητα ζωής, με το ποσοστό θετικής γνώμης να ανέρχεται σε 56%.
Τα φορολογικά κίνητρα ειδικά στοχευμένα σε Έλληνες που επαναπατρίζονται δεν αποτέλεσαν σημαντικό λόγο επιστροφής, καθώς το 84% όσων συμμετείχαν στην έρευνα δεν τα εκμεταλλεύτηκε.
Οι κύριοι λόγοι που οδήγησαν στη μετεγκατάσταση στο εξωτερικό ήταν οικονομικοί και επαγγελματικοί (89%), και μόνο 10% προσωπικοί και οικογενειακοί λόγοι. Ο κύριος όγκος του δείγματος, που επέλεξε ως τόπο διαμονής και εργασίας το εξωτερικό, προήλθε από ανθρώπους που ζούσαν στην Ελλάδα (81%), ενώ μόλις το 17% αποφάσισε να παραμείνει στο εξωτερικό όπου είχε μεταβεί για σπουδές.
Οι περισσότεροι (ποσοστό 73%) δήλωσαν ότι η εμπειρία στο εξωτερικό τους έκανε πιο ανταγωνιστικούς, και εφαρμόζουν στην τωρινή τους εργασία (ποσοστό 74%) την τεχνογνωσία και τις δεξιότητες που απέκτησαν εκείνη την περίοδο.
Τα προνόμια επιστροφής
Το εργατικό δυναμικό που επέστρεψε ήταν υψηλά καταρτισμένο και υψηλά αμειβόμενο, με το 58% των εργαζομένων να έχει μηνιαίες αποδοχές άνω των 3.000 ευρώ (μεικτά), γεγονός που σχετίζεται με το διαφορετικό κόστος ζωής.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι στην Ελλάδα πια, οι μηνιαίες τους αποδοχές (μεικτά) διαμορφώνονται σε αρκετά υψηλά επίπεδα, γεγονός που έχει να κάνει και με το επαγγελματικό τους status. Πιο συγκεκριμένα, το 44% λαμβάνει αποδοχές άνω των 1.500 ευρώ, το 27% από 1.501 έως 3.000 ευρώ, το 17% από 3.001 ευρώ και άνω).
Όσον αφορά στην επαγγελματική κατάσταση, το 50% εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα, το 26% έχει αναπτύξει επιχειρηματική δράση (21% ελεύθεροι επαγγελματίες και 5% ιδιοκτήτες επιχείρησης) και μόλις το 11% εργάζεται στον δημόσιο τομέα.
Η επιστροφή στην Ελλάδα φαίνεται ότι έχει ενισχύσει συνολικά την ελληνική οικονομία, συμβάλλοντας έτσι στην περαιτέρω ανάπτυξη. Οι κυριότεροι τομείς απασχόλησης όσων επέστρεψαν είναι οι ακόλουθοι: Κατασκευές, Εκπαίδευση, Νέες Τεχνολογίες – Πληροφορική, Συμβουλευτικές Υπηρεσίες, Υγεία, Χονδρικό – Λιανικό Εμπόριο, Τουρισμός. Το μεγαλύτερο ποσοστό του ανθρώπινου δυναμικού (46%) απασχολείται σε ελληνικές επιχειρήσεις και οργανισμούς, ενώ το 21% δηλώνει «αυτοαπασχολούμενος/ελεύθερος επαγγελματίας». Το 7% εργάζεται εξ αποστάσεως για εταιρεία/οργανισμό του εξωτερικού.