Όλο το σχέδιο 10ετίας για το Δημογραφικό

Σοφία Ζαχαράκη © EUROKINISSI/ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ

Το δημογραφικό αποτελεί βόμβα για την οικονομία, σύμφωνα και με την έρευνα της διαΝΕΟσις, τον περασμένο Μάρτιο, αφού αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη απειλή (μετά την οικονομική κατάσταση) για το μέλλον των Ελλήνων.

Το σοβαρό αυτό θέμα, που απασχολεί ευρύτερα την κοινή γνώμη, με τους δείκτες να είναι στο κόκκινο, βρέθηκε στην ατζέντα του Υπουργικού Συμβουλίου της περασμένης Δευτέρας, όπου παρουσιάστηκαν τα μέτρα για την αντιμετώπισή του, με ορίζοντα δεκαετίας έως το 2035. Σύμφωνα με τη σχετική εισήγηση της υπουργού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφίας Ζαχαράκη, περιλαμβάνουν 100 δράσεις, που θα υλοποιηθούν σταδιακά από το 2025.

Πέντε είναι οι βασικοί άξονες του σχεδίου για το δημογραφικό:

1. Ενίσχυση Γεννήσεων – Στήριξη Οικογένειας
2. Ενίσχυση Απασχόλησης
3. Διαχείριση της Μακροζωίας – Γήρανσης
4. Τοπική Ανάπτυξη – Προώθηση Καινοτομίας
5. Ενημέρωση – Ευαισθητοποίηση – Έρευνα

Η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, δήλωσε: «Παρουσίασα επισήμως στον πρωθυπουργό και στο Υπουργικό Συμβούλιο το αποτέλεσμα της πολύμηνης προσπάθειας του ΥΚΟΙΣΟ να φτιάξουμε ένα σχέδιο 10ετίας, που στοχεύει στο να μετριάσουμε τις δυσμενείς συνέπειες της δημογραφικής κρίσης που βιώνει η χώρα από τις αρχές της δεκαετίας του ’80».

Οι πέντε άξονες

ΑΞΟΝΑΣ 1 – Ενίσχυση Γεννήσεων – Στήριξη Οικογένειας

17 δράσεις σε συνεργασία με 7 υπουργεία

Προγεννητικός έλεγχος / ΑΜΗ
Πρώιμη παιδική παρέμβαση
Ευνοϊκή φορολόγηση οικειοθελών παροχών
Αύξηση χρηματοδότησης “Νταντάδες της Γειτονιάς”
Αύξηση εισοδηματικών κριτηρίων για vouchers
Αύξηση επιδόματος παιδιού (Α21)
Αύξηση Θέσεων βρεφονηπιακών

Διεύρυνση ωραρίου βρεφονηπιακών
Παιδικοί σταθμοί στον χώρο εργασίας (ή vouchers)
Ολοήμερο σχολείο / Ενισχυτική Διδασκαλία
Κατάργηση φόρου ασφαλίστρων για παιδιά
Κοινωνική Κατοικία / Κοινωνικός Οικογενειακός τουρισμός
Ισόβια ιδιότητα τριτέκνων
Ελεύθερες μετεγγραφές / Αυξημένη Μοριοδότηση ΑΣΕΠ

Συνεργαζόμενα υπουργεία

Υπουργείο Εθνικής Άμυνας
Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης
Υπουργείο Εσωτερικών
Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών
Υπουργείο Υγείας
Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού

Κόστος 280 εκατ. € ανά έτος

ΑΞΟΝΑΣ 2 – Ενίσχυση Απασχόλησης

5 δράσεις με τη συνεργασία 3 υπουργείων

Επαγγελματική Εκπαίδευση
Γυναικεία Επιχειρηματικότητα Upskilling
Κώδικας δεοντολογίας για Τηλεργασία
Απασχόληση ηλικιωμένων

Συνεργαζόμενα υπουργεία

Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης

Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού

Εκτιμώμενο κόστος 25 εκατ. έως το 2027

ΑΞΟΝΑΣ 3 – Διαχείριση Μακροζωίας

7 δράσεις με τη συνεργασία 4 υπουργείων

Θεσμοθέτηση Γηριατρικής
Προληπτική Ιατρική
Αναβάθμιση ΚΑΠΗ
Επέκταση “Βοήθεια στο Σπίτι”
Φροντιστές της Γειτονιάς
Διά βίου Εκπαίδευση / Ψηφιακή Εκπαίδευση
“Η τρίτη ηλικία πάει Πανεπιστήμιο”

Συνεργαζόμενα υπουργεία

Υπουργείο Εσωτερικών
Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού
Υπουργείο Υγείας

Εκτιμώμενο κόστος 4,5 εκατ. € έως 2027

ΑΞΟΝΑΣ 4 – Τοπική Ανάπτυξη – Προώθηση Καινοτομίας

9 δράσεις με τη συνεργασία με 6 υπουργείων

13 Περιφερειακά Σχέδια Δράσης
Σύγχρονες Φοιτητικές Εστίες

Τηλεϊατρική
- Εθνικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας
- Εντοπιότητα Διαγωνισμοί ΑΣΕΠ
- Κοινωνική Κατοικία (σε συνεργασία με Δήμους)
- Αναβάθμιση Προσβασιμότητας Κτηρίων
- Ψηφιακές δεξιότητες
- Θέσπιση Βραβείου Προσβάσιμης Πόλης

Συνεργαζόμενα υπουργεία

Υπουργείο Εσωτερικών
Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής
Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού
Υπουργείο Υγείας
Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης

Εκτιμώμενο κόστος 710 εκατ. € έως 2030

ΑΞΟΝΑΣ 5 – Ενημέρωση – Ευαισθητοποίηση – Έρευνα

6 δράσεις με τη συνεργασία 5 υπουργείων

Παρατηρητήριο για το Δημογραφικό
Δημιουργία πλατφόρμας “MyPaidi”
Ενημέρωση για θέματα γονιμότητας και υγείας
Πανελλαδική καμπάνια ενημέρωσης
Σήμα “Φιλική προς την οικογένεια εταιρεία”
Συμμετοχή σε Ευρωπαϊκές Έρευνες (σε συνεργασία με Crete Population Center – ΟΟΣΑ)

Συνεργαζόμενα υπουργεία

Υπουργείο Ανάπτυξης
Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού
Υπουργείο Υγείας
Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης

Εκτιμώμενο κόστος 11 εκατ. ευρώ έως το 2027

Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης

Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης καλύπτει όλες τις ηλικίες:

Από 0 έως 4

Επίδομα γέννησης
Παιδιατρικές εξετάσεις
Πρώιμη παιδική παρέμβαση
Επέκταση βρεφονηπιακών σταθμών/Νταντάδες της Γειτονιάς

Από 5 έως 14

Ενημέρωση για τον υγιή τρόπο ζωής/αναπαραγωγική υγεία
Σχολικό πρωινό
Ολοήμερο σχολείο
Ψηφιακό Φροντιστήριο
Επέκταση Κατασκηνώσεων

Από 15 έως 29

Κίνητρα δημιουργίας οικογένειας
Επέκταση Στεγαστικών Προγραμμάτων
Οικονομική στήριξη γονέων
Διά βίου εκπαίδευση/κατάρτιση
Εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου
Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή – Πλατφόρμα #myPaidi
Στήριξη work life balance
Προληπτική Ιατρική
Brain gain

Από 30 έως 44

Επαγγελματική Εκπαίδευση
Καλύτερη σύνδεση Εκπαίδευσης με την Αγορά Εργασίας/Αξιοποίηση diagnostic tool
Ενημέρωση για θέματα γονιμότητας/οικογένειας – Μητέρα πριν από τα 30
Επέκταση Φοιτητικών εστιών μέσω ΣΔΙΤ
Επιδότηση απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας

Από 45 έως 64

Συνέχιση στήριξης εργασιακής επανένταξης – Προγράμματα upskilling – reskilling
Προώθηση επιχειρηματικότητας
Προληπτική Ιατρική

Από 65 έως 80

Κίνητρα παραμονής στην εργασία
Εκπαίδευση/προγράμματα up-skilling
Θεσμοθέτηση Γηριατρικής

Έξυπνη γήρανση
Αυτόνομη διαβίωση
Πλατφόρμα υγιούς και ενεργού γήρανσης

Από 80+

Γερνάω στο Σπίτι
Μακροχρόνια φροντίδα
Ανακουφιστική φροντίδα

Το ΕΣΔΔ στοχεύει στη διαμόρφωση ενός ευνοϊκού για την οικογένεια και το παιδί περιβάλλοντος, το οποίο παράλληλα θα σέβεται τις επιθυμίες, θα παρέχει επιλογές και θα υποστηρίζει τις ανάγκες των πολιτών. Απώτερος στόχος, η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου μέσα από τον σχεδιασμό, την εφαρμογή, τον συντονισμό και την αξιολόγηση δράσεων που αφορούν το σύνολο των πολιτών σε όλο τον κύκλο ζωής. Ο εθνικός σχεδιασμός συμπεριλαμβάνει στοχευµένες πρωτοβουλίες για την αλλαγή της οπτικής απέναντι στην οικογένεια και την απόκτηση παιδιών.

Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση σύγχρονης δημογραφικής πολιτικής αποτελούν εθνικό στόχο, στον οποίο εμπλέκονται όλοι οι φορείς διοίκησης, οργανώσεις, επαγγελματικές ομάδες.

Για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης και την προώθηση της ευημερίας στο σύνολο της επικράτειας, το ΕΣΔΔ συνδυάζεται με

το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων,
το Σχέδιο Δράσης κατά της Παιδικής Φτώχειας και Αποκλεισμού,
την Εθνική Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία,
το Σχέδιο Δράσης για την Ορεινότητα και Νησιωτικότητα κ.λπ.,
το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία.

Η Δηµογραφική κατάσταση στην Ελλάδα

Τα στοιχεία της απογραφής του 2021 κατέγραψαν µείωση του πληθυσμού κατά 3,5% σε σχέση µε το 2011 και κατά σχεδόν 5% σε σχέση µε το 2001. 3,5% Από το 2011, το φυσικό ισοζύγιο είναι αρνητικό, αφού οι θάνατοι υπερτερούν αριθµητικά των γεννήσεων. Το 2022 οι γεννήσεις έπεσαν για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας κάτω από τις 80.000, έναντι 150.000 το 1980.

Ο µισός πληθυσμός της Ελλάδας είναι σήμερα πάνω από 46 ετών, έναντι 39 το 2000.

Περισσότεροι από ένας στους 5 κατοίκους της χώρας είναι πάνω από 65 ετών, έναντι 16% το 2000.

Το ποσοστό των άνω των 80 ετών είναι 6% (διπλάσιο σε σχέση µε αυτό του 2000).

Η αλλαγή στην ηλικιακή κατανομή του πληθυσμού δεν περιγράφεται µε την απλή μετάβαση σε µια νέα στατική κατάσταση. Αντίθετα, πρόκειται για µια δυναμική διαδικασία, µε διαφορετικό κάθε φορά διακύβευµα και οικονομικό-κοινωνικό αποτύπωμα.