THEPOWERGAME
Το πόσο θα μας κοστίσει η επαναφορά των διαβατηρίων στις μετακινήσεις εντός Ευρώπης δεν αποτελεί καινούργιο ερώτημα. Το άλλοτε κόσμημα και «καμάρι» της ΕΕ, η Ζώνη Σένγκεν όπου άνθρωποι και αγαθά μεταφέρονται χωρίς περιορισμούς μεταξύ των κρατών – μελών, είχε δεχτεί την πρώτη προειδοποιητική βολή στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις σε Γαλλία (Charlie Hebdo, Μπατακλάν) και Βέλγιο το 2015 είχαν ως αποτέλεσμα να αυξηθούν οι «φωνές» στα ανώτατα πολιτικά κλιμάκια για επαναφορά περιορισμένων (αρχικά) ελέγχων στα σύνορα.
Ακολούθησε η μεταναστευτική κρίση, που έφθασε στο απόγειό της το 2016, με την Ευρώπη να απαντά σηκώνοντας «φράχτες» και στήνοντας συρματοπλέγματα. Τον τόνο της νέας ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής είχε δώσει η Κεντρική Ευρώπη, με Αυστρία και Ουγγαρία να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο, μπλοκάροντας εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες, οι οποίοι έφθασαν στα Βαλκάνια, περνώντας πρώτα από την Ελλάδα. Το παράδοξο είναι ότι εκείνη την περίοδο η χώρα που με την τωρινή της απόφαση αμφισβητεί ανοιχτά τη συνθήκη Σένγκεν, είχε υιοθετήσει εντελώς διαφορετική τακτική. Η Γερμανία, υπό την ηγεσία της τότε Καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ, διατήρησε ανοιχτά τα σύνορά της, υποδεχόμενη πάνω από 1,2 εκατ. πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο τη διετία 2015 – 2016 στο αποκορύφωμα του εμφυλίου στη Συρία, όταν το Ισλαμικό Κράτος είχε δημιουργήσει το δικό του χαλιφάτο σε συριακά και ιρακινά εδάφη. Η Μέρκελ, μάλιστα, είχε τιμηθεί το 2022 από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες με το Βραβείο Προσφύγων Νάνσεν.
Με το ακροδεξιό AfD να αποτελεί δεύτερη (εκλογικά) πολιτική δύναμη σε κρατίδια της χώρας, η κυβέρνηση Σολτς «ανέκρουσε πρύμναν», δίνοντας εντολή να αυστηροποιηθούν οι έλεγχοι για την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης σε στα σύνορα με Δανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο και Γαλλία. Σημειώνεται ότι το συγκεκριμένο καθεστώς ελέγχου εφαρμόζεται ήδη στα γερμανικά σύνορα με Αυστρία, Ελβετία, Τσεχία και Πολωνία. Χαρακτηριστικό είναι η περιγραφή ανταποκριτή του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων, ο οποίος ταξίδεψε με τρένο από την Αυστρία. Πριν από τη μεταναστευτική κρίση η αμαξοστοιχία άλλαζε χώρα δίχως οι ταξιδιώτες να το καταλάβουν, καθώς το ταξίδι δεν περιελάμβανε καμία στάση. Πλέον, το τρένο σταματά, με αστυνομικούς να μπαίνουν στα βαγόνια, ελέγχοντας ταξιδιωτικά έγγραφα. «Ένα σύμβολο της επιτυχίας της ΕΕ να φέρνει κοντά τις χώρες, κινδυνεύει να υποκύψει στον εθνικισμό που αναβιώνει σε όλο το μπλοκ» έγραψε πολύ εύστοχα σε πρόσφατο άρθρο του ο Economist.
«Στόχος μας είναι να περιοριστεί περαιτέρω η παράτυπη μετανάστευση, να σταματήσουν οι διακινητές, να εγκαταλείψουν οι εγκληματίες τη δράση τους, να εντοπίζονται και να εμποδίζονται οι ισλαμιστές» διατρανώνει, μιλώντας στη Bild, η ομοσπονδιακή υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ, υπογραμμίζοντας ότι οι έλεγχοι στα γερμανικά σύνορα είναι προσωρινοί, καθώς έχουν διάρκεια 6 μήνες. «Ουδέν μονιμότερο του προσωρινού», ο αντίλογος, με διαρκείς αιχμές κατά του κέντρου αποφάσεων των Βρυξελλών για την ατολμία του να λάβει ρηξικέλευθες αποφάσεις που θα δώσουν πραγματική ώθηση στην παραπαίουσα ευρωπαϊκή οικονομία. Το είπε και ο ίδιος ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, βγάζοντας κίτρινη κάρτα στην πολιτική Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, εκτιμώντας ότι η έκθεση Ντράγκι, παρά τις σωστές και στοχευμένες προτάσεις της για την ανταγωνιστικότητα στην Ευρώπη, θα μείνει στο συρτάρι, αποτελώντας ουσιαστικά ένα πυροτέχνημα, μια φωτοβολίδα.
Ιστορικά, κάθε φορά που έρχεται η περίοδος των «ισχνών αγελάδων», η εύκολη λύση είναι η συσπείρωση του πλήθους μέσω του «ξένου», του «άλλου», ο οποίος γίνεται αποδιοπομπαίος τράγος για όλα τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Η ξενοφοβία συναντά τον λαϊκισμό, με τις γενεσιουργές αιτίες να κρύβονται κάτω από το χαλί. Η Γερμανία, αυτήν τη στιγμή, πληρώνει λανθασμένες στρατηγικές αποφάσεις ετών: ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία και συνεχή εμπορικά ανοίγματα στην Κίνα είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου πίσω από τη σταδιακή αποδυνάμωση της βιομηχανικής της βάσης.
Πόσο θα κοστίσει η επαναφορά των διαβατηρίων στην Ευρώπη
Οι πρώτοι προσωρινοί έλεγχοι που ξεκίνησαν στα εσωτερικά σύνορα της Ευρώπης το 2015 ως απόρροια της αυξανόμενης ανησυχίας όσον αφορά την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων των τρομοκρατικών επιθέσεων, επανήλθαν δριμύτεροι την περιόδο του κορονοϊού. Το ξέσπασμα της πανδημίας covid, το 2020, ώθησε πολλά κράτη – μέλη να επαναφέρουν ελέγχους στα σύνορά τους σε μια προσπάθεια περιορισμού της εξάπλωσης του ιού. Με το στρατιωτικό κομβόι που μετέφερε τους νεκρούς στο Μπέργκαμο να γίνεται πρώτη είδηση σε όλη την Ευρώπη, καραμπινιέροι με μάσκες προχωρούσαν σε σαρωτικούς ελέγχους στα σύνορα με την Αυστρία, την Ελβετία, τη Γαλλία και τη Σλοβενία. Το παράδειγμα της Ιταλίας ακολούθησαν γρήγορα και άλλες χώρες της Ευρώπης, με τη Ζώνη Σένγκεν να μπαίνει προσωρινά στον «πάγο».
Το κλείσιμο των εσωτερικών συνόρων της ΕΕ (σ.σ. κατάργηση της Ζώνης Σένγκεν) θα μπορούσε να επιφέρει εκτιμώμενο κόστος μεταξύ 100 δισ. ευρώ και 230 δισ. ευρώ μέσα σε χρονικό διάστημα 10 ετών, εμποδίζοντας τη διασυνοριακή μετακίνηση 1,7 εκατ. ατόμων, σύμφωνα με εκτιμήσεις του europal. Πρόκειται για την συντηρητική εκτίμηση -το «καλό» σενάριο. Το «κακό» σενάριο ανεβάζει τον τελικό λογαριασμό πάνω από το 1 τρισ. ευρώ. Ειδικότερα, η ζημιά ξεκινά από τα 470 δισ. ευρώ και φθάνει μέχρι τα 1,4 τρισ. ευρώ σε βάθος 10ετίας, σύμφωνα με Γερμανούς αναλυτές του ιδρύματος Bertelsmann.
Και δεν είναι μόνο τα ταξίδια που δεν θα είναι ποτέ πια τα ίδια. Το ζητούμενο σε όλες τις εξεταζόμενες περιπτώσεις είναι ο χρόνος. Και από τη στιγμή που ο «χρόνος είναι χρήμα», οι σημαντικές καθυστερήσεις στα σύνορα μέχρι την ολοκλήρωση των ελέγχων σε ανθρώπους και αγαθά, συνεπάγονται μαζικές αυξήσεις σε κόστος παραγωγής και τιμές. Υπάρχει επίσης το ζήτημα της αύξησης του μισθολογικού κόστους, καθώς θα χρειαστούν χιλιάδες επιπλέον συνοριοφύλακες. Στον αντίποδα, βέβαια, ορισμένοι βλέπουν σημαντικές ευκαιρίες για επενδύσεις. Τα σταθμευμένα φορτηγά στα σύνορα Γαλλίας – Γερμανίας ή Ιταλίας – Αυστρίας ή Ισπανίας – Γαλλίας, θα χρειαστούν χώρους πάρκινγκ και οι οδηγοί τους διαμονή και φαγητό. Η αύξηση του χρόνου παράδοσης των αγαθών δημιουργεί την ανάγκη για mega logistics ώστε να αποθηκεύονται τα προϊόντα. Στα αεροδρόμια θα χρειαστούν νέα terminals, όπως συμβαίνει αυτήν τη στιγμή για τις χώρες εκτός Σένγκεν.
Η συζήτηση για τα διαβατήρια στην Ευρώπη, τη Ζώνη Σένγκεν και τους συνοριακούς ελέγχους μόνο τυχαία δεν είναι. Ευρωπαϊκά think tank, πολιτικοί και οικονομικοί αναλυτές προειδοποιούν για μεγάλα μεταναστευτικά κύματα απο την Αφρική τα επόμενα χρόνια. Εκεί, όπου η Κίνα έχει προχωρήσει σε επενδύσεις τρισ. γουάν, δανείζοντας τις κυβερνήσεις μικρών κρατών, προκειμένου να κατασκευαστούν δημόσια έργα, τα οποία όμως παραμένουν ανολοκλήρωτα, καθώς η ρευστότητα περιορίζεται. Από τη στιγμή που το κινεζικό ΑΕΠ έχει κατεβάσει ταχύτητα τα τελευταία χρόνια, κλείνει και η κάνουλα της χρηματοδότησης και των νέων δανείων στα αφρικανικά κράτη, τα οποία δυσκολεύονται σοβαρά να εξυπηρετήσουν το χρέος τους. Αυτή η «βόμβα» χρέους είναι έτοιμη να σκάσει. Οι πτωχεύσεις θα οδηγήσουν πλήθος ανθρώπων να αναζητήσουν μια καλύτερη τύχη προς τα βόρεια, επιχειρώντας το επικίνδυνο ταξίδι μέσω της Μεσογείου. Πρακτικά, οι διασυνοριακοί έλεγχοι στη Γερμανία ξεπερνούν κατά πολύ την επιστροφή μεταναστών και προσφύγων σε χώρες πρώτης υποδοχής, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία. H Ευρώπη, για άλλη μια φορά τα τελευταία χρόνια, εισέρχεται σε αχαρτογράφητα νερά…
Διαβάστε επίσης
Ελαιόλαδο: Προς μείωση η τιμή του κίτρινου χρυσού
Εθνική: Με ισχυρό ενδιαφέρον η πορεία προς το placement
Η πράσινη επέλαση της Masdar στην Ευρώπη
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
