Οι ιχθυοκαλλιέργειες αναμφισβήτητα αποτελούν στρατηγικό τομέα ανάπτυξης της οικονομίας για την Ελλάδα.
Δεν υπάρχει έκθεση για την τελευταία που να μην επιβεβαιώνει το πόσο σημαντικό ρόλο παίζει ο ιδιαίτερα εξαγωγικός αυτός κλάδος.
Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση τα τελευταία στοιχεία που αφορούν στο 2019 μόλις το 22% της ελληνικής παραγωγής κατέληξε σε εγχώρια πιάτα ενώ το 72% των πωλήσεων διατέθηκε σε αγορές της Ε.Ε. και το υπόλοιπο σε τρίτες χώρες.
Ηγέτης σε τσιπούρα και λαβράκι
Η Ελλάδα βρίσκεται για άλλη μία χρονιά στην θέση του οδηγού στα δύο βασικά μεσογειακά ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας, την τσιπούρα και το λαβράκι.
Συγκεκριμένα το 2019, η χώρας μας αντιπροσώπευε το 59% της δυο ψαριών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αξίζει να σημειωθεί ότι η παραγωγή τσιπούρας και λαβρακιού το 2019 ήταν 204.023 τόνοι και αντιστοιχούν κατ’ εκτίμηση στο 25,3% του όγκου παραγωγής ψαριών υδατοκαλλιέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το θετικό στοιχείο είναι ότι σε παγκόσμιο επίπεδο η υδατοκαλλιέργεια αποτελεί σήμερα τον ταχύτερο αναπτυσσόμενο τομέα τροφίμων και εδώ και λίγα χρόνια έχει καταφέρει να αντιπροσωπεύει πάνω από το 50% της συνολικής παγκόσμιας προσφοράς αλιευμάτων. Για την Ελλάδα το παραπάνω στοιχείο είναι θετικό καθώς αυξάνεται συνεχώς η ζήτηση για ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας αλλά και ταυτόχρονα αρνητικό καθώς όλο και περισσότερες χώρες ανακαλύπτουν την σημασία τους τόσο σε επίπεδο ΑΕΠ όσο και επιχειρηματικής αξιοποίησης.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Σαουδική Αραβία η οποία έχει θέσει ως στόχο έως τα τέλη της τρέχουσας δεκαετίας να καταστεί ηγέτης στον συγκεκριμένο τομέα στην Μέση Ανατολή τόσο σε φυσικά νερά όσο και σε τεχνητές λίμνες.
Το εγχείρημα εκσυγχρονισμού θα επικεντρωθεί στη βελτίωση της παραγωγής τοπικών ειδών ψαριών στην Ερυθρά Θάλασσα για την επίτευξη του στόχου για συνολική παραγωγή 600.000 τόνων προϊόντων (σ.σ. η παραγωγή τσιπούρας και λαβρακίου στην Ε.Ε. ήταν 204.000 τόνοι το 2019).
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε ετήσια βάση η κατανάλωση ιχθυρών στην Σαουδική Αραβία παρουσιάζει αύξηση της τάξης του 7,4% και η στροφή στην ιχθυοκαλλιέργεια κρίνεται απαραίτητη τόσο για να αποφευχθεί η πίεση στα αποθέματα άγριων ψαριών όσο και για διασφαλισθεί η επισιτιστική επάρκεια.
Η μεγάλη εικόνα
Μπορεί η Ελλάδα να κατέχει ηγετική θέση στα μεσογειακά ψάρια όμως σε παγκόσμιο επίπεδο τόσο η Ελλάδα όσο και η Ευρώπη είναι απλά “φτωχοί συγγενείς” του κλάδου.
Για να έχουμε την μεγάλη εικόνα αξίζει να αναφέρουμε ότι η Ασία καλύπτει το 91,7% της παγκόσμιας παραγωγής και η Ευρώπη περιορίζεται μόλις στο 2,7%. Μοναδικός εκπρόσωπος των ευρωπαϊκών χωρών στην πρώτη δεκάδα παραγωγής είναι η Νορβηγία.
Το αρνητικό για την Ελλάδα είναι ότι σε ποσοστό άνω του 70% η παραγωγή της κατευθύνεται σε τρεις χώρες με την Ιταλία να καταλαμβάνει το 41% των εξαγωγών της με βάση τα στοιχεία του 2019. Επίσης βασικό αρνητικό στοιχείο είναι ότι βασικός ανταγωνιστής της Ελλάδας αποτελεί η Τουρκία που τα τελευταία χρόνια λόγω των προβλημάτων στην τοπική οικονομία πιέζει τις τιμές των προϊόντων προς τα κάτω.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2019, μία άσχημη χρονιά για την τουρκική οικονομία οι εξαγωγές ελληνικής τσιπούρας στην Ιταλία μειώθηκαν κατά 10,22% και οι τουρκικές αυξήθηκαν κατά 24,78%.
Κοινώς οι Έλληνες ιχθυοκαλλιεργητές θα πρέπει να ανοίξουν νέες αγορές τόσο γεωγραφικά όσο και σε είδη ψαριών καθώς η αγορά ναι μεν μεγαλώνει δεν συμβαίνει όμως το ίδιο – σε αντίστοιχους ρυθμούς – με την ελληνική παραγωγή.
