Πολιτεία Καινοτομίας: Τα σενάρια για να μην “καεί” οριστικά το έργο

Ήταν Δεκέμβριος του 2020 όταν ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, επισκεπτόταν τις παλιές εγκαταστάσεις της «ΧΡΩΠΕΙ», στον Πειραιά, για να περιηγηθεί στους χώρους όπου θα δημιουργούνταν η πρώτη Πολιτεία Καινοτομίας στην Ελλάδα.

Η αποκαλούμενη «ελληνική Silicon Valley» θα φιλοξενούσε την αφρόκρεμα των εγχώριων startups και spin offs, επιχειρήσεις που επενδύουν σε R&D, πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, θερμοκοιτίδες και επιταχυντές, σε μια προσπάθεια να εξελιχθεί στο εθνικό innovation hub και να λειτουργήσει ως φυσική έδρα της καινοτομίας στη χώρα.

Σήμερα, ακριβώς τέσσερα χρόνια μετά από την απόφαση για ένταξη του έργου σε καθεστώς ΣΔΙΤ (τον Απρίλιο του 2020) και μετά από τρεις …άδοξους διαγωνισμούς, το έργο των 100 εκατ. ευρώ δείχνει να βρίσκεται και πάλι στο σημείο μηδέν, με την Πολιτεία να αναζητά λύσεις, ώστε να μην «καεί» οριστικά το μεγαλόπνοο project, εξετάζοντας το ενδεχόμενο ενός νέου διαγωνισμού.

Μετά από τους τρεις άδοξους διαγωνισμούς (ένας το 2021 και δύο το 2023), το τελευταίο διάστημα δείχνει να αναπτύσσεται μια νέα κινητικότητα, ώστε να μην χαθεί οριστικά το έργο και να αναζητηθεί -αν είναι δυνατόν- δρόμος για να μπει σε βιώσιμη τροχιά υλοποίησης.

Όπως ανέφερε την εβδομάδα που διανύσαμε ο Διευθυντής της Μονάδας Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, Νίκος Σέργης, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο υπουργείο Οικονομικών, αυτή την περίοδο γίνονται διαβουλεύσεις με το υπουργείο Ανάπτυξης, προς την κατεύθυνση του επανασχεδιασμού του project με τρόπο, ώστε να είναι ελκυστικό επενδυτικά.

«Ο τελευταίος διαγωνισμός βγήκε άγονος, καθώς δεν υπήρξε κανένας ενδιαφερόμενος, οπότε κοιτάζουμε με το υπουργείο Ανάπτυξης να δούμε πώς μπορούμε να επανασχεδιάσουμε το έργο και να το κάνουμε πιο ελκυστικό για την αγορά. Θα μπορέσουμε να το υλοποιήσουμε με νέο διαγωνισμό, που μπορούμε να βγάλουμε γρήγορα από τη στιγμή, που θα έχουν κλείσει όλες οι εκκρεμότητες», ανέφερε ο κ. Σέργης.

Τμηματική υλοποίηση

Σήμερα, το όλο εγχείρημα, το οποίο οραματίστηκε ο τότε υφυπουργός Ανάπτυξης, Χρίστος Δήμας, έρχεται στο προσκήνιο, καθώς –όπως μετέφεραν πηγές στο powergame.gr που παρακολουθούν τα τεκταινόμενα- το momentum για την καινοτομία στην Ελλάδα θεωρείται κάτι παραπάνω από θετικό στο πεδίο της τεχνολογίας και της καινοτομίας με τη χώρα να προσελκύει μπαράζ tech επενδύσεων και να χτίζει το προφίλ ενός οικοσυστήματος καινοτομίας, ελκυστικού στα διεθνή κεφάλαια.

Στο πλαίσιο των εναλλακτικών, που εξετάζουν τα συναρμόδια Υπουργεία, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι να σπάσει το έργο σε κομμάτια και να υλοποιηθεί τμηματικά, ώστε να περιοριστεί ο προϋπολογισμός του και να καταστεί ελκυστικό στους δυνάμει επενδυτές. Το μοντέλο που εξετάζεται πλέον είναι αυτό που εφαρμόζεται στην έτερη πυξίδα καινοτομίας της χώρας, αυτή στον Βορρά, το Thess Intec που δημιουργείται στη Θεσσαλονίκη.

Όπως αποδείχθηκε, το αρχικό μοντέλο, που προέβλεπε ότι ο ανάδοχος της Πολιτείας Καινοτομίας θα χρηματοδοτούσε την κατασκευή του έργου, εισπράττοντας έσοδα από τη λειτουργία του αποδείχθηκε μη θελκτικό για τους επενδυτές, ενώ προφανώς και δεν βοήθησε η αδυναμία ένταξής του στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

«Το Επιστημονικό και Τεχνολογικό Πάρκο 4ης γενιάς Thess INTEC στη Θεσσαλονίκη αποτελεί ένα παράδειγμα για το πώς θα μπορούσε να τρέξει η Πολιτεία Καινοτομίας και στην Αθήνα» ανέφερε πηγή που έχει εμπλοκή στο έργο της Θεσσαλονίκης.

Πώς φτάσαμε στο σημείο μηδέν 

Η Πολιτεία Καινοτομίας θα υλοποιούνταν μέσω ΣΔΙΤ, με τον αρχικό σχεδιασμό να προβλέπει ότι ο Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης θα αναλάμβανε την κατασκευή και λειτουργία της «Πολιτείας Καινοτομίας» για τουλάχιστον 30 χρόνια (προβλεπόταν και 15ετής παράταση), ενώ θα επωμιζόταν εξ ολοκλήρου τη χρηματοδότηση του έργου, με ίδια κεφάλαια και δανεισμό.

Στις αλλαγές που έγιναν στους επόμενους διαγωνισμούς άλλαξε η χρονική διάρκεια της ΣΔΙΤ από 30 χρόνια εκμετάλλευσης στα 45, χρόνια ώστε να γίνει βιώσιμη η επένδυση, ενώ στο τελευταίο τεύχος του διαγωνισμού η διάρκεια της Σύμβασης Σύμπραξης αυξήθηκε στα  90 έτη από την ημερομηνία υπογραφής της.

Ο τελευταίος διαγωνισμός για τη δημιουργία Πολιτείας Καινοτομίας στην Αθήνα, επί της οδού Πειραιώς 62, στην περιοχή Νέου Φαλήρου (πρώην εργοστάσιο ΧΡΩΠΕΙ), που θα κατασκευαζόταν με τη μέθοδο ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα), κατέληξε άγονος τον περασμένο Νοέμβριο.

Στον πρώτο διαγωνισμό, τον Απρίλιο του 2021, είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον οι ΓΕΚ – ΤΕΡΝΑ, η εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων Dimand, η ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις και ο όμιλος Intrakat-Intracom Holdings. Υπό την «ομπρέλα» των τεσσάρων υποψηφίων στεγάζονται φορείς της καινοτομίας όπως το Found.ation από κοινού με τη startup Mantis Business Innovation, το Επιστημονικό Πάρκο Πατρών και το Τεχνολογικό Πάρκο της Βαρκελώνης.

Η ιστορική μονάδα

Στις εγκαταστάσεις της ΧΡΩΠΕΙ -της ιστορικής μονάδας που μετά από έναν αιώνα διέκοψε τη λειτουργία της τη δεκαετία του 1980, ενώ το 2019 το ακίνητο των 17.900 τ.μ. πέρασε στο υπουργείο Ανάπτυξης- ο ανάδοχος θα είχε τη δυνατότητα να αναστηλώσει τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις, που έχουν κριθεί διατηρητέες, και να δημιουργήσει νέες με μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση περίπου 46.000 τ.μ. και επιτρεπόμενη κάλυψη περίπου 10.000 τ.μ.

Σύμφωνα με τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, στους χώρους προβλέπονταν η δημιουργία εκθεσιακού χώρου, συνεδριακού κέντρου, λειτουργία εμπορικών καταστημάτων, αναψυκτηρίων, γυμναστήρια, καταλύματα (για ερευνητές και επισκέπτες), αλλά και δύο υπόγειων σταθμών στάθμευσης περίπου 600 οχημάτων για τις ανάγκες εργαζομένων και επισκεπτών καθώς και χώροι Η/Μ εγκαταστάσεων.

Η πύλη καινοτομίας του Βορρά

Το φιλόδοξο έργο για τη δημιουργία hub καινοτομίας στην πόλη, που φέρει τη σφραγίδα του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου του φορέα υλοποίησης και πρώην προέδρου του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Βόρειας Ελλάδας, Νίκου Ευθυμιάδη, αναμένει το αμέσως επόμενο διάστημα τις μπουλντόζες, μετά την έκδοση απαραίτητου Προεδρικού Διατάγματος, με τις πρόδρομες εργασίες να έχουν ήδη ξεκινήσει.

Το έργο στηρίζεται σε ένα πολύ ενδιαφέρον χρηματοδοτικό μοντέλο, με την πρώτη φάση του να έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση 20 εκατ. ευρώ από ιδιώτες, μεταξύ των οποίων ισραηλινά κεφάλαια, και με 35 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Κατά την πρώτη φάση, θα επενδυθούν 50 εκατ. ευρώ για υποδομές και τις πρώτες κτιριακές εγκαταστάσεις, ενώ προβλέπεται συμπληρωματική επένδυση 25 εκατ. ευρώ από το ΕΚΕΤΑ και 30 εκατ. ευρώ από ισραηλινό fund Innovation BaseCamp.

Μάλιστα, η ισραηλινοί επενδυτές, σε βάθος 15ετίας, έχουν δεσμευτεί σε επενδύσεις 200 εκατ. ευρώ, προκειμένου να αποκτήσει το Innovation BaseCamp το δικό του οικοσύστημα καινοτομίας στο τεχνολογικό πάρκο τέταρτης γενιάς Thess INTEC.

Σύμφωνα με τα υφιστάμενα χρονοδιαγράμματα, έως τα τέλη του 2025 θα είναι έτοιμο το 70% των κτιριακών εγκαταστάσεων, ενώ έως το τέλος του 2026 αναμένεται να έχουν κατασκευαστεί οι εγκαταστάσεις των 10.000 τ.μ. του Τhess INTEC, τα 11.000 τ.μ. των κτιριακών εγκαταστάσεων που κατασκευάζει το ΕΚΕΤΑ, αλλά και οι υποδομές των 15.000 τ.μ. το ισραηλινό fund.

Το Thess INTEC, του οποίου το 40% των εγκαταστάσεων είναι ήδη νοικιασμένες, αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα Κέντρα Καινοτομίας και Τεχνολογίας στην Ευρώπη, με στόχο τα επόμενα 10 χρόνια να προσελκύσει επενδύσεις από επιχειρήσεις τόσο από την Ελλάδα, όσο και από το εξωτερικό, με συνολικό οικονομικό αποτέλεσμα πάνω από 500 εκατ. ευρώ.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!