Στο πλαίσιο στοχευμένης έρευνας του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) αποκλειστικά στο κανάλι των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ σχετικά με τις πληθωριστικές πιέσεις στο λιανεμπόριο τροφίμων, εξετάστηκε η πορεία των τιμών ανάμεσα στον Μάρτιο 2024 και τον Μάρτιο 2023.
Από την έρευνα προέκυψαν τα ακόλουθα συμπεράσματα:
- Η εμφανής συγκράτηση του δείκτη εξέλιξης τιμών αλυσίδων σουπερμάρκετ τον Μάρτιο 2024 δείχνει ότι ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σουπερμάρκετ είναι της τάξης του 0,28% (έναντι 2,70% τον Φεβρουάριο 2024).
Από τις 23 κατηγορίες προϊόντων οι 10 παρουσίασαν μείωση και οι 13 παρουσίασαν αύξηση.
- Μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:
- Χαρτικά, πάνες & σερβιέτες: -5,21%
- Νηστίσιμα, αλίπαστα: -4,37%
- Αλλαντικά: -3.78%
- Τυροκομικά: -2,98%
- Γαλακτοκομικά: -2,96%
Σημειώνεται ότι στα γαλακτοκομικά και τυροκομικά, οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα. Τα νηστίσιμα, αλίπαστα περιλαμβάνουν πολλά είδη τα οποία τον Μάρτιο ήταν σε προσφορά λόγω της Καθαράς Δευτέρας και της 25ης Μαρτίου.
- Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες:
- Νερά και αναψυκτικά: +9,40%
- Ξηροί καρποί και σνακ: +5,02%
- Έτοιμα γεύματα: +4,62%
- Ξηρά τρόφιμα παντοπωλείου: +4,57%
- Μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη: +4,31%
Τα περισσότερα από αυτά τα είδη επηρεάζονται από τις διεθνείς τιμές πρώτων υλών και κυρίως τις τιμές της ζάχαρης και του κακάο. H κατηγορία «τρόφιμα παντοπωλείου», επηρεάζεται κυρίως από το ελαιόλαδο. Η συγκρατημένη αύξησή οφείλεται στις μειώσεις στις τιμές των λοιπών ελαίων, αλλά και στα λοιπά προϊόντα που συμμετέχουν στην κατηγορία αυτή (ζυμαρικά, ρύζι κ.ά.).
Σημειώνεται ότι τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, για τα οποία καθ’ όλο το 2023 καταγράφονται αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων ως αποτέλεσμα του αυξημένου κόστους παραγωγής, των ακραίων κλιματικών φαινομένων και των διεθνών τιμών πρώτων υλών και οδηγούσαν τις αυξητικές πιέσεις στον πληθωρισμό τροφίμων περιορίζεται ο ρυθμός αύξησης στο 1,77%.
- Οι λόγοι στους οποίους αποδίδεται η τάση συγκράτησης των τιμών προϊόντων στα σουπερμάρκετ:
- Η επίδραση των μέτρων της πολιτείας και κυρίως το μέτρο του αποκλεισμού για τρεις μήνες από προωθητικές ενέργειες των προϊόντων που παίρνουν ανατίμηση.
- Σταδιακή αποκλιμάκωση πληθωρισμού. Οι τιμές παρουσιάζουν σταθεροποίηση τους τελευταίους μήνες στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής/τεχνολογικής ετοιμότητας τους και της γκάμας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
- Αυστηρό θεσμικό πλαίσιο. Οι αλυσίδες σουπερμάρκετ λειτουργούν σε αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ. νόμος αθέμιτης κερδοφορίας Ν.4818/2021).
- Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων. Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμα τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.
- Προσφορές και εκπτώσεις. Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.
- Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου.
