THEPOWERGAME
Δύο διαγωνισμοί προμήθειας ηλεκτρονικού εξοπλισμού ήταν η αφορμή για την παρέμβαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού σε περίπου 10 εταιρείες παροχής/προμήθειας προϊόντων και λύσεων πληροφορικής. Πρόκειται για έναν διαγωνισμό του υπουργείου Ανάπτυξης ο οποίος αφορούσε την προμήθεια Η/Υ και περιφερειακών τους και έναν διαγωνισμό του υπουργείου Παιδείας ο οποίος αφορούσε την προμήθεια περίπου 36.000 διαδραστικών πινάκων στα σχολεία της χώρας.
Και στους δύο διαγωνισμούς υπήρξε ένας ενδιαφερόμενος. Ειδικότερα, στον διαγωνισμό του υπουργείου Ανάπτυξης, ύψους μερικών εκατομμυρίων ευρώ, συμμετείχαν τέσσερις εταιρείες, οι οποίες στο τέλος έγιναν… μία. Η μοναδική προσφορά που δόθηκε από τους τέσσερις ενδιαφερομένους δεν έγινε αποδεκτή από τον τότε υπουργό Ανάπτυξης, Άδωνι Γεωργιάδη, ο οποίος ζήτησε την ακύρωση του διαγωνισμού και την επαναπροκήρυξή του.
Ο διαγωνισμός όντως επαναπροκηρύχθηκε και, ω του θαύματος, συμμετείχαν ξανά οι ίδιες επιχειρήσεις που συμμετείχαν στον πρώτο ακυρωμένο διαγωνισμό. Οι εταιρείες εκ νέου… συνασπίστηκαν σε μία προσφορά, η οποία και υποβλήθηκε. Σύμφωνα με πληροφορίες, η προσφορά που υποβλήθηκε ήταν χαμηλότερη εκείνης του πρώτου διαγωνισμού, αλλά δεν έγινε αποδεκτή από τον νυν υπουργό Ανάπτυξης, Κώστα Σκρέκα, οποίος και έστειλε τον φάκελο στην Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Το δεύτερο κρούσμα μοναδικού ενδιαφερόμενου σε έναν διαγωνισμό ήταν στο υπουργείο Παιδείας. Εκεί το έργο-μαμούθ ύψους 148 εκατ. ευρώ χωρίσθηκε σε τρεις γεωγραφικές περιοχές (Lots), προκειμένου να σπάσει στα τρία.
Για τις τρεις αυτές περιοχές εμφανίσθηκαν τρία σχήματα, τα οποία συμμετείχαν και στους τρεις επιμέρους διαγωνισμούς, αλλά καθένα από αυτά μειοδότησε σε μία από τις τρεις περιοχές. Έτσι, όλοι πήρανε από κάτι, δηλαδή μια προμήθεια της τάξης των 50 εκατ. ευρώ. Είναι δε άγνωστο ποιος έκανε την καταγγελία για το συγκεκριμένο έργο στην Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Με αφορμή αυτούς τους δύο διαγωνισμούς, αλλά και με παραδεκτό το γεγονός ότι σε τουλάχιστον 40-50 διαγωνισμούς έργων και προμηθειών πληροφορικής, πολύ μεγάλου ύψους, υπήρξε μόνον ένας ενδιαφερόμενος, κάποιοι ανησυχούν για τυχόν διασπάθιση των εθνικών και κοινοτικών πόρων.
Ωστόσο, αρκετοί είναι κι εκείνοι που θεωρούν ότι η αγορά τεχνολογίας στην Ελλάδα έχει «στερέψει» από πόρους (επιχειρήσεις, προσωπικό κ.λπ.) και ότι είναι τόσα πολλά τα έργα που προκηρύσσονται, που είναι ευχής έργον το ότι υπάρχει έστω και ένας ενδιαφερόμενος σε κάθε διαγωνισμό. Καθώς μάλιστα πιέζουν αναπτυξιακά -αλλά και πολιτικά- οι απορροφήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, η πίεση είναι μεγάλη, τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην αγορά.
Έτσι, στο στόχαστρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού βρέθηκαν περίπου 10 επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν κομβικό ρόλο στα έργα πληροφορικής. Αυτές δεν είναι άλλες από τους τρεις τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, ΟΤΕ, Vodafone και Nova, που είναι οι βασικοί ανάδοχοι των έργων πληροφορικής του Δημοσίου.
Από πίσω τους ακολουθούν οι μεγάλοι systems integrators, οι οποίοι είναι η Unisystems, η Netcompany-Intrasoft, η Space Hellas, η Byte και η Cosmos BS. Στο στόχαστρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού επίσης βρίσκονται και μικρότερες εταιρείες, όπως η Toolbox και η Active.
Σημειώνεται ότι οι τρεις μεγάλοι των τηλεπικοινωνιών λειτουργούν κυρίως ως εταιρείες factoring των υψηλών απαιτήσεων συμμετοχής (εγγυητικές, προκαταβολές αγορών κ.λπ.) των εταιρειών πληροφορικής στους διαγωνισμούς έργων πληροφορικής, παρά ως επιχειρήσεις παροχής λύσεων και υπηρεσιών. Τον ρόλο αυτόν παραδοσιακά διαδραματίζουν οι system integrators (Unisystems, Space Hellas κ.λπ.), οι οποίοι, με τη σειρά τους, αξιοποιούν ακόμη μικρότερες επιχειρήσεις (ως υπεργολάβους) που αναπτύσσουν τις λύσεις και τις εφαρμογές.
Παράγοντες της αγοράς παραδέχονται εμμέσως πλην σαφώς το ενδεχόμενο συνεννοήσεων στην αγορά. Είναι ενδεικτική η στιχομυθία ιστορικού στελέχους της αγοράς πληροφορικής, που κατά τη διάρκεια της επιδρομής των «Ράμπο» της Επιτροπής Ανταγωνισμού, τους απηύθυνε την ερώτηση «ξέρετε γιατί κάνετε σήμερα την επιδρομή και όχι πριν από μερικά χρόνια, επί ΣΥΡΙΖΑ;».
Tην απάντηση την έδωσε ο ίδιος, σημειώνοντας ότι «τότε, επί ΣΥΡΙΖΑ, δεν υπήρχε ούτε έργο στον αέρα κι επομένως δεν υπήρχε η ανάγκη της συνεννόησης». Εμμέσως πλην σαφώς, το στέλεχος της αγοράς παραδέχθηκε τις συνεννοήσεις των παικτών της αγοράς, οι οποίες, ωστόσο, όπως υπονόησε, γίνονται εξ ανάγκης, καθώς αν δεν υπάρξουν κι αυτές, ούτε τα έργα θα γίνουν ούτε το Ταμείο Ανάκαμψης θα υλοποιηθεί.