THEPOWERGAME
Με την τιμή του ελαιολάδου στις δημοπρασίες να ξεπερνά σήμερα τα 9 ευρώ, από 5 ευρώ που ήταν η μέση τιμή πέρυσι, η αύξηση της τιμής του για τον καταναλωτή κατά 58,5% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τα προχθεσινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, φαίνεται να είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.
Mέσα σε ένα χρόνο η τιμή ανά λίτρο έχει υπερδιπλασιαστεί στο ράφι ενώ επιβαρύνεται εβδομάδα με την εβδομάδα. Το πιο οικονομικό προϊόν της στην αγορά αγγίζει σήμερα τα 17 ευρώ και σύμφωνα με τις προβλέψεις δεν θα αργήσει να πάει στα 20 ευρώ/λίτρο και πιθανόν υψηλότερα, σύμφωνα με εκπροσώπους καταναλωτικών οργανώσεων.
Εξάλλου, εάν ο καταναλωτής πλήρωνε πέρυσι το λάδι στα 11-12 ευρώ ενώ πωλήθηκε στα 5 ευρώ από τον παραγωγό, σήμερα που πωλείται από τον παραγωγό στα 9 ευρώ ο καταναλωτής θα κληθεί να το πληρώσει τουλάχιστον 20 ευρώ, όπως εκτιμά μιλώντας στο Powergame ο Μύρων Χιλετζάκης, αντιπρόεδρος της ένωσης αγροτικού συνεταιρισμού Ηρακλείου Κρήτης.
Τα παραπάνω φαίνονται παράδοξα για μια ελαιοπαραγωγό χώρα, όπως η Ελλάδα, στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης, μετά την Ισπανία και την Ιταλία. Ωστόσο, η κακή σοδειά λόγω της κλιματικής κρίσης και το αυξημένο κόστος παραγωγής έχουν επηρεάσει την παγκόσμια αγορά, με τους καταναλωτές να αναζητούν προσφορές για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Πολλοί δε στρέφονται σε εναλλακτικά προϊόντα, όπως το ηλιέλαιο, που παρά τις αυξήσεις που έχει υποστεί είναι σημαντικά πιο φθηνό, με αποτέλεσμα η ζήτηση για έξτρα παρθένο ελαιόλαδο να βαίνει μειούμενη. Το θέμα της αλλαγής των διατροφικών τάσεων δημιουργεί προβληματισμό αλλά αποτελεί αναδυόμενη τάση στις τρέχουσες συνθήκες.
Σήμερα το πρόβλημα επιδεινώνει η πτώση της παραγωγής σε παγκόσμια κλίμακα. Η Ισπανία, η μεγαλύτερη παραγωγός ελαιολάδου στον κόσμο αντιμετωπίζει για δεύτερο συνεχόμενο έτος παραγωγή πολύ κάτω από τους ιστορικούς μέσους όρους. Με τους ελαιώνες της να καταπονούνται από την λειψυδρία και τις υψηλές θερμοκρασίες αλλά και εξαιτίας των περιορισμένων αποθεμάτων η χώρα αναμένει συνέχεια της ανοδικής πίεσης στις τιμές του ελαιολάδου.
Σύμφωνα με φορείς της αγοράς η Ισπανία έχει φτάσει να ελέγχει πάνω από το 50% της παγκόσμιας αγοράς και σε συνέχεια της μειωμένης παραγωγής επιτείνεται η κρίση. Σημειώνεται ότι το 2019 η Ισπανία παρήγαγε περίπου 2 εκατ. τόνους ελαιόλαδο όταν φέτος η δυναμικότητά της φτάνει μόλις τους 600 χιλ. τόνους. Αυτή η εξέλιξη, απόρροια εν πολλοίς της κλιματικής κρίσης, έχει αποτύπωμα στην παγκόσμια και στην ελληνική αγορά, που παρήγαγε στις καλές χρονιές περίπου 350.000 τόνους, με διαφορά 20-50 χιλ. τόνους από την Ιταλία. Σημειώνεται ότι στην προηγούμενη σεζόν Ελλάδα και Ισπανία παρήγαγαν περί τους 700.000 τόνους συνολικά και άλλους 600 χιλ. τόνους η Ιταλία, ήτοι σύνολο 1,3 εκατ. τόνους, την ώρα που η παγκόσμια κατανάλωση ελαιολάδου αυξήθηκε σε 2,8 εκατ. τόνους.
Σημειώνεται επίσης ότι πέρυσι η μέση τιμή πώλησης από τον παραγωγό ήταν περίπου στα 5 ευρώ. Φέτος οι τιμές άρχισαν από τα 7,5 ευρώ και έχουν ξεπεράσει τα 9,5 ευρώ το λίτρο, με μέση τιμή στα 8,5-9 ευρώ σήμερα. Η ανώτατη τιμή με βάση τα σημερινά δεδομένα είναι στα 9,11 ευρώ στη Λακωνία Μεσσηνίας, με την σεζόν να έχει σχεδόν κλείσει. Παρά τις υψηλές τιμές όμως, οι Έλληνες παραγωγοί δεν θα επωφεληθούν λόγω της μειωμένης παραγωγής. Είναι ενδεικτικό ότι η Κρήτη πάραξε πέρυσι 130 χιλ. τόνους και φέτος είναι ζητούμενο εάν θα φτάσει τους 25 χιλ. τόνους, σύμφωνα με τον κ. Χιλετζάκη. Σύμφωνα δε με τις εκτιμήσεις η παραγωγή σε όλη τη χώρα κυμαίνεται φέτος στους 70 χιλ. τόνους, που αντικατοπτρίζει μια μείωση πάνω από 50% σε σχέση με πέρυσι.