THEPOWERGAME
Την καταβολή του Δώρου Χριστουγέννων στους λογαριασμούς τους περιμένουν οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, καθώς έχει ήδη ξεκινήσει η περίοδος για την καταβολή των χρημάτων από τον εργοδότη. Η ΓΣΕΕ και το ΚΕΠΕΑ έχουν δώσει στη δημοσιότητα αναλυτικό οδηγό, ο οποίος απαντά σε πρακτικές ερωτήσεις όπως «πότε καταβάλλεται το Δώρο Χριστουγέννων», «πώς υπολογίζεται» και τι ισχύει για όσους «εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα απολύθηκαν ή παραιτήθηκαν το 2023».
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, το Δώρο Χριστουγέννων δεν μπορεί να καταβληθεί σε είδος, όπως επίσης είναι παράνομη οποιαδήποτε αξίωση από τον εργοδότη για επιστροφή των χρημάτων μετά την κατάθεση στο ΑΤΜ. Επίσης, σε περίπτωση μη καταβολής των χρημάτων, ο εργοδότης θα βρεθεί αντιμέτωπος με πρόστιμα, με τον εργαζόμενο να έχει το δικαίωμα να προσφύγει στην Επιθεώρηση Εργασίας.
Όλοι οι μισθωτοί που απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου, πλήρους ή μερικής απασχόλησης, σε οποιονδήποτε εργοδότη, δικαιούνται δώρα εορτών. Τα χρήματα από το Δώρο Χριστουγέννων 2023 αναμένεται να χρησιμοποιηθούν από τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα για την κάλυψη τρεχουσών αναγκών και για την αγορά δώρων για συγγενείς και φίλους ενόψει των γιορτινών ημερών.
Μέχρι πότε καταβάλλεται το Δώρο Χριστουγέννων
Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για να καταβληθεί από τους εργοδότες το Δώρο Χριστουγέννων 2023, με την προθεσμία καταβολής να είναι μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου, δηλαδή την επόμενη Πέμπτη. Ωστόσο, αρκετοί είναι οι εργοδότες που φροντίζουν, βάσει προγραμματισμού, να μπαίνει το Δώρο Χριστουγέννων στους τραπεζικούς λογαριασμούς των εργαζομένων μετά το πρώτο 10ήμερο του Δεκεμβρίου και συγκεκριμένα μέχρι τις 18 Δεκεμβρίου, ημέρα Δευτέρα φέτος.
Το Δώρο Χριστουγέννων, όπως και το Δώρο Πάσχα και το επίδομα αδείας, κατοχυρώθηκαν περαιτέρω με την Εθνική Γενική ΣΣΕ του έτους 2010 (άρθρο 1) για τους εργαζόμενους ιδιωτικού δικαίου σε όλη την ελληνική επικράτεια. Περιλαμβάνονται επίσης και στον Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (άρθρα 135-142, 213 ΠΔ 80/2022).
Πώς υπολογίζεται το Δώρο Χριστουγέννων 2023
Για τον υπολογισμό του Δώρου Χριστουγέννων από τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα βασική προϋπόθεση είναι η παροχή εργασίας να έχει γίνει τη χρονική περίοδο από την 1η Μαΐου 2023 μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023. Βάση για τον υπολογισμό του δώρου αποτελούν οι αποδοχές που πραγματικά καταβάλλονται στους μισθωτούς κατά την 10η Δεκεμβρίου. Σε περίπτωση, όμως, που η εργασιακή σχέση έχει λυθεί πριν από τις παραπάνω ημερομηνίες τo Δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονταν την ημέρα που λύθηκε η εργασιακή σχέση.
Σύμφωνα με τη ΓΣΕΕ, καταβαλλόμενος μισθός ή ημερομίσθιο είναι το σύνολο των τακτικών αποδοχών. Προσοχή: Στην έννοια των τακτικών αποδοχών περιλαμβάνονται ο μισθός ή το ημερομίσθιο, καθώς και κάθε άλλη παροχή (είτε σε χρήμα είτε σε είδος, όπως τροφή, κατοικία κλπ.), εφόσον καταβάλλεται από τον εργοδότη σαν αντάλλαγμα της παρεχόμενης από τον μισθωτό εργασίας, τακτικά κάθε μήνα, ή κατ’ επανάληψη, περιοδικά, κατά ορισμένα διαστήματα του χρόνου. Στις τακτικές αποδοχές, βάσει νομολογίας των δικαστηρίων, εντάσσεται επίσης και το επίδομα αδείας. Σύμφωνα με το ΚΕΠΕΑ, για τον υπολογισμό στο δώρο της αναλογίας του επιδόματος αδείας πολλαπλασιάζεται το συνολικό ποσό του δώρου που δικαιούται ο μισθωτός επί τον συντελεστή 0,041666.
Πότε καταβάλλεται ολόκληρο το Δώρο Χριστουγέννων και ποιοι θα λάβουν μέρος του
Οι εργαζόμενοι που η σχέση εργασίας τους με τον εργοδότη είχε διάρκεια χωρίς διακοπή όλη τη χρονική περίοδο που προαναφέρθηκε, δηλαδή από την 1η Μαΐου μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου κάθε έτους, δικαιούνται ολόκληρο το Δώρο Χριστουγέννων που είναι ίσο:
- Με έναν μηνιαίο μισθό για τους αμειβόμενους με μισθό και
- με 25 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο.
Για τους μισθωτούς, που η σχέση τους με τον εργοδότη δεν διήρκησε ολόκληρο το χρονικό διάστημα (από 1/5/2023 έως και 31/12/2023), δικαιούνται να λάβουν τμήμα του δώρου ανάλογο με τη χρονική διάρκεια της εργασιακής σχέσης τους. Σε αυτήν την περίπτωση, το Δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται ως ακολούθως:
- 2/25 του μηνιαίου μισθού ή 2 ημερομίσθια -ανάλογα με το πώς αμείβονται- για κάθε 19 ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης.
- Ακόμη και οι μισθωτοί που εργάστηκαν χρονικό διάστημα μικρότερο των 19 ημέρων δικαιούνται ανάλογο κλάσμα του δώρου.
Τα ποσά για ωρομίσθιους και εργαζόμενους με μερική απασχόληση
- Για όσους αμείβονται με ωρομίσθιο ο υπολογισμός γίνεται βάσει του μέσου όρου των αποδοχών του διαστήματος από 1-5-2023 μέχρι 31-12-2023. Διαιρούνται δηλαδή οι συνολικές αμοιβές που έλαβε ο μισθωτός μέσα στο διάστημα αυτό δια του αριθμού των ημερών του διαστήματος αυτού κατά τις οποίες ο μισθωτός εργάσθηκε η διατήρησε αξίωση για τις αποδοχές του. Το ποσό που προκύπτει πολλαπλασιάζεται επί τον αριθμό των ημερομισθίων που αναλογούν στη διάρκεια της εργασιακής σχέσης.
- Οι εργαζόμενοι με μερική απασχόληση θα λάβουν ως δώρο Χριστουγέννων όσα ημερομίσθια λαμβάνει και ο εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση έχοντας όμως ως βάση υπολογισμού τις μειωμένες αποδοχές και αναλόγως με τον χρόνο απασχόλησης του από 01/05/2023 έως 31/12/2023.
Σημειώνεται ότι οι εργαζόμενοι που απασχολούνται λιγότερες από 5 ημέρες τη βδομάδα (για τους απασχολούμενους με πενθήμερο) και λιγότερες από 6 ημέρες τη εβδομάδα (για τους απασχολούμενους με 6ήμερο) δικαιούνται δώρο Χριστουγέννων 1 ημερομίσθιο για κάθε 8 πραγματοποιηθέντα ημερομίσθια μέσα στο διάστημα από 01/05/2023 έως 31/12/2023.
Πότε παραγράφεται το Δώρο Χριστουγέννων και τι ισχύει με τις άδειες
Εκτός από την περίπτωση που η εργασία παρασχέθηκε χωρίς διακοπή όλο το διάστημα από την 1η Μαΐου 2023 έως την 31η Δεκεμβρίου 2023, στο διάστημα αυτό συνυπολογίζονται και όλες οι ημέρες που οι εργαζόμενοι-ες απουσιάζουν νόμιμα από την εργασία τους (π.χ. με ετήσια άδεια, με άδεια μητρότητας).
Ειδικά, ως προς την απουσία των εργαζομένων, λόγω ασθένειας, στο διάστημα υπολογισμού του Δώρου Χριστουγέννων 2023 συνυπολογίζονται τα «τριήμερα ασθενείας», δηλαδή ο χρόνος απουσίας κατά τον οποίο δεν καταβάλλεται επίδομα ασθενείας, ενώ αφαιρούνται τα διαστήματα που καταβάλλεται από τον ασφαλιστικό φορέα επίδομα ασθενείας.
Στην ερώτηση «πότε παραγράφεται το Δώρο Χριστουγέννων», βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα, η παραγραφή του Δώρου Χριστουγέννων γίνεται μετά από πενταετία από το τέλος του έτους που ήταν απαιτητές από τον εργαζόμενο, βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα.
Πότε καταβάλλονται τα χρήματα στον απολυμένο εργαζόμενο
Για εργαζόμενους που έχουν απολυθεί ή παραιτηθεί εντός του 2023, βασική προϋπόθεση είναι η λύση της συνεργασίας με τον εργοδότη να έγινε μέσα στη χρονική περίοδο υπολογισμού του Δώρου Χριστουγέννων, ήτοι από 1 Μαΐου έως και 31 Δεκεμβρίου 2023. Επίσης, ανάλογα με τον τρόπο αμοιβής του εργαζομένου που απολύθηκε, το δώρο ισούται μ’ έναν μισθό ή με 25 ημερομίσθια. Σε κάθε περίπτωση, σημασία έχει πότε συνέβη η απόλυση ή παραίτηση, έτσι ώστε να υπολογιστεί το τελικό ποσό. Στην ερώτηση για το «πότε καταβάλλεται το Δώρο Χριστουγέννων μετά την παραίτηση ή απόλυση», η απάντηση συνδέεται με το τι προτίθεται να κάνει ο εργοδότης. Συγκεκριμένα, υπάρχουν δύο επιλογές:
- Να το καταβάλλει μαζί με τα χρήματα που προβλέπονται για την απόλυση (υπόλοιπο μηνιαίου μισθού, επίδομα αδείας).
- Η κατάθεση στον τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου να γίνει την περίοδο των Χριστουγέννων. Υπάρχουν περιπτώσεις που η απόλυση έγινε τον Ιούνιο και το κλάσμα από το Δώρο Χριστουγέννων που δικαιούται ο εργαζόμενος, πιστώθηκε τα Χριστούγεννα.
Μη καταβολή Δώρου Χριστουγέννων μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου
Εφόσον περάσει η προθεσμία της 21ης Δεκεμβρίου και το Δώρο Χριστουγέννων 2023 δεν καταβληθεί, οι εργαζόμενοι-ες ή/και τα σωματεία μπορούν και πρέπει να προσφύγουν στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας, προκειμένου να συνταχθεί μηνυτήρια αναφορά. Οι εργαζόμενοι μπορούν να προβαίνουν σε επώνυμες ή ανώνυμες καταγγελίες στην ενιαία γραμμή εξυπηρέτησης 1555 ή στην ηλεκτρονική υπηρεσία υποβολής ανώνυμης καταγγελίας της Επιθεώρησης Εργασίας ή με αποστολή μηνύματος, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail), στο Τμήμα Επιθεώρησης του τόπου εργασίας τους. Από εκεί και ύστερα, ακολουθούν τα παρακάτω βήματα:
- Η μηνυτήρια αναφορά διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα για την άσκηση ατομικής δίωξης σε βάρος του εργοδότη, ενώ, παράλληλα, διαβιβάζεται και στο οικείο αστυνομικό τμήμα για την κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας.
- Οι εργαζόμενοι-ες ή/και τα σωματεία τους έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν μήνυση απευθείας στο αρμόδιο αστυνομικό τμήμα και να ζητήσουν την εφαρμογή της αυτόφωρης διαδικασίας.
- Στη μηνυτήρια αναφορά θα πρέπει να αναγράφονται τα στοιχεία της επιχείρησης και τα στοιχεία κατοικίας του εργοδότη, εάν αυτό είναι δυνατό, δεδομένου ότι η διαδικασία του αυτοφώρου διαρκεί έως και 48 ώρες.
- Σε κάθε περίπτωση μη καταβολής του Δώρου Χριστουγέννων, μέσα στην τασσόμενη προθεσμία, οι Επιθεωρητές Εργασίας έχουν υποχρέωση να επεμβαίνουν άμεσα, διενεργώντας ελέγχους και να βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα για την άσκηση της διαδικασίας του αυτοφώρου και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων.
Σημειώνεται ότι για την καλύτερη εξυπηρέτηση των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, υπάρχει διαθέσιμη online εφαρμογή υπολογισμού για το Δώρο Χριστουγέννων.