THEPOWERGAME
Δώρο Χριστουγέννων μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου θα δουν οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, διαφορετικά μπορούν να ακολουθήσουν τη διαδικασία που προβλέπεται στην περίπτωση που τα χρήματα δεν καταβληθούν από τον εργοδότη. Δεν είναι λίγοι, πάντως, οι εργοδότες που φροντίζουν τα χρήματα να καταβάλλονται νωρίτερα στους εργαζόμενους της επιχείρησης, κυρίως την περίοδο μεταξύ 11 και 18 Δεκεμβρίου.
Όλοι οι μισθωτοί που απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου, πλήρους ή μερικής απασχόλησης, σε οποιονδήποτε εργοδότη, δικαιούνται Δώρο Χριστουγέννων. Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία απαγορεύεται η πληρωμή του Δώρου Χριστουγέννων 2023 σε είδος, όπως επίσης είναι παράνομη οποιαδήποτε αξίωση από τον εργοδότη για επιστροφή των χρημάτων μετά την καταβολή στον εργαζόμενο του ιδιωτικού τομέα.
Το Δώρο Χριστουγέννων, όπως και το Δώρο Πάσχα και το επίδομα αδείας, κατοχυρώθηκαν περαιτέρω με την Εθνική Γενική ΣΣΕ του έτους 2010 (άρθρο 1) για τους εργαζόμενους ιδιωτικού δικαίου σε όλη την ελληνική επικράτεια. Περιλαμβάνονται επίσης και στον Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (άρθρα 135-142, 213 ΠΔ 80/2022).
Η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) και το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων της Συνομοσπονδίας (ΚΕ.Π.Ε.Α/ΓΣΕΕ) έχουν δώσει στη δημοσιότητα αναλυτικό οδηγό για το Δώρο Χριστουγέννων, απαντώντας σε βασικά ερωτήματα, όπως «πώς υπολογίζεται», «μέχρι πότε καταβάλλεται» και «τι ισχύει με τις άδειες και την απουσία λόγω ασθένειας». Επίσης, δίνει διευκρινίσεις για τις διαφοροποιήσεις στον υπολογισμό του ανάλογα με τον τρόπο αμοιβής του εργαζόμενου στον ιδιωτικό τομέα (ωρομίσθιο, ημερομίσθιο κ.λπ.).
Τι ισχύει με το Δώρο Χριστουγέννων 2023 όταν δεν καταβληθεί από τον εργοδότη
Εφόσον το Δώρο Χριστουγέννων 2023 δεν καταβληθεί έγκαιρα, οι εργαζόμενοι-ες ή/και τα σωματεία μπορούν και πρέπει να προσφύγουν στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας, προκειμένου να συνταχθεί μηνυτήρια αναφορά. Από εκεί και ύστερα, σειρά παίρνουν οι ακόλουθες ενέργειες:
- Η μηνυτήρια αναφορά διαβιβάζεται στον εισαγγελέα για την άσκηση ατομικής δίωξης σε βάρος του εργοδότη, ενώ, παράλληλα, διαβιβάζεται και στο οικείο αστυνομικό τμήμα για την κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας.
- Οι εργαζόμενοι-ες ή/και τα σωματεία τους έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν μήνυση απευθείας στο αρμόδιο αστυνομικό τμήμα και να ζητήσουν την εφαρμογή της αυτόφωρης διαδικασίας.
- Στη μηνυτήρια αναφορά θα πρέπει να αναγράφονται τα στοιχεία της επιχείρησης και τα στοιχεία κατοικίας του εργοδότη, εάν αυτό είναι δυνατό, δεδομένου ότι η διαδικασία του αυτοφώρου διαρκεί έως και 48 ώρες.
Σημειώνεται ότι οι εργαζόμενοι-ες μπορούν να προβαίνουν σε επώνυμες ή ανώνυμες καταγγελίες στην ενιαία γραμμή εξυπηρέτησης 1555 ή στην ηλεκτρονική υπηρεσία υποβολής ανώνυμης καταγγελίας της Επιθεώρησης Εργασίας ή με αποστολή μηνύματος, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail), στο Τμήμα Επιθεώρησης του τόπου εργασίας τους.
Τα πρόστιμα για τη μη καταβολή του Δώρου Χριστουγέννων
Όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, η καταβολή του Δώρου Χριστουγέννων πρέπει να γίνει μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου 2023. Σε περίπτωση που το Δώρο Χριστουγέννων δεν καταβληθεί έγκαιρα, οι Κοινωνικοί Επιθεωρητές Εργασίας του ΣΕΠΕ έχουν υποχρέωση να επεμβαίνουν άμεσα, διενεργώντας ελέγχους.
Παράλληλα, καλούνται να βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα για την άσκηση της διαδικασίας του αυτοφώρου και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων (πρόστιμα) μετά την υποβολή της μηνυτήριας αναφοράς από τον εργαζόμενο.
Πότε παραγράφεται το Δώρο Χριστουγέννων
Βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα, οι αποδοχές που αφορούν το Δώρο Χριστουγέννων στον ιδιωτικό τομέα μπορούν να παραγραφούν.
Ειδικότερα, η παραγραφή του Δώρου Χριστουγέννων γίνεται μετά από πενταετία από το τέλος του έτους που ήταν απαιτητές από τον εργαζόμενο, βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα.
Υπολογισμός και πότε μπαίνει το Δώρο Χριστουγέννων σε περίπτωση απόλυσης του εργαζομένου
Στην περίπτωση που υπάρχει απόλυση εργαζομένου, βασική προϋπόθεση είναι η λύση της συνεργασίας με τον εργοδότη να έγινε μέσα στη χρονική περίοδο υπολογισμού του Δώρου Χριστουγέννων, ήτοι από 1 Μαΐου έως και 31 Δεκεμβρίου 2023. Ανάλογα με τον τρόπο αμοιβής του εργαζομένου που απολύθηκε, το δώρο ισούται μ’ έναν μισθό ή με 25 ημερομίσθια. Σε κάθε περίπτωση, σημασία έχει πότε συνέβη η απόλυση έτσι ώστε να υπολογιστεί το τελικό ποσό. Πιο συγκεκριμένα:
Το Δώρο Χριστουγέννων 2023 υπολογίζεται με βάση τις τακτικές αποδοχές του εργαζόμενου κατά την 10η Δεκεμβρίου. Σε περίπτωση, όμως, που η εργασιακή σχέση έχει λυθεί πριν από τη συγκεκριμένη ημερομηνία, τότε λαμβάνονται υπ’ όψιν οι αποδοχές κατά την ημέρα λύσης της εργασιακής σχέσης. Αυτό σημαίνει ότι ένας απολυμένος εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα που αμείβεται με μισθό (ημερομίσθιο ή ωρομίσθιο) μπορεί να υπολογίσει το Δώρο Χριστουγέννων 2023 που θα του καταβληθεί ως ακολούθως:
- 2/25 του μηνιαίου μισθού για κάθε 19 ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης, αν πρόκειται για εργαζόμενο με μισθό.
- Δύο ημερομίσθια για κάθε 19 ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης, αν πρόκειται για αμειβόμενους με ημερομίσθιο.
Σύμφωνα με τον αναλυτικό οδηγό της ΓΣΕΕ, ακόμα και οι μισθωτοί που εργάστηκαν για χρονικό διάστημα μικρότερο των 19 ημερών και απολύθηκαν στη συνέχεια, δικαιούνται ανάλογο κλάσμα του δώρου Χριστουγέννων.
Πότε καταβάλλεται στον απολυμένο εργαζόμενο
Όσον αφορά στην καταβολή του Δώρου Χριστουγέννων 2023, υπάρχουν δύο περιπτώσεις, άρρηκτα συνδεδεμένες με το τι προτίθεται να κάνει ο εργοδότης:
- Να το καταβάλλει μαζί με τα χρήματα που προβλέπονται για την απόλυση (υπόλοιπο μηνιαίου μισθού, επίδομα αδείας).
- Η κατάθεση στον τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου να γίνει την περίοδο των Χριστουγέννων. Έχουν καταγραφεί περιπτώσεις που η απόλυση έγινε τις πρώτες ημέρες του Μαΐου και το κλάσμα από το Δώρο Χριστουγέννων πληρώθηκε στον πρώην εργαζόμενο της επιχείρησης στον ιδιωτικό τομέα τα Χριστούγεννα.
Σημειώνεται ότι στη δημοσιότητα έχουν δοθεί επίσης αναλυτικά στοιχεία για το ποιοι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα δικαιούνται ολόκληρο το Δώρο Χριστουγέννων.