THEPOWERGAME
Αρχίζει και τυπικά σήμερα το εμπορικό γεγονός της χρονιάς, με τη «Μαύρη Παρασκευή» (Black Friday) να σηματοδοτεί την έναρξη ενός τριημέρου μεγάλων προσφορών, όπως υπόσχονται οι εταιρείες του λιανεμπορίου, οι οποίες ωστόσο πιάστηκαν «αδιάβαστες», αν κρίνει κανείς από τα δεκάδες ερωτήματα που τέθηκαν χθες για το νέο πλαίσιο της ορθής επικοινωνίας στον καταναλωτή της μειωμένης τιμής, αυτό δηλαδή που ξέραμε ως έκπτωση και προσφορά.
Στην ενημερωτική συζήτηση που συνδιοργάνωσαν το υπουργείο Ανάπτυξης, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ), το Εμπορικό Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Αθήνας (ΕΒΕΑ) και ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών (ΕΣΑ) παρουσιάστηκε ο οδηγός για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, εν όψει της Black Friday, της Cyber Monday, αλλά και της εορταστικής περιόδου των Χριστουγέννων και των χειμερινών εκπτώσεων που θα ακολουθήσουν.
Η διοργάνωση ανέδειξε ένα σημαντικό κενό στην ενημέρωση των ανθρώπων της αγοράς, την ώρα που εισέρχεται στην πιο κρίσιμη περίοδο των εκπτώσεων, καθώς κλιμακώνονται οι εμπορικές κινήσεις για την Black Friday, από μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρικών και ειδών τεχνολογίας και αλυσίδες ένδυσης μέχρι τα ανώνυμα καταστήματα, ακόμη και τα σούπερ μάρκετ.
Το εμπορικό γεγονός, που για μεγάλη μερίδα της αγοράς άρχισε πριν από μερικές εβδομάδες, συνεχίζεται το Σαββατοκύριακο, δεδομένου ότι την Κυριακή τα καταστήματα είναι ανοιχτά, ενώ θα ολοκληρωθεί τη Δευτέρα, Cyber Monday, που έχει καθιερωθεί ως η Black Friday για τα καταστήματα στο ψηφιακό κανάλι.
Επειδή όμως η εμπιστοσύνη των καταναλωτών δοκιμάζεται εν μέσω εκπτώσεων, όπως ανέφερε η Σοφία Κουνενάκη Εφραίμογλου, πρόεδρος ΕΒΕΑ, που φιλοξένησε την εκδήλωση, ο ΣΕΒ, σε συνεργασία με το υπουργείο Ανάπτυξης, επέλεξαν αυτήν τη συγκυρία για να διοργανώσουν συζήτηση για τη σωστή επικοινωνία των ανακοινώσεων μείωσης τιμής. Σχεδιάζει δε περαιτέρω επικαιροποίηση του Οδηγού με απαντήσεις στα νέα ερωτήματα που τέθηκαν από τους επαγγελματίες. Το νέο πλαίσιο αποτελεί εφαρμογή ευρωπαϊκής οδηγίας και ακολουθεί τη φιλοσοφία των μέτρων που στοχεύουν στην ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού και στην προστασία του καταναλωτή, όπως επισήμανε ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστα Σκρέκας, που τόνισε ότι βούληση της κυβέρνησης είναι οι πραγματικές εκπτώσεις, που δεν παραπλανούν τον καταναλωτή, αλλά του δίνουν δυνατότητες να αποκτήσει προϊόντα σε πολύ χαμηλές τιμές. Μάλιστα, όπως σημείωσε, ειδικά για την Black Friday έχει γίνει ήδη τιμοληψία και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί θα συγκρίνουν από σήμερα τις τιμές κι αν προκύψουν φαινόμενα παραπλανητικών εκπτώσεων, θα επιβληθούν πρόστιμα και ανακοινώσεις, αν αυτά τα πρόστιμα υπερβαίνουν τις 50.000 ευρώ.
Τα μέτρα που αποδίδουν καρπούς
Όπως είπε ο κ. Σκρέκας, παρά την ισχυρή ανάπτυξη, η οικονομία αντιμετωπίζει την πρόκληση του πληθωρισμού και ειδικά του πληθωρισμού των τροφίμων, που επιμένει, με τα στοιχεία να δείχνουν ότι σε επίπεδο διετίας (24 μηνών), ο πληθωρισμός των τροφίμων στην Ελλάδα είναι λίγο χαμηλότερος από αυτόν στην Ισπανία και γύρω στον μ.ό. της Ευρωζώνης. «Δεν μας ικανοποιεί», τόνισε ο κ. Σκρέκας, μιλώντας για τα μέτρα που έχει λάβει το υπουργείο και τα οποία, σύμφωνα με τον ίδιο, αποδίδουν καρπούς, με μειώσεις των τιμών στα ράφια σε πολλές κατηγορίες. Αναφέρθηκε ειδικότερα στο «καλάθι του νοικοκυριού», που έχει οδηγήσει σε 60% με 70% καλύτερες προσφορές, και στη Μόνιμη Μείωση Τιμής, όπου μέχρι χθες είχαν ενταχθεί 924 προϊόντα, που συνεισφέρει σε αύξηση τζίρου 15%-20% των εταιρειών για τα προϊόντα που εντάσσονται στο μέτρο. Ο κ. Σκρέκας αναφέρθηκε επίσης στα εργαλεία που έχουν αναπτυχθεί, όπως το e-katanalotis και η εφαρμογή e-kataggelies, αλλά και στους ελέγχους στην αγορά για την τήρηση του κανονισμού για το περιθώριο κέρδους κάτω από τα επίπεδα του Δεκεμβρίου του 2021. Τόνισε ότι οι επιχειρήσεις, σεβόμενες το πλαίσιο, δεν αναδεικνύουν μόνο την κοινωνική τους ευθύνη απέναντι στα νοικοκυριά, αλλά διασφαλίζουν και τη δική τους τη βιωσιμότητα και τους όγκους πωλήσεων των προϊόντων που εμπορεύονται, καθώς εάν χαθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών, θα επηρεαστούν οι πωλήσεις των εταιρειών.
Στην πολυκρίση που βιώνουμε, που αναδύει προκλήσεις για καταναλωτές και επιχειρήσεις, εστίασε από την πλευρά του ο Γιάννης Γιώτης, αντιπρόεδρος ΣΕΒ, πρόεδρος ΣΕΒΤ, επικεφαλής Ομάδας Εργασίας Καταναλωτή, ΣΕΒ. Τόνισε ότι οι επιχειρήσεις απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος της επιβάρυνσης στηρίζοντας τους καταναλωτές, που, όπως είπε, είναι η σημαντικότερη περιουσία μιας επιχείρησης.
Συνοψίζοντας τις προκλήσεις για τις εμπορικές επιχειρήσεις, ο Σταύρος Καφούνης, πρόεδρος ΕΣΑ, B’ αντιπρόεδρος ΕΒΕΑ, μίλησε για το σύνθετο κανονιστικό πλαίσιο και μετέφερε τα μηνύματα των επιχειρήσεων μελών του ΕΣΑ, που προβαίνουν σε λάθη που συχνά οφείλονται σε παρανόηση. Γι’ αυτό ζήτησε απλοποίηση των διαδικασιών, ξεκάθαρους ορισμούς και κίνητρα.
Πώς θα ανακοινώνονται σωστά οι μειώσεις τιμών
Στο διά ταύτα, πώς δηλαδή πρέπει να γίνονται σωστά οι ανακοινώσεις μείωσης τιμής, ο νόμος προβλέπει αναγραφή της τρέχουσας τιμής πώλησης και της χαμηλότερης τιμής των τελευταίων 30 ημερών, που είναι και η τιμή αναφοράς. Για να απαντηθούν τα ερωτήματα των επιχειρηματιών συνεργάστηκαν στη χθεσινή εκδήλωση, στο πλαίσιο συζήτησης πάνελ, οι: Σωτήριος Αναγνωστόπουλος, γενικός γραμματέας Εμπορίου, υπουργείο Ανάπτυξης, Γεώργιος Διονυσόπουλος, νομικός σύμβουλος- διευθυντής Γραφείου Γενικού, γραμματέας Εμπορίου, υπουργείο Ανάπτυξης, Μιχάλης Καλαντζόπουλος, νομικός σύμβουλος, Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών, και Αθηνά Βουνάτσου, senior advisor, Τομέας Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών, ΣΕΒ, αλλά και ο Μιχάλης Μητσόπουλος, διευθυντής, Τομέας Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών, ΣΕΒ.
Πρακτικές και προβληματισμοί
Όπως αναφέρθηκε μεταξύ άλλων, αθέμιτες εμπορικές πρακτικές θεωρούνται για παράδειγμα οι περιπτώσεις που η επιχείρηση διαφημίζει προϊόντα/υπηρεσίες σε συγκεκριμένη τιμή χωρίς να διαθέτει εύλογο στοκ, περιγράφει ένα προϊόν ως δωρεάν όταν χρεώνεται με έξοδα παραλαβής, διαφημίζει ένα προϊόν σε ελκυστική τιμή για να προσελκύσει καταναλωτικό ενδιαφέρον, το οποίο μετά αποθαρρύνει για να μετατοπίσει το αγοραστικό ενδιαφέρον σε κάτι άλλο κ.λπ.
Υπάρχουν επίσης σημεία που προβληματίζουν και τις ελεγκτικές Αρχές, όπως π.χ. οι διαδοχικές εκπτώσεις, όπου προωθείται διεύρυνση του διαστήματος αναφοράς από 30 ημέρες σήμερα σε 60 ημέρες. Επίσης, προβληματισμός υπάρχει στο θέμα της κυκλοφορίας προϊόντος με στίκερ έκπτωσης από τον παραγωγό/κατασκευαστή και όχι από τον λιανέμπορο. Εάν αυτή η έκπτωση χρησιμοποιηθεί στο πλαίσιο μιας προοδευτικής μείωσης τιμών, δεν υπάρχει πρόβλημα, αλλά εάν παρέλθουν 30 ημέρες και συνεχίζει να επικαλείται ο προμηθευτής τη μείωση, υπάρχει αθέμιτη εμπορική πρακτική, που συνιστά παράβαση της νομοθεσίας.
Σχετικά με τα εποχικά προϊόντα, σημειώνεται ότι το εμπόρευμα θεωρείται νέο από τη στιγμή που έχει αποσυρθεί και επανέρχεται μετά από έναν χρόνο, π.χ. την περίοδο των Χριστουγέννων.
Κακές πρακτικές διαπιστώνονται σε πολλές περιπτώσεις προσφορών «1+1 δώρο». Όταν κάτι πωλείται μεμονωμένο με έκπτωση 50% και μετά πωλείται με «+1 δώρο», θεωρείται παραπλάνηση και θέλει προσοχή, οπότε πρέπει να συνυπολογίζεται η προηγούμενη έκπτωση σε μια επόμενη.
Προσοχή απαιτείται και στις προσωποποιημένες εκπτώσεις, π.χ. μέσω εκπτωτικού κουπονιού σε περιορισμένο αριθμό πελατών, καθώς πρέπει να μπορεί να πιστοποιηθεί. Για παράδειγμα, η διανομή κουπονιών έξω από το κατάστημα εμπίπτει στους κανόνες και ανιχνεύεται ως αθέμιτη πρακτική.
Σε αδιέξοδο οι μικρές επιχειρήσεις
Από τις ερωτήσεις των επαγγελματιών και τις απαντήσεις των αρμόδιων Αρχών διαπιστώνεται ότι οι επιχειρηματίες και κυρίως οι ιδιοκτήτες μικρών εμπορικών επιχειρήσεων, ειδικά όσων δραστηριοποιούνται με έδρα στην περιφέρεια, δεν έχουν κατανοήσει την υπουργική απόφαση 35935/2023, που αφορά τον Κώδικα Δεοντολογίας περί ανακοινώσεων μείωσης τιμής σε περιπτώσεις προσφορών, εκπτώσεων και προωθητικών ενεργειών. Ως αποτέλεσμα, κινδυνεύουν με πρόστιμα εάν δεν αξιοποιήσουν ψηφιακά εργαλεία για να παρακολουθούν την εξέλιξη τιμών στο κωδικολόγιό τους. Από την άλλη μεριά, ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων σημειώνουν ότι ένα σύστημα λογισμικού ERP απαιτεί επένδυση 20-22 χιλ. ευρώ, που αποτελεί υπολογίσιμο κόστος. Επιπλέον, θεωρούν δυσβάσταχτα τα πρόστιμα, ελάχιστου ύψους 20.000 ευρώ.