THEPOWERGAME
Στον δρόμο που χάραξαν τον Σεπτέμβριο αναμένεται να κινηθούν αυτήν την εβδομάδα οι Κεντρικές Τράπεζες των Ηνωμένων Πολιτειών και της Μεγάλης Βρετανίας, ενώ στον ίδιο δρόμο εισήλθε και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη συνεδρίαση της Αθήνας, που πραγματοποιήθηκε στις 26 Οκτωβρίου. Οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες αποφασίζουν να σταματήσουν τις συνεχόμενες αυξήσεις επιτοκίων και να αξιολογήσουν ξανά τις συνθήκες όταν θα έχουν διαθέσιμες νέες επίσημες προβλέψεις για την οικονομία, προς το τέλος του έτους.
Ο πληθωρισμός υποχώρησε αρκετά τον Σεπτέμβριο στις δύο πλευρές του Ατλαντικού κι έτσι Fed, ΕΚΤ και BoE μπορούν χωρίς δεύτερες σκέψεις να διακόψουν τον κύκλο σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής. Όπως δήλωσε η Κριστίν Λαγκάρντ από την Αθήνα, δεν είναι ώρα οι κεντρικές τράπεζες να γνωστοποιήσουν τη στρατηγική των επόμενων μηνών, το λεγόμενο forward guidance, γιατί η κατάσταση είναι ρευστή και οι αποφάσεις τους θα εξαρτηθούν από την πορεία των οικονομικών δεικτών.
Οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν ότι ο διοικητής της Fed, Τζερόμ Πάουελ, θα ανακοινώσει την παύση των επιτοκίων στο 5,25%-5,50% για δεύτερο σερί μήνα, παρά την εκπληκτική ανάπτυξη του ΑΕΠ των ΗΠΑ στο γ’ τρίμηνο, την ανθεκτικότητα της αγοράς εργασίας και την επιμονή του πληθωρισμού πάνω από το 2%. Παράγοντας που ενισχύει την απόφαση αυτήν είναι η άνοδος των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων, με το αμερικανικό 10ετές να αγγίζει το 5%. Η συγκεκριμένη εξέλιξη δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την οικονομική δραστηριότητα σε ένα περιβάλλον που τα επιτόκια των στεγαστικών και των δανείων αυτοκινήτου είναι υψηλότερα του 8% και τα επιτόκια των πιστωτικών καρτών έχουν ανέλθει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Η ανάγκη για νέες αυξήσεις επιτοκίων στο μέλλον μειώνεται δραματικά όσο οι αποδόσεις των ομολόγων παραμένουν σε τόσο υψηλά επίπεδα και τα επιτόκια δυσκολεύουν τις χορηγήσεις δανείων. Με το τοπίο στην οικονομία να παραμένει θολό, τις γεωπολιτικές ανησυχίες να αυξάνονται και τις επιπτώσεις των υψηλών επιτοκίων να αναμένεται να γίνουν περισσότερο αισθητές τους επόμενους μήνες, τα θετικά νέα για τον πληθωρισμό κερδίζουν χρόνο για τις κεντρικές τράπεζες.
Το βασικό σενάριο των περισσότερων επενδυτικών οίκων δεν προβλέπει άλλες αυξήσεις επιτοκίων, αλλά ούτε και μειώσεις σύντομα. Η πόρτα θα είναι πάντα ανοιχτή για νέες αυξήσεις, αλλά η επόμενη φορά που θα μεταβληθούν τα επιτόκια μάλλον θα είναι προς τα κάτω. Οι πρώτες μειώσεις επιτοκίων δεν αναμένεται να αποφασιστούν πριν από το γ’ τρίμηνο του 2024, εκτός και αν μεσολαβήσει κάποια μεγάλη διεθνής αναταραχή.
Στην Ευρώπη τα σημάδια της ύφεσης είναι ήδη ορατά και αναμένεται να περιορίσουν σημαντικά τις πληθωριστικές πιέσεις στο μέλλον. Στις ΗΠΑ, παρά την ανάπτυξη κατά 4,9% στο γ’ τρίμηνο, η μεγαλύτερη απειλή είναι και εκεί η ύφεση. Η κατανάλωση παραμένει η κινητήριος δύναμη της οικονομίας και το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώνεται, οι αποταμιεύσεις εξαντλούνται, με αποτέλεσμα να αναμένεται σημαντική εξασθένηση της δραστηριότητας. Έτσι, θα έρθει η περαιτέρω εξασθένηση του πληθωρισμού και η Fed όχι μόνο δεν θα χρειαστεί να αυξήσει τα επιτόκια, αλλά θα εξετάσει να προχωρήσει στην πρώτη μείωση έως το καλοκαίρι.
Μία παράμετρος που αναμένεται να επισημάνει ο Πάουελ είναι η μεγάλη μείωση της περισσευούμενης ρευστότητας που επιστρέφει στη Fed. Τα ποσά έχουν μειωθεί στο 1,2 τρισ. δολάρια, από 1,5 τρισ. δολάρια που ήταν στην περασμένη συνεδρίαση, με τη συνολική μείωση να τοποθετείται σε 1 τρισ. δολάρια το τελευταίο εξάμηνο. Τα αποθεματικά των αμερικανικών τραπεζών παραμένουν σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα, στα 3,3 τρισ. δολάρια. Άρα, το γεγονός ότι ο περιορισμός της ρευστότητας προέρχεται από τη μείωση των χρημάτων που επιστρέφουν στη Fed σημαίνει ότι το κανάλι της νομισματικής πολιτικής πετυχαίνει τον σκοπό του.