THEPOWERGAME
Βελτίωση της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας με νέες υποδομές, ψηφιακό εκσυγχρονισμό, εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης αλλά και επενδύσεις στην αγορά του φαρμάκου υπόσχονται οι φορείς της Υγείας με φόντο κεφάλαια άνω των 2 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν στον τομέα από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Υπάρχουν ωστόσο και προκλήσεις. Το ζήτημα της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού στην Υγεία ανέδειξε μεταξύ άλλων ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, υπουργός Υγείας, στο πλαίσιο συζήτησης πάνελ στο συνέδριο του Economist. Όπως είπε, λείπουν 1 εκατ. εργατικά χέρια επαγγελματιών υγείας στην Ευρώπη. Αναζητείται τρόπος να καλυφθούν οι ανάγκες, που αυξάνονται σε μια περίοδο γήρανσης του πληθυσμού, όπως εξήγησε αναφερόμενος ειδικότερα στις προκλήσεις για την Ελλάδα παρά τις γενναίες προσλήψεις, 5.500-6.000 το 2023 και με πρόβλεψη για άλλες 6.500 το 2024. Πρόκειται για αριθμούς που δεν υπήρχαν τα προηγούμενα χρόνια, όπως τόνισε αλλά παραδέχθηκε ότι πολλές φορές καταλήγουν «άγονες» οι προσπάθειες να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα.
Πρόθεση του Υπουργείου είναι να στηρίξει περαιτέρω τις επενδύσεις της φαρμακοβιομηχανίας ενώ σύμφωνα με τον υπουργό είναι σε εξέλιξη διαβουλεύσεις με στόχο μια Εθνική Φαρμακευτική Πολιτική στο πλαίσιο του ΕΟΦ ενώ επιτροπή διαπραγμάτευσης εργάζεται ταυτόχρονα και με επίκεντρο τον μετασχηματισμό του ΕΟΠΥΥ.
Μιλώντας για τις πολιτικές που προωθούνται ο κ. Χρυσοχοΐδης αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στον νέο τρόπο οργάνωσης των νοσοκομείων με στόχο ορθολογικό τρόπο διαχείρισης με βάση ευρωπαϊκά πρότυπα και έκανε λόγο για την εφαρμογή του συστήματος DRG που οδηγεί σε ανταγωνισμό μεταξύ των νοσοκομείων. Μίλησε επίσης για τις επενδύσεις που προωθούνται μεταξύ των οποίων τα τρία νοσοκομεία που κατασκευάζει το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση και στο ογκολογικό νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης. Ιδιαίτερη βαρύτητα απέδωσε στις νέες τεχνολογίες και ειδικά στην Τεχνητή Νοημοσύνη που θα δημιουργήσει προοπτικές στην Υγεία.
Αναφέρθηκε σε σειρά μεταρρυθμίσεων που προωθούνται όπως το μητρώο για τον καρκίνο, ο ψηφιακός φάκελος ασθενούς, η σύγχρονη οργάνωση του ΕΟΠΥΥ, ενός οργανισμού 7 δισ. ευρώ, που πληρώνει τις δαπάνες με την ενσωμάτωση μηχανισμών ελέγχου για εξορθολογισμό των δαπανών. Επιπλέον, σύμφωνα με τον κ. Χρυσοχοΐδη ενισχύεται ο ΕΟΦ και προωθείται νέα φαρμακευτική πολιτική τονίζοντας ότι όλες οι δράσεις συντονίζονται ώστε στη χώρα όλοι οι ασθενείς να έχουν πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες και φάρμακα, με θέσπιση κινήτρων για τη βιομηχανία και πλήρη αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ και για τη μείωση του clawback.
2,17 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης στην Υγεία
Ο Ορέστης Καβαλάκης, Γενικός Γραμματέας Ιδιωτικών Επενδύσεων & ΣΔΙΤ, Υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων, τόνισε ότι το Ταμείο Ανάκαμψης είναι μια κρίσιμη πηγή κονδυλίων για την Υγεία καθώς από τα 30,5 δισ. ευρώ που εξασφάλισε η χώρα (και τα επιπλέον 800 εκατ. ευρώ και άλλα 5 δισ. ευρώ δάνεια), εκ των οποίων 11,8 δισ. ευρώ έχουν εκταμιευθεί, τα 2,17 δισ. ευρώ κατευθύνονται στην Υγεία, σε 42 έργα και μεταρρυθμίσεις. Πρόκειται, όπως τόνισε για το μεγαλύτερο ποσό οριζόντιας χρηματοδότησης στην Υγεία τα τελευταία χρόνια. Τα έργα σύμφωνα με τον κ. Καβακάκη, επικεντρώνονται μεταξύ άλλων σε υποδομές και εξοπλισμό νοσοκομείων, ψηφιακό μετασχηματισμό κ.α.. Αναφέρθηκε ειδικότερα στις νοσοκομειακές υποδομές, με δράσεις 396 εκατ. ευρώ που υλοποιούνται σε 97 νοσοκομεία, καθώς και σε άλλες πρωτοβουλίες για αναβάθμιση 156 κέντρων υγείας, ηλεκτρονικό φάκελο υγείας, εκσυγχρονισμό του ΕΟΠΥΥ, ενίσχυση του ΕΟΦ κ.ο.κ..
Η συνεργασία με τη βιομηχανία
Όπως αναδείχθηκε από τη συζήτηση, οι μεταρρυθμίσεις προωθούνται στο πλαίσιο συνεργασίας με τους φορείς της Υγείας. Ο Θεόδωρος Τρύφων, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας και Συνδιευθύνων Σύμβουλος της ELPEN SA, αναφέρθηκε στη σημασία της συνεργασίας μιλώντας ειδικότερα για τις προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπη η φαρμακοβιομηχανία στην Ευρώπη. Οι πρόσφατες κρίσεις, όπως εξήγησε, ανέδειξαν την ανάγκη να υπάρχει επάρκεια φαρμάκων αλλά και να ενισχυθεί η παραγωγή εντός της περιοχής ελέγχου των ευρωπαϊκών χωρών. Σημείωσε δε τη θέση της ελληνικής βιομηχανίας, 45 εργοστάσια φαρμάκων στην χώρα, δηλαδή μια αναλογία 1/10 στην ΕΕ και με σειρά επενδύσεων σε εξέλιξη στο πλαίσιο και των κινήτρων για συμψηφισμό του clawback και rebate, αν και παρεμπιπτόντως από 400 εκατ. ευρώ επιστροφές πριν από δέκα χρόνια σήμερα έχουν φτάσει στα 2,7 δισ. ευρώ.
Σχετικά με τον “επαναπατρισμό” μέρους της ευρωπαϊκή παραγωγής κυρίως από την Ασία ανακύπτουν σοβαρά θέματα κατά την άποψή του σε επίπεδο κανονισμών, γραφειοκρατείας, περιβαλλοντικά ζητήματα τα οποία συζητούνται στην Ευρώπη κι όλα αυτά ενώ η φαρμακοβιομηχανία είναι αντιμέτωπη με αυξημένα κόστη και χαμηλές τιμές φαρμάκων.
Το ζητούμενο όπως τόνισε και επανέλαβαν και άλλοι ομιλητές, είναι η πρόσβαση των ασθενών σε αποτελεσματικά και καινοτόμα φάρμακα ενώ ανέδειξε και το παράδοξο να θέλουμε τα φάρμακα να παράγονται με υψηλές προδιαγραφές ποιότητας αλλά να πωλούνται κάτω από 1-2 ευρώ ανά συσκευασία.
Πάντως εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι οι ασθενείς στην Ελλάδα θα έχουν πρόσβαση σε αποτελεσματικές θεραπείες και φάρμακα στο μέλλον ει δυνατόν παραγόμενα στην Ευρώπη και αναφέρθηκε στην πρόθεση της βιομηχανίας να συνεισφέρει στη συνεργασία με τους άλλους φορείς που εμπλέκονται στην Υγεία ώστε να ορθολογικοποιηθεί η συνταγογράφηση, να ορθολογικοποιηθεί η φαρμακευτική δαπάνη και να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο πλαίσιο για την Υγεία.
Όπως είπε και η Θεανώ Καρποδίνη, Διοικήτρια ΕΟΠΥΥ, βασική επιδίωξη και του ΕΟΠΥΥ είναι σε συνεργασία με τη βιομηχανία και τους συναρμόδιους φορείς για να οικοδομηθεί μια πολιτική για το φάρμακο στη χώρα, η οποία θα υποστηριχθεί με εργαλεία τεχνολογίας και ειδικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη. Όπως ανέφερε μεταξύ άλλων, μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού ο ΕΟΠΥΥ θα έχει δεδομένα σε πραγματικό χρόνο ώστε να συνεισφέρει στην προσπάθεια για έλεγχο και εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης. Όπως πρόσθεσε σε ερώτημα σχετικά με τον μηχανισμό των επιστροφών rebate και clawback, ήταν αναγκαίος στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής κι έχει ταλαιπωρήσει τη βιομηχανία και όλους του παρόχους.
Γίνεται όμως προσπάθεια όπως είπε μέσω του συμψηφισμού με τις επενδυτικές δαπάνες, τις κλινικές μελέτες στις ξένες εταιρείες ενώ απώτερος στόχος είναι ο εξορθολογισμός και η μείωση των δαπανών σε λογικά επίπεδα.