Αισίως κλείνει η φετινή τουριστική σεζόν, όπως δείχνει ο μέχρι τώρα απολογισμός, ενώ μερικές ακόμα χιλιάδες τουριστών αναμένεται να επισκεφθούν επιλεγμένους προορισμούς μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου.
Οι επιδόσεις αυτές αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη αξία, δεδομένου ότι τη φετινή χρονιά ο κλάδος είχε να αντιμετωπίσει μια σειρά προκλήσεων, όπως ο αυξημένος πληθωρισμός, οι πυρκαγιές του καλοκαιριού και οι πλημμύρες του Σεπτεμβρίου, για να καταλήξουμε στην πολεμική σύρραξη στο Ισραήλ.
Αυξημένες εισπράξεις λόγω αυξημένων τιμών
Τα πρώτα στοιχεία από το ισοζύγιο που δημοσίευσε η Τράπεζα της Ελλάδος, για την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου του 2023, δείχνουν άνοδο των τουριστικών εισπράξεων +15,3% σε σύγκριση με το οκτάμηνο του 2022. Φέτος το οκτάμηνο οι ταξιδιωτικές εισπράξεις έφτασαν τα 14,66 δισ. ευρώ, έναντι των 12,72 δισ. ευρώ πέρυσι το αντίστοιχο διάστημα. Η Τράπεζα της Ελλάδος καταγράφει σημαντική αύξηση και στις αφίξεις, σε ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό, στο +18,4%.
Αν και αναλυτικά στοιχεία για το ισοζύγιο ταξιδιωτικών εισπράξεων του οκταμήνου θα δημοσιευτούν σήμερα, σε συνέχεια αυτών της Παρασκευής για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, φαίνεται ότι η χρονιά θα κλείσει πολύ καλύτερα, τόσο σε σύγκριση με πέρυσι, όσο και σε σύγκριση με το 2019. Είναι χαρακτηριστικό ότι το οκτάμηνο του 2019 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις είχαν ανέλθει σε 13,24 δισ. ευρώ και έτσι οι φετινές εισπράξεις είναι αυξημένες κατά 10,7% σε σχέση με την προ πανδημική χρονιά.
Φυσικά, ένα μεγάλο μέρος αυτής της αύξησης οφείλεται στον υψηλό πληθωρισμό, που έχει οδηγήσει στα ύψη και τις τιμές σε όλο το φάσμα της ταξιδιωτικής αλυσίδας. Και ενώ το κράτος βλέπει τα δημόσια ταμεία να γεμίζουν από τους φόρους, οι τουριστικοί επιχειρηματίες έχουν να αντιμετωπίσουν και το αυξημένο κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεών τους. Αυτό σημαίνει ότι η αύξηση στον τζίρο δεν σημαίνει ακολούθως και αντίστοιχη αύξηση της κερδοφορίας.
Οι επιχειρηματίες στον τουρισμό καλούνται να διαμορφώσουν μια τιμολογιακή πολιτική που να κάνει τις επιχειρήσεις τους τόσο κερδοφόρες, ώστε να τους επιτρέπει να επανεπενδύσουν μέρος των κερδών τους στην αναβάθμιση των υπηρεσιών που προσφέρουν και ταυτόχρονα να μη φτάσουν τις τιμές τους σε σημεία που να αποτρέπουν τους τουρίστες να τις επιλέξουν. Ο ανταγωνισμός είναι ήδη μεγάλος και η προσφορά επιλογών είναι τεράστια.
Οι καταναλωτές έχουν την ευχέρεια να προτιμήσουν άλλους προορισμούς, καθώς η σχέση ποιότητας-τιμής παίζει καθοριστικό ρόλο στις επιλογές τους. Το είδαμε αυτό φέτος στην περίπτωση της Μυκόνου και της Σαντορίνης, δύο νησιά που κατέγραψαν σταθερά σε όλη τη σεζόν μειωμένες επιδόσεις σε σύγκριση με πέρυσι. Έτσι, κατέληξαν να είναι οι επιχειρηματίες αυτοί που «πλήρωσαν ακριβά» την τακτική της υπερβολικής αύξησης τιμών, καθώς οι τουρίστες απάντησαν… υπάρχουν κι αλλού πορτοκαλιές.
Η κλιματική αλλαγή απαιτεί στρατηγική για τον τουρισμό
Από την άλλη, η Ελλάδα έδειξε γενικά να αντέχει ως προορισμός. Οι καύσωνες του καλοκαιριού, που οδήγησαν και σε μεγάλες πυρκαγιές, με πιο δύσκολη για τον τουρισμό την πυρκαγιά της Ρόδου τον Ιούλιο, έδειξαν την ανάγκη για τη συγκρότηση μιας σοβαρής πολιτικής διαχείρισης, τόσο των ακραίων καιρικών φαινομένων, όσο και γενικότερα της κλιματικής αλλαγής. Το εξαγγελθέν «πράσινο» τέλος, που πρόκειται να επιβληθεί στους τουρίστες, αποτελεί μεν μια πρώτη κίνηση, αλλά δεν μπορεί να λύσει σε βάθος το πρόβλημα. Ειδικά αν δεν θεσμοθετηθεί η ανταποδοτικότητα του τέλους αυτού στην κατεύθυνση της επένδυσης των πόρων σε δράσεις που έχουν σχέση με την αειφορία, θα καταλήξει να είναι απλώς ένας έμμεσος φόρος για τους τουρίστες. Δηλαδή, κάτι που θα λειτουργεί ενάντια στον ανταγωνισμό. Ταυτόχρονα όμως χρειάζεται και ένας προσεκτικός σχεδιασμός, στο πλαίσιο μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής, όχι μόνο σε ό,τι αφορά τον τουρισμό, αλλά τη συνολική διαχείριση των υποδομών και των υπηρεσιών αυτής της χώρας.
Ο τουρισμός χρειάζεται ειρήνη για να αναπτυχθεί
Η πολεμική σύρραξη στο Ισραήλ, εκτός της ανείπωτης θλίψης για τις ανθρώπινες ζωές που χάνονται και από τις δύο πλευρές, δημιουργεί ανησυχίες τόσο σε γεωπολιτικό, όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Για την Ελλάδα και για τον τουρισμό της το Ισραήλ είναι μια χώρα με πολύ μεγάλη επιδραστικότητα. Αποτελεί μια δυναμική αγορά τουριστών, που φέτος σημείωνε ιδιαίτερα ανοδική πορεία, ενώ ένα σημαντικό μέρος των επενδύσεων σε τουριστικές υποδομές στην Ελλάδα προέρχεται από ισραηλινά κεφάλαια.
Ο τουρισμός όμως αναπτύσσεται πρωτίστως μέσα σε ένα πλαίσιο ειρήνης και ουδόλως ωφελείται από συμμαχίες που συνάπτονται μόνο λόγω οικονομικών συμφερόντων.
