THEPOWERGAME
Σχεδόν 10% ακριβότερα από πέρυσι τέτοια εποχή πληρώνουν οι Έλληνες το Καλάθι του Νοικοκυριού στα σούπερ μάρκετ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana (πρώην IRI Hellas), κατά τους πρώτους επτά μήνες του έτους οι Έλληνες ξόδεψαν 5,15 δισ. ευρώ σε καταναλωτικά αγαθά σε σούπερ μάρκετ, ποσό που είναι κατά 9,8% υψηλότερο από την αντίστοιχη περίοδο του 2022.
Τα στοιχεία αφορούν σε ταχέως κινούμενα καταναλωτικά προϊόντα (ΤΚΚΠ) τα οποία διακινούνται από σούπερ μάρκετ και μίνι μάρκετ και περιλαμβάνουν κυρίως τρόφιμα, είδη προσωπικής υγιεινής και είδη σπιτιού. Τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι το μεγαλύτερο κόστος που κατέβαλαν οι καταναλωτές, δεν είναι αποτέλεσμα της αύξησης της κατανάλωσης σε όγκο, αλλά στην αξία.
Συγκεκριμένα ενώ η αξία των αγαθών που διακινήθηκε στο επτάμηνο του έτους αυξήθηκε κατά 9,8%, η αύξηση στον όγκο των αγαθών ήταν μόλις 0,6% -πρακτικά οι καταναλωτές αγόρασαν τα ίδια με εκείνα του 2022. Η ανατίμηση της μονάδας του προϊόντος κατά 9,2% ήταν αυτή που οδήγησε στην αύξηση του τζίρου της αγοράς των βασικών καταναλωτικών αγαθών.
Μάλιστα τα στοιχεία της Circana, δείχνουν ότι οι ανατιμήσεις στο επτάμηνο διαπέρασαν κατά μήκος όλες τις μεγάλες κατηγορίες προϊόντων πώλησης των σουπερμάρκετ. Συγκεκριμένα:
• στα τρόφιμα καταγράφηκε αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης κατά μέσο όρο 9,4% και ανήλθε σε 3,92 δισ. ευρώ, όταν ο όγκος τους μεταβλήθηκε μόλις κατά 0,6%,
• στα είδη προσωπικής υγιεινής & ομορφιάς η δαπάνη των καταναλωτών αυξήθηκε κατά 10,3%, ανήλθε σε 586 εκατ. ευρώ, ενώ ο όγκος τους αυξήθηκε μόλις 0,6% και τέλος,
• στα είδη σπιτιού σημειώθηκαν οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις, αφού η δαπάνη αυξήθηκε κατά 10,8% φτάνοντας τα 513 εκατ. ευρώ, ενώ ο όγκος υποχώρησε οριακά 1,1%.
Οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις στα ράφια των σουπερμάρκετ, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία καταγράφηκαν στα σνακς (+14,5%), στα γαλακτοκομικά (+13%), στα προϊόντα προσωπικής υγιεινής (+11,8%), στα απορρυπαντικά-καθαριστικά (+11,6%), σταμη-αλκοολούχα ποτά (+10,5%) κ.ο.κ. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana, σε καμία επιμέρους κατηγορία βασικών προϊόντων δεν υπήρξε μείωση της αξίας των πωλούμενων προϊόντων.
Αντίθετα καταγράφηκε μείωση του όγκου της κατανάλωσης σε κατηγορίες, όπως μπαχαρικά, σάλτσες κ.λπ. (-3,8%), κατεψυγμένα τρόφιμα (-3,4%), τα είδη προσωπικής υγιεινής (-2,1%) κ.ά. Ωστόσο, υπήρξαν και κατηγορίες που ο όγκος της κατανάλωσης αυξήθηκε. Αυτό συνέβη κυρίως στα σνακς (+4,7%), στα μη-αλκοολούχα ποτά (+3,5%), στα αλκοολούχα ποτά (+1,9%) στα είδη προσωπικής υγιεινής (+1,5%). Σε όλες τις κατηγορίες ωστόσο, η αύξηση της δαπάνης ξεπέρασε την αύξηση του όγκου και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις η ψαλίδα ήταν πολύ μεγάλη.
Τι δείχνει η ΕΛΣΤΑΤ
Τα στοιχεία της Circana είναι σε πλήρη αντιστοίχιση με εκείνα της ΕΛΣΤΑΤ. Η τελευταία έδειξε ότι τον Σεπτέμβριο ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ), δηλαδή ο πληθωρισμός έχει μειωθεί στο 1,6%, κάτω δηλαδή από το στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), που είναι το 2%. Ωστόσο, η σύνθεση του πληθωρισμού είναι τέτοια που «πονοκεφαλιάζει» τόσο τη κυβέρνηση, όσο και κυρίως τους καταναλωτές, πολλοί από τους οποίους αφήνουν κάθε μήνα ακόμη και το 30% ή και το 40% του μηνιαίου εισοδήματος τους στα ταμεία των σουπερμάρκετ.
Αυτό συμβαίνει επειδή ο πληθωρισμός στα τρόφιμα παραμένει υψηλός και κοντά σε διψήφια ποσοστά. Αντίθετα υποχωρεί σημαντικά σε άλλες κατηγορίες αγαθών π.χ. στέγαση (-15%)όπου περιλαμβάνεται το κόστος ενέργειας και το οποίο είναι σημαντικά μειωμένο σε σχέση με τις τιμές του 2022.
Πάντως, και στα τρόφιμα ο πληθωρισμός μειώνεται, αλλά με πολύ αργό ρυθμό. Για τον περασμένο Σεπτέμβριο, ανήλθε σε 9,4% σε ετήσια βάση, και είναι η πρώτη φορά που κατέρχεται σε μονοψήφιο μέγεθος μετά τον Μάρτιο του 2022. Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, από το 2020 έως και το Σεπτέμβριο του 2023, η συνολική ανατίμηση στα τρόφιμα (είδη διατροφής και μη-αλκοολούχα ποτά) ανέρχεται σε 27%.
Η θεαματική αυτή επίδοση μέσα σε δύο-τρία χρόνια ήρθε το τελευταίο διάστημα και ειδικά μετά την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία, δηλαδή τους τελευταίους 18 μήνες. Μόνον τους τελευταίους 12 μήνες, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, τα λαχανικά ανατιμήθηκαν κατά 17,7%, τα έλαια και τα λίπη κατά 16,1%, τα φρούτα κατά 13,9%, το κρέας κατά 8,2% κ.ο.κ.
Μόνον σε τρεις κατηγορίες αγαθών υπήρξε αποκλιμάκωση των τιμών τους τελευταίους 12 μήνες, και αυτές είναι στο φυσικό αέριο (-82%), στο πετρέλαιο θέρμανσης (-20,7%) και στις τηλεφωνικές υπηρεσίες (-3,5%). Η μεγάλη μείωση του κόστους ενέργειας, ήταν αυτή που ώθησε και τον γενικό πληθωρισμό στο 1,6%.
Πληθωρισμός: Πολύ σκληρός για να πεθάνει…
Όπως έδειξε η πορεία των τελευταίων 14 – 18 μηνών κατά τους οποίους ο ΔΤΚ των τροφίμων «θέριεψε» και μεγάλωσε, ήταν αποτέλεσμα πολλών παραγόντων:
• της απότομης αύξησης της ζήτησης μετά την πανδημία,
• της αναταραχής στις εφοδιαστικές αλυσίδες και το κλείσιμο σημαντικών αγορών πρώτων υλών τροφίμων που προκάλεσε η επίθεση των Ρώσων στην Ουκρανία
• της αύξησης του ενεργειακού κόστους,
• της αύξησης του κόστους εργασίας κυρίως στον πρωτογενή τομέα από την οποία επλήγη ιδιαίτερα η Ελλάδα και τέλος,
• της κλιματικής αλλαγής, η οποία μειώνει έτι περαιτέρω την ήδη περιορισμένη εγχώρια, αλλά και διεθνή παραγωγή, όπως συμβαίνει π.χ. στο ελαιόλαδο.
Επομένως, παρά τις υποσχέσεις της κυβέρνησης και του αρμόδιου υπουργού Κώστα Σκρέκα, ο πληθωρισμός τουλάχιστον στα τρόφιμα, θα αποδειχθεί ανθεκτικός. Γι’ αυτό η κυβέρνηση και το υπ. Ανάπτυξης βρίσκονται σε διαρκή κίνηση, τόσο με το «καλάθι του νοικοκυριού», όσο και με το πλαφόν του περιθωρίου κέρδους και τη «σήμανση» των προϊόντων που δίνονται με μειωμένη τιμή (-5%).
Προς την ίδια κατεύθυνση στοχεύουν και τα μέτρα επιβολής κυρώσεων που επιβάλλουν οι αρχές της χώρας, οι οποίες ομολογουμένως έχουν να επιδείξουν πολύ μεγάλα βεβαιωμένα πρόστιμα σε σχέση με το παρελθόν, ύψους μερικών εκατομμυρίων ευρώ, αλλά με αδυναμία να τιθασεύσουν το τέρας του πληθωρισμού στα τρόφιμα.
Ραυτόπουλος (EEKE): Πλήρης ασυδοσία των επιχειρήσεων τροφίμων
Αμφισβητεί την είσπραξη των προστίμων από το Ελληνικό Δημόσιο ο πρόεδρος της Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδος (ΕΕΚΕ), Απόστολος Ραυτόπουλος. Όπως αναφέρει στην «ΑτΚ» τρεις φορές δημοσίως κάλεσε την ηγεσία του υπουργείου να παρουσιάσει την εξέλιξη που είχε η βεβαίωση των προστίμων στις μεγάλες αλυσίδες λιανικής, αλλά κανένας από τη κυβέρνηση και το υπ. Ανάπτυξης, δεν θέλησε να δώσει τις αποδείξεις της αποπληρωμής των προστίμων.
Το πιο σημαντικό, όπως λέει ο πρόεδρος του ΕΕΚΕ, είναι ότι τα πρόστιμα είναι αναποτελεσματικά. Όπως σημειώνει, πρόσφατα το υπ. Ανάπτυξης και η Διϋπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ) βεβαίωσε πρόστιμο ύψους 230 χιλ. ευρώ σε μεγάλη βιομηχανία της χώρας.
Η κύρωση επιβλήθηκε επειδή η βιομηχανία πωλούσε 73 κωδικούς προϊόντων παραβιάζοντας το όριο του περιθωρίου κέρδους που παρέχει σχετική υπουργική απόφαση. Ωστόσο, κατά τον κ. Ραυτόπουλο, η βιομηχανία, ασχέτως αν πλήρωσε ή όχι το πρόστιμο, συνέχισε να πουλά με τις ίδιες τιμές. Το ίδιο συμβαίνει και με τα πρόστιμα στις αλυσίδες λιανικής. «Σε όλες τις αλυσίδες, οι ίδιες τιμές που είχανε πριν μπει το πρόστιμο, ισχύουν και τώρα», λέει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΕΕΚΕ.
Κατά την ΕΕΚΕ, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα, όχι μόνον δεν μειώνεται, αλλά αυξάνει. Όπως αναφέρει ο πρόεδρος της, ενώ τον Ιούνιο του 2023 ήταν τετραπλάσιος του Γενικού ΔΤΚ, το περασμένο μήνα (Σεπτέμβριος) είναι εξαπλάσιος. Την ανθεκτικότητα δε του πληθωρισμού στα τρόφιμα, την αποδίδει στη απουσία ελέγχου και στη πλήρη ασυδοσία των επιχειρηματιών.
Τέλος ο κ. Ραυτόπουλος, χαρακτηρίζει ατελέσφορο το μέτρο της σήμανσης του -5% στα προϊόντα στο ράφι που υπέγραψε πρόσφατα ο αρμόδιος υπουργός Κώστας Σκρέκας. Ο ίδιος σημειώνει ότι τα πρώτα προϊόντα δεν θα τα δουν οι καταναλωτές πριν τον ερχόμενο Δεκέμβριο στα ράφια και αυτό θα συμβεί μόνον στα χαμηλής κατανάλωσης προϊόντα.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
