THEPOWERGAME
Με τις «αντοχές» του προγράμματος ΣΔΙΤ να φαντάζουν ήδη εξαντλημένες, κυρίως λόγω της εκτίναξης του κόστους των υλικών κατασκευής στο διάστημα που μεσολάβησε από τον σχεδιασμό του μέχρι την ωρίμανση των σχετικών έργων και διαγωνισμών, το νέο μεγα-ΣΔΙΤ για την κατασκευή των νέων φυλακών στον Ασπρόπυργο ήδη αποτελεί μεγάλο «στοίχημα». Πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε αξία σύμβαση που δημοπρατείται μέχρι σήμερα, εκτιμώμενου ύψους 617 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), στοιχείο που ασφαλώς θα προσελκύσει το επενδυτικό ενδιαφέρον, αλλά που παράλληλα αποτελεί και «εμπόδιο», καθώς τα απαιτούμενα κεφάλαια συνιστούν σημαντική τροχοπέδη, ιδίως στο σημερινό χρηματοπιστωτικό περιβάλλον.
Το έργο προβλέπει τη μετεγκατάσταση του καταστήματος κράτησης Κορυδαλλού σε νέο χώρο στην περιοχή του Ασπροπύργου. Συγκεκριμένα, στόχος είναι η μεταφορά των σημερινών φυλακών σε μια έκταση 100 στρεμμάτων (από τα περίπου 260 στρέμματα που εκτείνονται σήμερα, σε διάφορα κτίρια), στο Θριάσιο Πεδίο, στο πρώην Στρατόπεδο «Αμερικανικής Ευκολίας». Για τη στέγαση των κρατουμένων και την κάλυψη όλων των επιμέρους αναγκών πρόκειται να κατασκευαστούν νέα κτίρια, συνολικής επιφάνειας 87.700 τ.μ., εκ των οποίων 57.700 τ.μ. θα αφορούν την επιφάνεια ανωδομής και τα υπόλοιπα 30.000 τ.μ. τα υπόγεια. Η κάλυψη του οικοπέδου θα αγγίξει τα 32 στρεμμάτα. Στον χώρο αυτόν προβλέπεται να φιλοξενούνται 14 πτέρυγες, χωρητικότητας 200 ατόμων έκαστη, ήτοι 2.800 κρατούμενοι, το κτίριο μεταγωγών, σχολικό συγκρότημα, βιβλιοθήκη, γενική και ψυχιατρική κλινική και χώροι λατρείας.
Με βάση τον σχετικό σχεδιασμό, ο ιδιώτης ανάδοχος θα κληθεί να μελετήσει, να χρηματοδοτήσει, να κατασκευάσει και να προμηθευτεί τον απαιτούμενο εξοπλισμό, ενώ παράλληλα, μετά την κατασκευή των νέων υποδομών, θα αναλάβει τη συντήρηση και την τεχνική διαχείρισή τους για περίοδο 30 ετών (4 χρόνια κατασκευαστική περίοδος + 26 χρόνια εκμετάλλευσης).
Πηγές της αγοράς θεωρούν ιδιαίτερα δύσκολη την «εξίσωση» αυτήν, καθώς το πολύ σημαντικό κόστος και η σχετική μικρή διάρκεια εκμετάλλευσης μεταφράζονται σε μια «πράξη της οποίας τα μαθηματικά δεν βγαίνουν». Ήδη ο σχετικός διαγωνισμός, παρ’ ότι προκηρύχθηκε πριν από μερικούς μήνες, ακόμα δεν έχει φτάσει στο στάδιο της υποβολής εκδήλωσης ενδιαφέροντος (Α’ Φάση). Αυτό είχε προβλεφθεί για τις 4 Σεπτέμβριου, αλλά τελικά δόθηκε παράταση μέχρι τη 13η Οκτωβρίου, χωρίς να αποκλείεται και νέα παράταση. Στο πλαίσιο αυτό, βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία για την πιθανότητα συμμετοχής και του Δημοσίου στη χρηματοδότηση, με ποσό 50 εκατ. ευρώ, το οποίο θα καλυφθεί από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).
Αν και δεν έχει αποσαφηνιστεί ποια σχήματα θα συμμετάσχουν στη διαδικασία, φαντάζει σχεδόν δεδομένο ότι θα απαιτηθούν τροποποιήσεις στον σχετικό διαγωνισμό, ώστε το έργο να φτάσει στο σημείο να θεωρηθεί χρηματοδοτήσιμο. Οι κατασκευαστικές εταιρείες βρίσκονται ήδη στα «όριά» τους, ως προς τις δυνατότητες του κατασκευαστικού τους μηχανισμού, κι ενώ αναμένουν να λάβουν κι άλλα έργα, με βάση τις προσφορές που έχουν υποβληθεί σε μια σειρά διαγωνισμών έργων υποδομής. Το γεγονός αυτό φέρνει πιο «πίσω» στις προτεραιότητες τα έργα ΣΔΙΤ, ιδίως τα κτιριακά και όσα έχουν κοινωνικό χαρακτήρα, όπου οι αμοιβές των εταιρειών γίνονται με πληρωμές διαθεσιμότητας, κατά τη διάρκεια της ζωής του έργου.
Άλλωστε, ανάλογα προβλήματα έχουν καταγραφεί και σε δεκάδες άλλα έργα, από τους διαγωνισμούς για νέες φοιτητικές εστίες και σχετικές κτιριακές υποδομές, που έχουν προκηρυχθεί από διάφορα Πανεπιστήμια της Περιφέρειας (π.χ. Θεσσαλίας, Θράκης κ.λπ.), μέχρι την Πολιτεία Καινοτομίας στην έκταση της πρώην ΧΡΩΠΕΙ στο Φάληρο, η οποία «καρκινοβατεί».
Όπως εξηγούν στελέχη του κλάδου, το κόστος κατασκευής κτιρίων έχει εκτοξευτεί κατά περίπου 50% την τελευταία διετία, με αποτέλεσμα όσοι διαγωνισμοί προκηρύχθηκαν την περίοδο 2020-2022 να βρίσκονται ήδη εκτός προϋπολογισμού. Το γεγονός ότι ταυτόχρονα έχουν εκτοξευτεί και τα επιτόκια δανεισμού έχει δυσχεράνει πάρα πολύ τη χρηματοδότηση που χρειάζονται οι ιδιώτες για να υλοποιήσουν τα έργα αυτά. Το αποτέλεσμα είναι το ενδιαφέρον να έχει ατονήσει σημαντικά και να απαιτείται ένας διαφορετικός σχεδιασμός, ιδίως στο σκέλος της χρηματοδότησης, ώστε να μπορέσουν να ενεργοποιηθούν τα εν λόγω έργα.