THEPOWERGAME
Οι αυξήσεις των επιτοκίων δείχνουν να φτάνουν στο τέλος τους σε ΗΠΑ, Ευρωζώνη και Μ. Βρετανία. Οι αναλυτές πιστεύουν πως είτε βρισκόμαστε στο υψηλότερο σημείο, είτε Fed και ΕΚΤ θα προχωρήσουν σε μία ακόμη αύξηση. Ακολούθως, τα επιτόκια αναμένεται να διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα για πολύ καιρό κι έτσι διαμορφώνονται νέες συνθήκες στις αγορές. Οι επενδυτές θα αρχίσουν να εξετάζουν το ενδεχόμενο αλλαγής πολιτικής, από τις αυξήσεις σε μειώσεις επιτοκίων, όμως μέχρι τότε πρέπει να προσαρμοστούν στο υφιστάμενο περιβάλλον.
Μία από τις πιο σταθερές τάσεις στις αγορές όταν τα επιτόκια αυξάνονται είναι ότι ασκούνται πιέσεις στις αποτιμήσεις των μετοχών, επηρεάζονται αρνητικά τα εταιρικά κέρδη, εξασθενούν οι αναπτυξιακές προοπτικές και γενικότερα οι επενδυτές στρέφονται σε επιλογές χαμηλότερου ρίσκου. Στο ίδιο πλαίσιο, γίνονται πιο ελκυστικά τα ομόλογα και γενικότερα οι επενδύσεις σταθερού εισοδήματος και συνήθως μειώνεται η ζήτηση για μετοχές.
Στην καθημερινή γλώσσα, τα υψηλότερα επιτόκια σημαίνουν ότι αυξάνεται το κόστος δανεισμού για όλους, από το δημόσιο μέσω των ομολόγων, μέχρι τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες, τα στεγαστικά δάνεια, τα δάνεια αγοράς αυτοκινήτου και τις πιστωτικές κάρτες. Σε ένα τέτοιο κλίμα, οι επιχειρήσεις διστάζουν να δανειστούν για να υλοποιήσουν μία επένδυση και να αναπτύξουν τα προϊόντα ή τις δραστηριότητές τους και οι ιδιώτες μειώνουν τα έξοδα. Στο τέλος της ημέρας, η οικονομική δραστηριότητα επιβραδύνει μέχρι κάποια στιγμή να υποχωρήσει πολύ ο πληθωρισμός και οι κεντρικές τράπεζες να αρχίσουν ξανά να μειώνουν τα επιτόκια για να κλείσει ο κύκλος.
Μετοχές
Οι μετοχές και κυρίως οι μετοχές ανάπτυξης και αυτές με προσδοκόμενα μελλοντικά κέρδη που μπορεί να μην επιβεβαιωθούν, αντιμετωπίζουν προκλήσεις σε περιβάλλον υψηλών επιτοκίων. Όσο η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο νέων αυξήσεων, τόσο παραμένουν αβέβαιες οι προοπτικές για τις μετοχές. Το γεγονός ότι το μεγαλύτερο χρηματιστήριο του κόσμου, αυτό της Νέας Υόρκης, εμφανίζει αξιοσημείωτα κέρδη μέσα στο 2023 οφείλεται κυρίως στο τεράστιο ενδιαφέρον για τις τεχνολογικές εταιρείες που πρωτοπορούν στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης.
Ένας κλάδος που ωφελείται όταν τα επιτόκια είναι υψηλά είναι ο τραπεζικός. Τα περιθώρια κέρδους αυξάνονται όσο ανεβαίνουν τα επιτόκια κι έτσι οι μετοχές των τραπεζών, των ασφαλιστικών και των χρηματιστηριακών εταιρειών συνήθως γίνονται πιο ελκυστικές.
Ομόλογα
Τα ομόλογα γίνονται πιο ελκυστικά όσο τα επιτόκια είναι υψηλά, ως επενδύσεις σταθερού εισοδήματος των οποίων οι αποδόσεις αυξάνονται. Ωστόσο το ενδιαφέρον ατονεί όταν οι επενδυτές περιμένουν να αρχίσουν μέσα στον επόμενο χρόνο οι μειώσεις των επιτοκίων. Στη φάση που βρίσκονται οι αγορές σήμερα, οι αποδόσεις των ομολόγων έχουν εκτιναχθεί σε επίπεδα που θυμίζουν την εποχή πριν την παγκόσμια κρίση του 2008 και λίγο αργότερα. Η απόδοση του 10ετούς κρατικού ομολόγου των ΗΠΑ έφτασε στο 4,6% και ο ισχυρός άνδρας της BlackRock, Λάρι Φινκ, προέβλεψε ότι μπορεί να ξεπεράσει το 5% λόγω του πληθωρισμού και των επιτοκίων. Άλλοι λόγοι που προκαλούν την άνοδο των αποδόσεων του αμερικανικού 10ετούς είναι η ανάγκη της κυβέρνησης να δανειστεί για να καλύψει το έλλειμμα, η υποβάθμιση από την Fitch και η άνοδος των τιμών του πετρελαίου.
Χρυσός
Μία δημοφιλής θεωρία αναφέρει ότι η τιμή του χρυσού κινείται αντίστροφα με τα επιτόκια. Όταν τα επιτόκια αυξάνονται η τιμή του χρυσού υποχωρεί και όταν τα επιτόκια μειώνονται το πολύτιμο μέταλλο ενισχύεται. Γιατί οι αυξήσεις των επιτοκίων στέλνουν πολλούς επενδυτές στα ομόλογα των οποίων οι αποδόσεις ανεβαίνουν κι έτσι βγαίνουν χρήματα από τον χρυσό. Δεν πρόκειται για κάποιον απαράβατο κανόνα των αγορών ωστόσο η πορεία του χρυσού τελευταία τον επιβεβαιώνει. Από τα 2.055 δολάρια που έφτασε ο χρυσός τον περασμένο Μάιο και ήταν κοντά σε ιστορικά υψηλά, σήμερα έχει υποχωρήσει κατά περίπου 9% στα 1.888 δολάρια.
Κρυπτονομίσματα
Το οικοσύστημα των crypto είναι στους χαμένους της εποχής των υψηλών επιτοκίων γιατί θεωρούνται από τις επενδυτικές κατηγορίες με το υψηλότερο ρίσκο. Bitcoin, ethereum και άλλα από τα κορυφαία ψηφιακά νομίσματα έχουν ξεπεράσει το σοκ των σκανδάλων που αποκαλύφθηκαν το 2022 και μέσα στο 2023 σημειώνουν άνοδο έως και 40%. Όμως η τιμή του bitcoin έχει πέσει στα 26.700 δολάρια σήμερα, όταν είχε ξεπεράσει τα 31.000 δολάρια στα τέλη Ιουλίου.