THEPOWERGAME
Οι τιμές νωπών οπωροκηπευτικών εκτοξεύονται σε λαϊκές αγορές και σούπερ μάρκετ, ενώ νέο βάρος αναμένεται να προσθέσουν στο καλάθι του καταναλωτή ανατιμήσεις σε γαλακτοκομικά και κρέας, εν όψει ελλείψεων λόγω της καταστροφής του ζωικού κεφαλαίου στη Θεσσαλία.
Το πρόβλημα σηματοδοτεί «καμπανάκι» και για επικείμενη σημαντική αύξηση των εισαγωγών και των επεξεργασμένων τροφίμων, ενώ η ακρίβεια αναγνωρίζεται πλέον από την κυβέρνηση ως «βραχνάς», με χαρακτηριστική την ανάρτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη χθες στο Facebook. Στο πλαίσιο της τακτικής διαδικτυακής επικοινωνίας του με τους πολίτες, σημείωσε μεταξύ άλλων ότι «…γνωρίζω πολύ καλά ότι το σούπερ μάρκετ είναι πολύ ακριβό και αποτελεί βραχνά για τα ελληνικά νοικοκυριά», για να προσθέσει ότι τα βοηθήματα και τα επιδόματα είναι μια ανάσα για τους ευάλωτους συμπολίτες, ωστόσο χρειάζεται ταυτόχρονα να καταπολεμηθεί η αισχροκέρδεια με τη μέγιστη δυνατή αυστηρότητα και με όλα τα διαθέσιμα εργαλεία.
Αυτές οι πολιτικές στοχεύουν να μετριάσουν τις παρενέργειες από τις ζημιές της θεσσαλικής παραγωγής στο ήδη ακριβό καλάθι του καταναλωτή.
Είναι ενδεικτικό ότι μετά την 9η Σεπτεμβρίου οι εισαγωγές ντομάτας στη χώρα μας αυξήθηκαν αλματωδώς. Από 1/9-22/9 οι εισαγωγές ανήλθαν σε 5.082 τόνους έναντι 1.602 τόνων το 2022, εκ των οποίων από Τουρκία προέρχονται 3.400 τόνοι έναντι 1.082 τόνων πέρυσι. Ας σημειωθεί ότι μέχρι 8/9 είχαν εισαχθεί συνολικά μόνο 1.018 τόνοι.
Εν τω μεταξύ, οι τιμές της ντομάτας αυξάνονται σταθερά στις παραγωγικές ευρωπαϊκές χώρες από τον Ιούλιο, με τη μέση τιμή να κινείται πάνω από τον μέσο όρο πενταετίας. Οι τιμές χονδρικής, με βάση το δελτίο τιμών του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας ΑΕ (ΟΚΑΑ), διαμορφώνονται σε 1,30-1,80 ευρώ από 1 ευρώ πριν από έναν χρόνο. Σε τιμές λιανικής οι ντομάτες εισαγωγής πωλούνται προς 1,95 ευρώ το κιλό και οι εγχώριες πάνω από 2-2,5 ευρώ, όπως και στα σούπερ μάρκετ. Σε άλλα νωπά οπωροκηπευτικά σημειώνεται ενδεικτικά ότι η τιμή του αγγουριού κινείται χαμηλότερα, αντίθετα με τις πιπεριές, ενώ οι μεγάλες ζημιές που έχει υποστεί η παραγωγή σταφυλιών -τόσο στην Ελλάδα, όσο και στις άλλες χώρες της Μεσογείου-, σε συνδυασμό με την αύξηση της ζήτησης, οδηγεί σε αύξηση τιμών.
Σημαντικές αυξήσεις παρατηρούνται και στα άλλα φρέσκα προϊόντα, όπως στα κρέατα, όπου λόγω των προβλημάτων στη θεσσαλική παραγωγή η ζήτηση καλύπτεται ήδη από άλλες περιοχές, όπως Εύβοια, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησο και Κρήτη. Οι τιμές, πάντως, βαίνουν αυξανόμενες. Ενδεικτικά, σημειώνεται ότι στο αρνάκι κινούνται πάνω από τα 10 ευρώ, φτάνοντας και τα 11 ευρώ το κιλό, ενώ έναν χρόνο πριν δεν ξεπερνούσαν τα 9,5 ευρώ. Ανατιμήσεις σημειώνονται και σε άλλα είδη. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, πιο έντονες πιέσεις αναμένεται να καταγραφούν στο προσεχές διάστημα σε εγχώρια γαλακτοκομικά προϊόντα και κρέας, απότοκο της καταστροφής που υπέστη η θεσσαλική παραγωγή. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία που παρουσίασε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, σε συνέντευξή του στις Βρυξέλλες, στο περιθώριο της Ημερίδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, στη Θεσσαλία έχουμε πάνω από 859 χιλιάδες στρέμματα κατεστραμμένα-πλημμυρισμένα. Πρακτικά, 23% της φυτικής παραγωγής και 18% της ζωικής παραγωγής έχει απομειωθεί.
Μένει να φανεί τι αποτύπωμα θα έχουν αυτές οι εξελίξεις στις εξαγωγές, αν και προκειμένου οι Έλληνες εξαγωγείς να μη χάσουν αγορές, θα προκριθούν οι παραγγελίες στο εξωτερικό. Σημειώνεται ότι με βάση τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, αν και οι εξαγωγές στο σύνολό τους καταγράφουν μείωση, συνεχίζεται η ανοδική πορεία στις εξαγωγές τροφίμων (443,1 εκατ. ευρώ στο επτάμηνο Ιανουάριος – Ιούλιος 2023, δηλαδή αύξηση 10,9%). Επίσης, οι εισαγωγές εμφανίζονται μειωμένες στο πρώτο επτάμηνο του έτους και το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε 21%. Ωστόσο, μετά τα πρόσφατα γεγονότα στη Θεσσαλία η εγχώρια ζήτηση θα στηριχθεί με εισαγωγές τόσο νωπών όσο και τυποποιημένων προϊόντων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το εμπορικό έλλειμμα στον κλάδο τροφίμων.
Αύξηση του εμπορικού ελλείμματος
Υπενθυμίζεται ότι οι εξαγωγές μεταποιημένων τροφίμων και ποτών άγγιξαν τα 6 δισ. ευρώ το 2022, σημειώνοντας την υψηλότερη τιμή την τελευταία δεκαετία, αλλά ηπιότερη αύξηση από τις εισαγωγές. Σύμφωνα με στοιχεία που περιλαμβάνονται στο πρόσφατο δελτίο εξελίξεων στη βιομηχανία του ΙΟΒΕ, πέρυσι παρατηρήθηκε ενίσχυση των εισαγωγών κατά 31%, στα 7,5 δισ. ευρώ, δηλαδή ηπιότερη αύξηση σε σχέση με την αύξηση στα 6 δισ. ευρώ (+33,8%) στις εξαγωγές. Το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε κατά 70% και η αξία του διαμορφώθηκε σε 1,6 δισ. ευρώ το 2022.
Ας σημειωθεί ότι οι εξαγωγές της βιομηχανίας τροφίμων και ποτών αποτέλεσαν το 11% του συνόλου των εξαγωγών αγαθών το προηγούμενο έτος, από 12,1% το 2021, με τα επεξεργασμένα φρούτα και λαχανικά να ηγούνται με μεγάλο μερίδιο, 27,3%, ενώ ακολούθησαν τα έλαια και λίπη με 19,7% και τα γαλακτοκομικά προϊόντα με 18,6%. Κύριος εμπορικός εταίρος της Ελλάδας είναι η Ιταλία (16,5%) και έπονται η Γερμανία (14,2%) και οι ΗΠΑ (9,1%).