THEPOWERGAME
Ρεκόρ 12ετίας κατέγραψε πέρυσι η αγορά των τρακτέρ/γεωργικών μηχανημάτων χάρις στην ώθηση από το πρόγραμμα των Σχεδίων Βελτίωσης του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ).
Ωστόσο, ο στόλος των τρακτέρ παραμένει γερασμένος με τον μέσο όρο ηλικίας στα 26,5 έτη έναντι 15-20 χρόνια κατά μέσο όρο σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Η αγορά αναμένεται να κινηθεί εξίσου δυναμικά τόσο φέτος όσο και το 2022 καθώς έχει αποδειχθεί διαχρονικά ότι η θετική επίπτωση των Σχεδίων Βελτίωσης εκτείνεται τουλάχιστον σε μία τριετία. Άλλωστε, το 2020 πωλήθηκαν 2.829 τρακτέρ ενώ στα Σχέδια Βελτίωσης έχουν ενταχθεί περί τους 10.000 αγρότες, η πλειονότητα των οποίων έχει προγραμματίσει να προβεί σε αγορά νέου ελκυστήρα αξιοποιώντας και την επιδότηση του προγράμματος.
Με εύλογο ενδιαφέρον αναμένει η αγορά και τη νέα προκήρυξη των Σχεδίων Βελτίωσης που αναμένεται προς το τέλος του 2021 – αρχές 2022 η οποία θα δώσει την δυνατότητα να επιδοτηθούν κι άλλοι αγρότες, ιδίως νέοι αφού θα συνδυαστεί με την καινούργια προκήρυξη για Νέους Αγρότες, με στόχευση τις νέες τεχνολογίες, την πράσινη γεωργία και την γεωργία ακριβείας.
«Έσπασε» το φράγμα των 2.000 τρακτέρ
Αυξημένες κατά 136% ήταν οι πωλήσεις τρακτέρ το 2020 συγκριτικά με το 2019 «σπάζοντας» το φράγμα των 2.000 μονάδων για πρώτη φορά μετά το 2008. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Μηχανημάτων (ΣΕΑΜ) για την τελευταία 20ετία (διάγραμμα 1) μόνο την 5ετία 2004-8, οι πωλήσεις ήταν μεγαλύτερες απ’ ότι πέρυσι.
Ωστόσο, λόγω και των χαμηλών πτήσεων των τελευταίων ετών, η μέση ηλικία των τρακτέρ στην Ελλάδα (26,5 χρόνια) είναι υψηλότερη άλλων χωρών της ΕΕ, που θεωρούνται ανταγωνιστικές με την Ελλάδα, όπως είναι η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΑΜ (διάγραμμα 2)
-τα μισά τρακτέρ (49,7%) είναι μεταξύ 26-40 ετών,
-σχεδόν 1 στα 4 (23,2%) μεταξύ 16-25,
-μόλις το 21,8% κάτω των 15 ετών
-ενώ 1 στα 20 τρακτέρ (5,3%) έχει ηλικία άνω των 40 ετών.
Άλλοτε «παγώνει» η αγορά, άλλοτε δεν μπορεί να ανταποκριθεί στη ζήτηση
«Όπως είναι λογικό οι μεγάλες καθυστερήσεις σε όλες τις φάσεις των Σχεδίων Βελτίωσης έχουν ως αποτέλεσμα για μεγάλα χρονικά διαστήματα να «παγώνει» η αγορά με σημαντικές επιπτώσεις στο επίπεδο εκμηχάνισης και κάποια άλλα χρονικά διαστήματα οι προμηθευτές να αδυνατούν να ανταποκριθούν, λόγω της μεγάλης ζήτησης», δηλώνει στο «Ρ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Μηχανημάτων (ΣΕΑΜ), κ. Σάββας Μπαλουκτσής.
«Επίσης, στα διαστήματα που μεσολαβούν από την δημοσιοποίηση των προγραμμάτων, μέχρι την προκήρυξη, αξιολόγηση και υλοποίηση, διαφοροποιούνται οι ανάγκες των επενδυτών, με αποτέλεσμα οι επενδύσεις να μην αποδίδουν στο 100% με βάση τον αρχικό σχεδιασμό τους», προσθέτει και εξηγεί ότι οι επιχειρήσεις – μέλη του ΣΕΑΜ «υφίστανται τις επιπτώσεις όλων των παραπάνω παθογενειών και είναι υποχρεωμένες, χάριν της επιβίωσής τους, να βρίσκουν λύσεις σε κάθε δυσκολία:
-στην εξάλειψη όσο είναι δυνατόν της γραφειοκρατικής δομής του Νομοθετικού πλαισίου,
-την προετοιμασία των απαραίτητων δικαιολογητικών των δικαιούχων,
-την εύρεση τρόπου χρηματοδότησης των επενδύσεων για λογαριασμό των επενδυτών, μέχρι και την παροχή εγγυοδοσίας για την τραπεζική τους δανειοδότηση, και την παρακολούθηση της εξέλιξης της αξιολόγησης και της υλοποίησης του προγράμματος.
Δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι χωρίς την βοήθεια των επιχειρήσεων του κλάδου, το ποσοστό απορροφητικότητας του συγκεκριμένου προγράμματος δεν θα ήταν ούτε το μισό», επισημαίνει ο κ. Μπαλουκτσής.
Πρόσθετη μοριοδότηση για καινοτομία και γεωργία ακριβείας
Για την επικείμενη νέα προκήρυξη των Σχεδίων Βελτίωσης που τοποθετείται στα τέλη του 2021- αρχές 2022, ο κ. Μπαλουκτσής επισημαίνει ότι «δεν πρέπει να έχει τα λάθη, τις παραλείψεις και τις αστοχίες της τελευταίας προκήρυξης του 2017» και αναφέρει ότι ο ΣΕΑΜ την αναμένει με ενδιαφέρον «εφόσον βέβαια τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα και δεν δημιουργηθεί μακροχρόνια αναμονή και πάγωμα στην αγορά και φυσικά δοθούν κίνητρα, οικονομικά και φορολογικά για επενδύσεις», όπως σημειώνει.
Γενικότερα για τα μελλοντικά προγράμματα Σχεδίων Βελτίωσης καταθέτει τις εξής προτάσεις για την επίτευξη του στόχου τους που είναι ο εκσυγχρονισμός και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας σε συνδυασμό με την υψηλή απορρόφηση:
- «Πρέπει να είναι κατηγοριοποιημένα, ευέλικτα και κυλιόμενα, ούτως ώστε να είναι πιο εύκολη και γρήγορη η αξιολόγησή και η υλοποίησή τους.
- Πρέπει να υπάρχουν αυστηρά κριτήρια που θα στοχεύουν αποκλειστικά στον εκσυγχρονισμό των εκμεταλλεύσεων και την αύξηση της απόδοσής τους.
- Θα πρέπει να συνδέεται άμεσα η αξιολόγηση της βιωσιμότητας της επένδυσης με την δυνατότητα χρηματοδότησής της.
- Πρέπει να υπάρχουν ειδικά κριτήρια και πρόσθετη μοριοδότηση σε επενδύσεις που στοχεύουν στην καινοτομία, στην γεωργία ακριβείας, στην ψηφιοποίηση των καλλιεργειών και στις αρχές της κυκλικής οικονομίας.
- Θα πρέπει να υπάρχουν κριτήρια και πρόσθετη μοριοδότηση στους επενδυτές που έχουν περάσει από ειδική εκπαίδευση ή πιστοποίηση στην χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών.
- Να θεσπιστούν αυστηρά αλλά ρεαλιστικά κριτήρια για τον έλεγχο της κατανομής και αξιοποίησης των κονδυλίων ενίσχυσης».
«Η εισαγωγή σύγχρονων τεχνολογιών και μεθόδων στον πρωτογενή τομέα στη χώρα μας, αποτελούν προϋπόθεση για την ανάπτυξή του. Και ο βαθμός και το επίπεδο της εκμηχάνισης, αποτελούν τη λυδία λίθο για την ανταγωνιστικότητά του», υπογραμμίζει ο κ. Σάββας Μπαλουκτσής.